سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

آیا حدیثی از پیامبر با مضمون «فاصله‌ی کفر و بندگی ترک نماز است»، صحیح است؟ جایگاه عقیده و عمل در این بین چه می‌شود؟

«کفر» در اسلام یک مقوله‌ی عملی نیست، بلکه یک مقوله‌ی اعتقادی است، ولی برخی اعمال می‌توانند از «کفر» حکایت داشته باشند و آن‌ها اعمالی هستند که با اعتقاد به «اسلام» قابل جمع نیستند. ترک «نماز» می‌تواند یکی از این اعمال باشد و آن هنگامی است که با بهانه یا تأسّفی همراه نباشد؛ زیرا ترک «نماز» بدون بهانه و تأسّف، از انکار و استخفاف آن پرده بر می‌دارد که با اعتقاد به «اسلام» قابل جمع نیست و از این رو، «کفر» محسوب می‌شود، ولی هرگاه با بهانه‌ای مانند خواب و تنبلی در وقت نماز صبح یا اشتغال به کار در وقت نماز ظهر و عصر یا سستی و خستگی در وقت نماز مغرب و عشاء همراه باشد و سبب تأسّف شود، با اعتقاد به «اسلام» قابل جمع است و از این رو، «فسق» محسوب می‌شود.

بنابراین، مراد روایاتی که ترک «نماز» را «کفر» دانسته‌اند، ترک آن از روی انکار و استخفاف است که در ترک آن بدون بهانه و تأسّف ظهور می‌یابد؛ همچنانکه ترک سایر مبانی عملی اسلام مانند «زکات»، «روزه‌ی ماه رمضان» و «حج» نیز همین گونه است و هرگاه با بهانه و تأسّفی حاکی از اعتقاد به وجوب آن‌ها باشد، «فسق» و هرگاه بدون بهانه و تأسّفی حاکی از اعتقاد به وجوب آن‌ها باشد، «کفر» محسوب می‌شود؛ همچنانکه ارتکاب کبائری مانند «زنا» و «شرب خمر» نیز همین گونه است و هرگاه با بهانه و تأسّفی ناشی از اعتقاد به حرمت آن‌ها باشد، «فسق» و هرگاه بدون بهانه و تأسّفی ناشی از اعتقاد به حرمت آن‌ها باشد، «کفر» محسوب می‌شود، اگرچه «کفر» با ادّعای مسلمانی «نفاق» است.

پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
تعلیقات
پرسش‌ها و پاسخ‌های فرعی
پرسش فرعی ۱
نویسنده: رضا
تاریخ: ۱۳۹۶/۱/۲۹

در پاسخ فوق ترک نماز و زکات و حج و روزه‌ی ماه رمضان از روی انکار و استخفاف کفر دانسته شده، در حالی که در ابتدا گفته شده است که کفر یک مقوله‌ی عملی نیست، بلکه یک مقوله‌ی اعتقادی است. آیا این دو با هم تناقض ندارند؟

پاسخ به پرسش فرعی ۱
تاریخ: ۱۳۹۶/۲/۳

همان طور که در صدر پاسخ فوق توضیح داده شده، «کفر» در اسلام یک مقوله‌ی عملی نیست، بلکه یک مقوله‌ی اعتقادی است، ولی برخی اعمال می‌توانند از «کفر» حکایت داشته باشند و آن‌ها اعمالی هستند که با اعتقاد به «اسلام» قابل جمع نیستند؛ مانند ترک مبانی یا ارتکاب کبائر بدون هیچ بهانه یا تأسفی که حاکی از عدم اعتقاد به احکام اسلام یا وعده و وعید آن درباره‌ی آن‌هاست و این کفر محسوب می‌شود. بنابراین، چنین اعمالی کفر نیستند، ولی دلیل بر کفر از باب دلالت معلول بر علّت هستند و اطلاق کفر بر آن‌ها در روایات و در ذیل پاسخ فوق، مجازی و از باب اطلاق سبب بر مسبّب است. با این حال، همان طور که در ذیل پاسخ فوق اشاره شده است، کفر شناخته شده از طریق اعمال، «نفاق» محسوب می‌شود و «نفاق» مانع از جریان حکم اسلام در ظاهر نیست؛ به این معنا که منافق تا وقتی به کفر خود تصریح نکرده، در حکم مسلمان است و جان و مالش در امان قرار دارد[۱].

از اینجا دانسته می‌شود که خوارج در تکفیر مسلمانان به دو نکته‌ی بنیادین توجّه نداشتند: یکی آنکه هیچ عملی از روی تأویل کفر محسوب نمی‌شود اگر چه ترک مبانی یا ارتکاب کبائر باشد و دیگری آنکه عمل حاکی از کفر با وجود ادّعای مسلمانی دلیل بر نفاق است و نفاق به تنهایی جان و مال کسی را حلال نمی‌کند.

پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.