پنج شنبه ۱۲ مهر (میزان) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۲۹ ربیع الأوّل ۱۴۴۶ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 پرسش جدید: یکی از مواردی که علامه فرموده‌اند خمس به آن‌ها تعلق می‌گیرد، سود هنگفتی است که بیش از مخارج باشد. سؤال این است که اگر معامله‌ای انجام دهیم و سود هنگفتی به دست آوریم، آیا باید اول بدهی‌ها و نذرها را بپردازیم و بعد از هر چه ماند، خمس را حساب کنیم، یا اینکه اول باید خمس را حساب کنیم و بعد از هر چه ماند، بدهی‌ها و نذرهای‌مان را بپردازیم؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: دو گفتار از آن جناب در بیان اینکه پیامبر و جانشینان او دارای ولایت تکوینی یا تشریعی نیستند و ولایت تکوینی و تشریعی تنها برای خداوند است. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نکته‌ی جدید: نکته‌ی «عید منتظران» نوشته‌ی «حسنا منتظر المهدی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر در این باره؛ حدیث ۲۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

لطفاً درباره‌ی «سیّد حسنی» که در روایات از او یاد شده است توضیح دهید. برخی می‌پندارند که او همان سیّد خراسانی است.

درباره‌ی شخصی موسوم به «حسنی»، جز سه روایت در دست نیست که تنها یکی از آن‌ها معتبر است. در یکی از این روایات آمده است که حسنی پس از خروج مهدی به نزد او می‌آید و می‌گوید: «يَا ابْنَ عَمٍّ، أَنَا أَحَقُّ بِهَذَا الْجَيْشِ مِنْكَ، أَنَا ابْنُ الْحَسَنِ، وَأَنَا الْمَهْدِيُّ»[۱]؛ «ای پسرعمو! من به این سپاه از تو سزاوارترم؛ چراکه من فرزند حسن و مهدی هستم»، ولی مهدی معجزه‌ای برای او آشکار می‌کند و او از ادّعای باطلش دست بر می‌دارد و به مهدی ملحق می‌شود. تقریباً همه‌ی راویان این روایت مجهول هستند و در متنش نیز اضطراب فراوانی وجود دارد و از این رو، باید آن را روایتی ساختگی دانست. در روایت دیگر آمده است: «يَخْرُجُ الْحَسَنِيُّ الْفَتَى الصَّبِيحُ مِنْ نَحْوِ الدَّيْلَمِ، فَيَصِيحُ بِصَوْتٍ لَهُ: يَا آلَ أَحْمَدَ، أَجِيبُوا الْمَلْهُوفَ وَالْمُنَادِي مِنْ حَوْلِ الضَّرِيحِ، فَتُجِيبُهُ كُنُوزُ اللَّهِ بِالطَّالَقَانِ»[۲]؛ «حسنی که جوانی زیباروست، از اطراف دیلم خروج می‌کند و با صدای بلند فریاد می‌زند: ای آل احمد! مظلوم و ندادهنده از اطراف ضریح را اجابت کنید! پس گنج‌های خدا در طالقان او را اجابت می‌کنند». راویان این روایت نیز همگی مجهول یا معروف به دروغگویی هستند و منبع آن نیز بسیار متأخّر است و از این رو، باید آن را نیز روایتی ساختگی دانست. تنها روایت معتبری که در آن از حسنی نام برده شده، روایت یعقوب سرّاج است که در آن آمده است: «قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ: مَتَى فَرَجُ شِيعَتِكُمْ؟ فَقَالَ: إِذَا اخْتَلَفَ وُلْدُ الْعَبَّاسِ، وَوَهَى سُلْطَانُهُمْ، وَطَمِعَ فِيهِمْ مَنْ لَمْ يَكُنْ يَطْمَعُ فِيهِمْ، وَخَلَعَتِ الْعَرَبُ أَعِنَّتَهَا، وَرَفَعَ كُلُّ ذِي صِيصِيَةٍ صِيصِيَتَهُ، وَظَهَرَ الشَّامِيُّ، وَأَقْبَلَ الْيَمَانِيُّ، وَتَحَرَّكَ الْحَسَنِيُّ، وَخَرَجَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ مِنَ الْمَدِينَةِ إِلَى مَكَّةَ بِتُرَاثِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ»[۳]؛ «به ابو عبد الله (یعنی امام جعفر صادق علیه السلام) گفتم: فرج شیعیان شما کی خواهد بود؟ پس فرمود: هنگامی که فرزندان عبّاس با هم اختلاف کنند و حکومت‌شان سست شود و کسی که در آن‌ها طمعی نداشت، در آن‌ها به طمع بیفتد و عرب عنانش را از کف بدهد و هر کسی که پرچمی دارد، پرچمش را برافرازد و شامی ظهور کند و یمانی روی آورد و حسنی حرکت نماید و صاحب این امر با میراث رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم از مدینه به مکّه بیاید». سپس در ادامه‌ی روایت آمده است: «يَسْتَأْذِنُ اللَّهَ فِي ظُهُورِهِ، فَيَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِيهِ، فَيَأْتِي الْحَسَنِيَّ، فَيُخْبِرُهُ الْخَبَرَ، فَيَبْتَدِرُهُ الْحَسَنِيُّ إِلَى الْخُرُوجِ، فَيُثْبِتُ عَلَيْهِ أَهْلُ مَكَّةَ، فَيَقْتُلُونَهُ، وَيَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى الشَّامِيِّ، فَيَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ»[۴]؛ «(مهدی) از خداوند برای ظهور خود اذن می‌گیرد، پس یکی از اطرافیانش از این مطّلع می‌شود و به نزد حسنی می‌آید و به او خبر می‌دهد، پس حسنی در خروج بر او پیشدستی می‌کند، پس اهل مکّه او را می‌گیرند و به قتل می‌رسانند و سرش را برای شامی می‌فرستند، پس آن هنگام صاحب این امر ظهور می‌کند». این تنها روایت معتبری است که در آن از حسنی نام برده شده است و از آن دانسته می‌شود که او در آستانه‌ی ظهور مهدی در مکّه خروج می‌کند و توسّط اهل مکّه کشته می‌شود.

