شنبه ۱۹ آبان (عقرب) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۷ جمادی الأوّل ۱۴۴۶ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 گفتار جدید: چهار گفتار از آن جناب در بیان احکام سجده‌ی سهو. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: اگر کسی بدهکار باشد و به عبارتی حقّ الناس بر عهده‌‌اش باشد، پرداخت بدهی او به مردم در اولویت است یا پرداخت زکات؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. نکته‌ی جدید: نکته‌ی «عید منتظران» نوشته‌ی «حسنا منتظر المهدی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر در این باره؛ حدیث ۲۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

حکم سلام کردن به راست و چپ در پایان نماز جماعت و فرادی مانند کاری که برادران اهل سنّت انجام می‌دهند، چیست؟

سلام کردن در پایان نماز به طرف راست و چپ با عبارت «السلام علیکم» یا «السلام علیکم و رحمت الله» یا «السلام علیکم و رحمت الله و برکاته»، سنّتی از سنّت‌های پیامبر است که به تواتر از آن حضرت روایت شده[۱] و از اهل بیت آن حضرت نیز ثابت است[۲] و با این وصف، عجیب است که شیعه آن را انجام نمی‌دهد؛ خصوصاً با توجّه به اینکه فقهای شیعه از دیرباز با کمی تفاوت به ثبوت آن فتوا داده‌اند؛ به این ترتیب که نمازگزار اگر منفرد یا امام جماعت باشد یک بار روی به قبله سلام می‌کند و رویش را کمی به طرف راست می‌گرداند و اگر مأموم باشد یک بار به طرف راست و یک بار به طرف چپ سلام می‌کند، مگر اینکه در طرف چپ او نمازگزاری نباشد که در این صورت، تنها به طرف راست سلام می‌کند[۳]. با این وصف، شایسته است که شیعه به این سنّت پیامبر و سنّت خلفاء راشد و مهدیّ او عمل کند و آن در نظر علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی به این صورت است که نمازگزار اگر امام یا مأموم باشد، دو بار به نمازگزارانی که در طرف راست و در طرف چپ او هستند سلام کند، مگر اینکه در طرف چپ او نمازگزاری نباشد که در این صورت، یک بار به نمازگزارانی که در طرف راست او هستند سلام کند و اگر منفرد باشد، مخیّر است که یک بار روی به قبله سلام کند یا به طرف راست؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت:

«سَمِعْتُ الْمَنْصُورَ يُعَلِّمُ التَّسْلِيمَ فَيَقُولُ: إِذَا كُنْتَ فِي جَمَاعَةٍ فَسَلِّمْ تَسْلِيمَتَيْنِ عَنْ يَمِينِكَ وَعَنْ شِمَالِكَ إِلَّا أَنْ لَا يَكُونَ عَلَى شِمَالِكَ أَحَدٌ، وَإِذَا كُنْتَ وَحْدَكَ فَسَلِّمْ تَسْلِيمَةً وَاحِدَةً وَأَنْتَ مُسْتَقْبِلُ الْقِبْلَةِ»[۴]؛ «شنیدم منصور سلام را تعلیم می‌دهد، پس می‌فرماید: هرگاه در جماعتی بودی، پس دو سلام به طرف راست و به طرف چپ خود کن، مگر اینکه در طرف چپت کسی نباشد و هرگاه تنها بودی یک سلام کن در حالی که روی به قبله داری».

و یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت:

«سَمِعْتُ الْمَنْصُورَ يَقُولُ: إِذَا كُنْتَ إِمَامًا أَوْ مَأْمُومًا فَسَلِّمْ عَلَى مَنْ فِي جَانِبَيْكَ مِنَ الْمُصَلِّينَ، وَإِذَا كُنْتَ مُنْفَرِدًا فَسَلِّمْ وَاحِدَةً عَنْ يَمِينِكَ فَإِنَّهُ مِنَ السُّنَّةِ»[۵]؛ «شنیدم منصور می‌فرماید: هرگاه امام یا مأموم بودی، بر نمازگزارانی که در دو طرفت هستند سلام کن و هرگاه تنها بودی، یک سلام به طرف راستت کن؛ چراکه آن از سنّت است».

↑[۱] . بنگرید به: مسند الشافعي، ص۴۳؛ مسند أحمد، ج۱، ص۱۷۲ و ۳۹۰، ج۴، ص۳۱۷، ج۵، ص۱۰۲؛ مسند الدارمي، ج۱، ص۳۱۰؛ صحيح مسلم، ج۲، ص۹۱؛ سنن ابن ماجه، ج۱، ص۲۹۶؛ سنن أبي داود، ج۱، ص۲۲۵؛ سنن الترمذي، ج۱، ص۱۸۱؛ سنن النسائي، ج۳، ص۶۱ تا ۶۴؛ سنن الدارقطني، ج۱، ص۳۴۹؛ السنن الكبرى للبيهقي، ج۲، ص۱۷۷.
↑[۲] . بنگرید به: مسائل علي بن جعفر، ص۲۵۴ و ۳۰۹؛ قرب الإسناد للحميري، ص۲۰۹؛ الكافي للكليني، ج۳، ص۳۳۸؛ الإستبصار للطوسي، ج۱، ص۳۴۶.
↑[۳] . به عنوان نمونه، بنگرید به: الإنتصار للشريف المرتضى، ص۱۵۴؛ جواهر الفقه لابن البراج، ص۲۵۶؛ السرائر لابن إدريس، ج۱، ص۲۳۱؛ المعتبر للمحقق الحلي، ج۲، ص۲۳۷؛ نهاية الإحكام في معرفة الأحكام لابن المطهّر الحلّي، ج۱، ص۵۰۴.
↑[۴] . گفتار ۱۷۷، فقره‌ی ۱
↑[۵] . گفتار ۱۷۷، فقره‌ی ۲
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.