جمعه ۳۱ فروردین (حمل) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۱۰ شوال ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 نکته‌ی جدید: نکته‌ی «عید منتظران» نوشته‌ی «حسنا منتظر المهدی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً بفرمایید که «ترس از خداوند» به چه دلیل است؟ آیا ترس از ذات اوست یا از صفات او؟ با توجّه به اینکه او عادل است و ظلم نمی‌کند و حکیم است و کار عبث نمی‌کند و به عبارتی بدون حکمت ضرری از او به کسی نمی‌رسد. پس چرا باید از او ترسید؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر در این باره؛ حدیث ۲۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

حدّاقلّ حجاب و پوشش واجب برای مرد چیست؟

حجاب واجب برای مرد، در ارتباط با سایر مردان و در ارتباط با زنانی که محرم هستند، پوشاندن عورت یعنی دو فرج است، هر چند با توجّه به روایات متواتر، پوشاندن ناف تا زانو در ارتباط با آنان، مستحبّ مؤکّد است، تا حدّی که ترک آن جز در موارد ضرورت کراهت دارد و موجب زوال مروّت می‌شود، ولی در ارتباط با زنان نامحرم، پوشاندن این قسمت کافی نیست؛ چراکه خداوند زنان را مانند مردان به فرو پوشاندن نگاه امر کرده و فرموده است: ﴿قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ۝ وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ[۱]؛ «به مردان مؤمن بگو که دیدگان خود را فرو پوشانند و فرج‌های خود را پاس دارند، این برایشان پاکیزه‌تر است، هرآینه خداوند به کاری که می‌کنند آگاه است و به زنان مؤمن بگو که دیدگان خود را فرو پوشانند و فرج‌های خود را پاس دارند» و وحدت سیاق در امر او دلیل بر وحدت تکلیف است؛ به این معنا که مردان و زنان هر دو مکلّف به یک چیز هستند و آن خودداری از نگاه به جایی از بدن نامحرمان است که معمولاً پوشانده می‌شود و آن در زنان مسلمان، همه‌ی بدن به استثنای روی و کف دست آنان است که پوشاندنش بر آنان واجب است و در مردان مسلمان، همه‌ی بدن به استثنای سر، روی، دست‌ها تا آرنج و پاها تا دو برآمدگی است که در وضو شسته یا مسح می‌شود و این نظر علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی است؛ چنانکه یکی از یارانش ما را خبر داد، گفت:

«قُلْتُ لِلْمَنْصُورِ: مَاذَا يَجُوزُ لِلْمَرْأَةِ أَنْ تَنْظُرَ إِلَيْهِ مِنَ الرَّجُلِ الَّذِي لَيْسَ لَهَا بِذِي مَحْرَمٍ؟ قَالَ: تَنْظُرُ إِلَى مَا يَكْشِفُ عَنْهُ لِلْوُضُوءِ، وَلَا تَنْظُرُ إِلَى مَا وَرَاءَ ذَلِكَ، فَإِنَّ اللَّهَ يَقُولُ: ﴿قُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ، قُلْتُ: إِنَّهُمْ يَقُولُونَ: تَنْظُرُ إِلَى مَا فَوْقَ السُّرَّةِ وَتَحْتَ الرُّكْبَةِ، قَالَ: ذَاكَ لِذَاتِ الْمَحْرَمِ»[۲]؛ «به منصور گفتم: نگاه کردن به کدام قسمت از بدن مرد نامحرم برای زن جایز است؟ فرمود: به جاهایی که برای وضو آشکار می‌کند می‌نگرد و به جاهای دیگر نگاه نمی‌کند؛ چراکه خداوند می‌فرماید: <به زنان مؤمن بگو نگاه‌شان را فرو پوشانند>، گفتم: آنان می‌گویند: می‌تواند به بالای ناف و زیر زانو نگاه کند، فرمود: آن برای زن محرم است».

بنابراین، برای زن جایز نیست که به جایی از بدن مرد نامحرم، جز سر، روی، دست‌ها تا آرنج و پاها تا دو برآمدگی نگاه کند، هر چند از روی شهوت نباشد؛ زیرا این کار، مانند نگاه کردن مرد به جایی از بدن زن نامحرم جز روی و دو کف دست اوست که مطلقاً حرام است. هر چند متأسفانه بیشتر زنان مسلمان، از این حکم غافل هستند و می‌پندارند که نگاه کردن به همه‌ی بدن مردان نامحرم جز عورت‌شان برای آنان جایز است؛ همچنانکه بیشتر مردان مسلمان نیز از این حکم آگاهی ندارند و از این رو، گاه پیراهن و حتّی شلوار خود را در برابر زنان نامحرم درمی‌آورند و از اینکه سینه، کمر، شکم، ران، ساق و بازوی‌شان برای آنان آشکار شود، باکی ندارند؛ گویی که شهوت برای مردان است و برای زنان وجود ندارد، در حالی که قطعاً چنین نیست و زنان نیز می‌توانند مانند مردان با نگاه کردن به بدن نامحرم دچار برانگیختگی جنسی شوند، بلکه روایت شده است: «جُعِلَتِ الشَّهْوَةُ عَلَى عَشَرَةِ أَجْزَاءٍ، وَجُعِلَتْ تِسْعَةُ أَجْزَاءٍ مِنْهَا فِي النِّسَاءِ، وَوَاحِدَةٌ فِي الرِّجَالِ»[۳]؛ «شهوت ده جزء دارد که نه جزء آن در زنان و یک جزء آن در مردان قرار داده شده است» و با این حساب، زنان به خودداری از نگاه به بدن نامحرم، از مردان سزاوارترند؛ خصوصاً با توجّه به اینکه حیاء برای آنان، به اقتضاء طبیعت‌شان، ضروری‌تر است و نگاه به بدن نامحرم، جز جاهایی که در وضو آشکار می‌شود، با حیاء منافات دارد.[۴]

↑[۱] . النّور/ ۳۰-۳۱
↑[۳] . بنگرید به: أدب النساء لعبد الملك بن حبيب، ص۱۸۳؛ الكافي للكليني، ج۵، ص۳۳۸؛ المعجم الأوسط للطبراني، ج۱، ص۱۷۸؛ الخصال لابن بابويه، ص۴۳۸؛ أخبار أصبهان لأبي نعيم الأصبهاني، ج۱، ص۳۸۷.
↑[۴] . برای آگاهی بیشتر در این باره، به پرسش و پاسخ ۵۳۸ عربی مراجعه کنید.
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
می‌توانید این مطلب را به زبان‌های زیر نیز مطالعه کنید:
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.