آری، روایات معتبر فراوانی در دستند که از کشته شدن کسی با نام «نفس زکیّه» در آستانه‌ی ظهور مهدی در مکّه خبر می‌دهند[۵] و به نظر می‌رسد که مراد آن‌ها همین حسنی است؛ چراکه در روایتی از اهل بیت آمده است: «النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحَسَنِ»[۶]؛ «نفس زکیّه از فرزندان حسن است» و ظاهراً بر همین اساس، محمّد بن عبد الله حسنی در سده‌ی دوم هجری ادّعا کرد که نفس زکیّه است و با اقبال فراوانی مواجه شد[۷]. بنابراین، تنها حسنی که خروجش ثابت به نظر می‌رسد، همان نفس زکیّه است که در مکّه خروج می‌کند و ارتباطی با خراسانی که در خراسان خروج می‌کند ندارد؛ چنانکه در روایتی از اهل بیت به مغایرت آن دو اشاره شده و آمده است: «إِنَّ قُدَّامَ هَذَا الْأَمْرِ خَمْسُ عَلَامَاتٍ: النِّدَاءُ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ، وَخُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ، وَخُرُوجُ الْخُرَاسَانِيِّ، وَقَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ، وَخَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ»[۸]؛ «پیش از این امر پنج علامت خواهد بود: ندا در ماه رمضان، خروج سفیانی، خروج خراسانی، کشته شدن نفس زکیّه و فرو رفتن (سپاه) در بیداء» و این یعنی خراسانی کسی جز نفس زکیّه از فرزندان حسن است؛ همچنانکه در سایر روایات از زنده ماندن خراسانی تا ظهور مهدی خبر داده شده و بیان شده که او رساننده‌ی پرچم به مهدی است[۹].

↑[۱] . عقد الدرر في أخبار المنتظر ليوسف بن يحيى السلمي، ص۱۶۲؛ الملاحم والفتن للسیّد بن طاووس، ص۲۹۵؛ إلزام الناصب للحائري، ج۲، ص۱۷۸
↑[۲] . مختصر بصائر الدرجات لحسن بن سلیمان الحلي، ص۱۸۸
↑[۳] . الکافي للکلیني، ج۸، ص۲۲۵؛ الغیبة للنعماني، ص۲۷۹
↑[۴] . الکافي للکلیني، ج۸، ص۲۲۵؛ الغیبة للنعماني، ص۲۷۹
↑[۵] . بنگرید به: مصنف ابن أبي شيبة، ج۷، ص۵۱۴؛ الإمامة والتبصرة لعليّ بن بابویه، ص۱۲۸؛ الکافي للکلیني، ج۸، ص۳۱۰؛ الغیبة للنعماني، ص۲۶۱؛ کمال الدین وتمام النعمة لابن بابویه، ص۳۳۱؛ الإرشاد للمفید، ج۲، ص۳۷۱؛ الغیبة للطوسي، ص۴۳ و۴۶۴.
↑[۶] . مقاتل الطالبيين لأبي الفرج الأصبهاني، ص۲۲۰
↑[۷] . بنگرید به: مقاتل الطالبيين لأبي الفرج الأصبهاني، ص۱۶۶.
↑[۸] . الغیبة للنعماني، ص۳۰۱
↑[۹] . در این باره، بنگرید به: نقد و بررسی ۳۴.
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.