پنج شنبه ۱۲ مهر (میزان) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۲۹ ربیع الأوّل ۱۴۴۶ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 پرسش جدید: یکی از مواردی که علامه فرموده‌اند خمس به آن‌ها تعلق می‌گیرد، سود هنگفتی است که بیش از مخارج باشد. سؤال این است که اگر معامله‌ای انجام دهیم و سود هنگفتی به دست آوریم، آیا باید اول بدهی‌ها و نذرها را بپردازیم و بعد از هر چه ماند، خمس را حساب کنیم، یا اینکه اول باید خمس را حساب کنیم و بعد از هر چه ماند، بدهی‌ها و نذرهای‌مان را بپردازیم؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: دو گفتار از آن جناب در بیان اینکه پیامبر و جانشینان او دارای ولایت تکوینی یا تشریعی نیستند و ولایت تکوینی و تشریعی تنها برای خداوند است. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نکته‌ی جدید: نکته‌ی «عید منتظران» نوشته‌ی «حسنا منتظر المهدی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر در این باره؛ حدیث ۲۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

منظور از عرف چیست؟ آیا قابلیّت تغییر دارد؟ آیا هر کسی می‌تواند عرف را تشخیص دهد؟ محدوده و راه تشخیص آن را بیان کنید.

فرق ارتکاز با سیره در چیست؟

لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:

۱ . منظور از «عرف» چیزی است که در میان مردم متعارف است؛ به این معنا که رواج دارد و ناپسند محسوب نمی‌شود. بنابراین، چیزی که در میان مردم رواج ندارد، یا رواج دارد ولی ناپسند محسوب می‌شود، عرف نیست.

۲ . بدون شک عرف قابلیّت تغییر را دارد و چیزی که آن را تغییر می‌دهد، تغییر زمان یا مکان است و این چیزی است که می‌توان با چشم آن را دید.

۳ . عرفِ هر زمان و مکان، برای اهل آن زمان و مکان معلوم است، هر چند برای کسانی که اهل آن زمان و مکان نیستند، معلوم نباشد. با این حال، ممکن است که کسی از اهل آن زمان و مکان نیز به سبب عدم ارتباط کافی با مردم، چیزهایی از عرف را نداند؛ زیرا چیزی که سبب آگاهی از عرف می‌شود، ارتباط کافی با مردم است که معمولاً برای کسی که در زمان و مکان آنان زندگی می‌کند، وجود دارد.

۴ . «ارتکاز» به معنای ذهنیّتی است که برای مردم وجود دارد و «سیره» به معنای عملی است که در میان آنان معمول است، خواه دلیل آن دو برایشان معلوم و مورد توجّه باشد و خواه نباشد.

۵ . عرف، ارتکاز و سیره، هرگاه بر خلاف احکام شرع نباشد، معتبر است؛ به این معنا که شایسته‌ی اعتنا و رعایت است، ولی هرگاه بر خلاف احکام شرع باشد، اعتباری ندارد. همچنین، عرف، ارتکاز و سیره‌ی مسلمانان، هرگاه قدیمی و متّصل به عصر پیامبر یا امامان پاک از اهل بیت او باشد، حجّت است؛ به این معنا که بر حکم شرع دلالت دارد؛ چراکه اگر بر خلاف حکم شرع بود، با نهی پیامبر یا امامان پاک از اهل بیت او مواجه می‌شد و نهی آنان، به اقتضای ارتباطی که با موضوعی شایع و مورد ابتلا داشت، شهرت و تواتر می‌یافت.

پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.