لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:

۱ . کروی بودن زمین، بنا بر اخبار متواترِ مستند به قواعد ریاضی و فیزیک و محاسبات دقیق نجومی و هزاران فیلم و عکس معتبر و قابل راستی‌آزمایی و اختلاف زمان طلوع و غروب آفتاب در نقاط مختلف و افتادن سایه‌ی زمین در خسوف بر روی ماه به صورت قوسی از دایره و افزایش وسعت دید با افزایش ارتفاع و محو یا ظهور تدریجی کشتی‌ها در سطح دریا و بازگشت به مبدأ پس از حرکت در خطّی مستقیم بدون مشاهده‌ی آخر دنیا، امری ثابت و قطعی است؛ همان طور که کروی بودن سایر سیارات و گردش آن‌ها به گرد خورشید، قابل مشاهده از طریق تلسکوپ است و با این اوصاف، تشکیک در آن، تحجّر، شکّاکیّت و سوفسطایی‌گری محسوب می‌شود؛ چنانکه علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی در کتاب «بازگشت به اسلام»[۱] به مناسبت بحث درباره‌ی جمود و عقل‌گریزی سلفیان به این نکته اشاره کرده و فرموده است: «کرویت زمین و گردش آن به گرد خورشید، از متواترات است، بل از محسوسات است که تردید در آن‌ها سفسطه است». عجیب است که عدّه‌ای روشنفکرنمای متوهّم، این واقعیّت عینی و محسوس را زیر سؤال می‌برند و با ژستی افشاگرانه آن را دروغ و فریبی بزرگ معرّفی می‌کنند! عجیب‌تر آنکه برخی از آنان جاهلانه اصرار دارند که کرویت و گردش زمین با قرآن و سنّت تعارض دارد، در حالی که هیچ آیه‌ی صریح یا روایت صحیحی بر خلاف آن موجود نیست، بلکه بالعکس برخی آیات و روایات به کرویت و گردش زمین إشعار دارند و این از معجزات علمی قرآن و سنّت دانسته شده است. لذا دست کم برای مسلمانان شایسته است که دست از پافشاری بر یک توهّم منسوخ و غیر علمی بردارند و اسباب وهن اسلام در دوران جدید را فراهم نیاورند.

۲ . بدون شک حقایق فراوانی در آسمان‌ها و زمین وجود دارد که هنوز توسّط علم اندک و قدرت ناچیز بشر کشف نشده، ولی حقایقی که کشف شده است نیز عظمت آفریدگار و کوچکی بشر را نشان می‌دهد. از این روست که خداوند به نظر کردن در آن‌ها فرا خوانده و فرموده است: ﴿أَوَلَمْ يَنْظُرُوا فِي مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ﴾[۲]؛ «آیا در ملکوت آسمان‌ها و زمین و چیزهایی که خداوند آفریده است نظر نکردند؟» و فرموده است: ﴿أَفَلَمْ يَنْظُرُوا إِلَى السَّمَاءِ فَوْقَهُمْ كَيْفَ بَنَيْنَاهَا وَزَيَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِنْ فُرُوجٍ﴾[۳]؛ «آیا پس به آسمان نظر نکردند که چگونه آن را بنا نهادیم و زینت دادیم و برای آن هیچ رخنه‌ای نیست؟» و فرموده است: ﴿قُلِ انْظُرُوا مَاذَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ﴾[۴]؛ «بگو نظر کنید که در آسمان‌ها و زمین چه چیزهایی است» و فرموده است: ﴿وَكَأَيِّنْ مِنْ آيَةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ﴾[۵]؛ «و چه بسیار نشانه‌هایی در آسمان‌ها و زمین که بر آن‌ها می‌گذرند و از آن‌ها رویگردانند» و فرموده است: ﴿وَجَعَلْنَا السَّمَاءَ سَقْفًا مَحْفُوظًا ۖ وَهُمْ عَنْ آيَاتِهَا مُعْرِضُونَ﴾[۶]؛ «و آسمان را سقفی محفوظ قرار دادیم و آنان از نشانه‌هایش رویگردانند» و فرموده است: ﴿إِنَّ فِي اخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَـآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَّقُونَ﴾[۷]؛ «بی‌گمان در آمد و شد شب و روز و چیزهایی که خداوند در آسمان‌ها و زمین آفریده نشانه‌های فراوانی برای گروهی است که تقوا پیش می‌گیرند» و فرموده است: ﴿الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ﴾[۸]؛ «کسانی که خداوند را ایستاده و نشسته و بر پهلوهاشان یاد می‌کنند و در آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند، پروردگارا! تو این را بیهوده نیافریده‌ای، پاکیزه‌ای، پس ما را از عذاب آتش باز دار». از اینجا دانسته می‌شود که در اسلام، نگریستن به آسمان‌ها و زمین هدف نیست و موضوعیّت ندارد، بلکه وسیله و طریقی برای رسیدن به درک بهتر از عظمت خداوند و افزایش خشیت و خشوع در برابر اوست و با این وصف، فرو رفتن در مباحث دقیق نجومی و مجادله درباره‌ی کشفیّات و نظریّات علمی ضروری نیست، بلکه گاه می‌تواند به نقض غرض بینجامد؛ به این صورت که وقت و نیروی محدود شما را بگیرد و شما را از کار اصلی و مهم‌تر که شناخت عقاید و احکام حقیقی اسلام و زمینه‌سازی برای ظهور خلیفه‌ی خداوند در زمین است بازدارد.

۳ . مسلمانانی که نگرانند دانشمندان و پژوهشگران فیزیک و اخترشناسی، حقایقی را درباره‌ی زمین از آنان پنهان کرده باشند و درباره‌ی ستارگان و سیارات به آنان دروغ گفته باشند، بهتر است نگران باشند که حاکمان ظالم و عالمان خائن، حقایقی را درباره‌ی دین از آنان پنهان کرده باشند و درباره‌ی عقاید و احکام آن به آنان دروغ گفته باشند؛ چراکه این به نگرانی سزاوارتر است؛ با توجّه به اینکه در روز قیامت اگر معلوم شود که زمین تخت و ساکن بوده است، مشکلی پیش نمی‌آید، ولی اگر معلوم شود که عقاید و احکام دین به گونه‌ی دیگری بوده، خسران عظیمی است.