لطفاً نظر اسلام را در مورد جهانهای موازی بفرمایید. آیا این جهانها وجود دارند یا توهّمی بیش نیستند؟
وجود جهانهایی دیگر نظیر جهان ما که در آن مخلوقاتی دیگر نظیر ما زندگی کنند، عقلاً و شرعاً محال نیست و روایاتی از اهل بیت علیهم السلام در تأیید آن رسیده است؛ مانند روایتی از ابو جعفر باقر علیه السلام که در آن آمده است: «لَعَلَّكَ تَرَى أَنَّ اللَّهَ إِنَّمَا خَلَقَ هَذَا الْعَالَمَ الْوَاحِدَ وَتَرَى أَنَّ اللَّهَ لَمْ يَخْلُقْ بَشَرًا غَيْرَكُمْ، بَلَى وَاللَّهِ لَقَدْ خَلَقَ اللَّهُ أَلْفَ أَلْفَ عَالَمٍ وَأَلْفَ أَلْفَ آدَمَ أَنْتَ فِي آخِرِ تِلْكَ الْعَوَالِمَ وَأُولَئِكَ الْـآدَمِيِّينَ»[۱]؛ «شاید تو میپنداری که خداوند تنها این یک جهان را آفریده و میپنداری که بشری غیر شما را نیافریده است، چرا به خدا سوگند، خداوند هزار هزار جهان و هزار هزار آدم آفریده است که تو در آخر آن جهانها و آن آدمها هستی» و روایتی از جعفر بن محمّد صادق علیهما السلام که در آن آمده است: «إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَجَلَّ اثْنَيْ عَشَرَ أَلْفَ عَالَمٍ كُلُّ عَالَمٍ مِنْهُمْ أَكْبَرُ مِنْ سَبْعِ سَمَاوَاتٍ وَسَبْعِ أَرَضِينَ، مَا تَرَى عَالَمٌ مِنْهُمْ أَنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَجَلَّ عَالَمًا غَيْرَهُمْ»[۲]؛ «هرآینه برای خداوند عزّ و جلّ دوازده هزار جهان است که هر جهانی از آن بزرگتر از هفت آسمان و هفت زمین است و هیچ جهانی از آن نمیداند که خداوند عزّ و جلّ جهان دیگری جز آن را آفریده است». هر چند این روایات، واحد و ضعیف هستند و از این رو، موجب یقین نمیشوند، ولی برای احتمال وجود چنین جهانهایی کفایت میکنند ان شاء الله.
چند سالی است که اخبار زیادی در منابع خبری معتبر دنیا و گزارشهای خلبانان منتشر میشود حاکی از مشاهدهی پرواز اجسام ناشناختهای در آسمان که معروف به بشقاب پرنده هستند. این اخبار و مشاهدات به تواتر رسیده و یقینی است و عکسها و فیلمهای مستند زیادی آنها را تأیید میکند. آیا این اجسام با ظهور امام مهدی علیه السلام ارتباط دارند؟
مشاهدهی «اشیاء ناشناختهی پرنده»، رویداد تازهای نیست و از گذشتهی دور وجود داشته است؛ چنانکه به عنوان نمونه، گزارشهایی از مشاهدهی آنها در آمریکا در سال ۱۸۹۷ ثبت شده است. فارغ از اینکه باستانشناسان، در برخی نقاط جهان، نقاشیهای باستانی عجیبی را یافتهاند که بیش از هر چیز، به این اشیاء شباهت دارند و میتوانند از مشاهدهی آنها توسّط انسانهای نخستین حکایت داشته باشند. این به معنای آن است که مشاهدهی آنها هیچ ارتباط خاصّی با ظهور امام مهدی علیه السلام ندارد.
باید توجّه داشت که انسان، تنها موجود هوشمند ساکن زمین نیست؛ زیرا موجود هوشمند دیگری به نام «جن» در کنار او زندگی میکند که پیش از او ساکن زمین شده و تبعاً ممکن است که به پیشرفت بیشتری در ساخت برخی ابزارها دست یافته باشد؛ خصوصاً با توجّه به اینکه خداوند از مهارت خاصّ آنان در بنایی و غواصی و ساخت ابزارهای فوق العاده برای سلیمان علیه السلام خبر داده و این گواهی آشکار بر استعداد آنان در این زمینه است؛ همچنانکه از توانایی آنان برای پرواز به آسمان خبر داده، هر چند تأکید فرموده که پس از بعثت پیامبر خاتم، این توانایی آنان را محدود ساخته است تا جلوی استراق سمع آنان از فرشتگان آسمان را بگیرد[۱]. این نکتهی مهم که غالباً فراموش میشود، به معنای آن است که اگر اشیاء ناشناختهی پرنده، منشأ انسانی نداشته باشند، قاعدتاً منشأ جنّی دارند؛ زیرا خداوند از موجود هوشمند دیگری در زمین خبر نداده است که توان ساخت چنین اشیائی را داشته باشد. بنابراین، آنچه مردم، موجودات یا بیگانگان فضایی مینامند، در واقع جنیانی ساکن زمین هستند که گاه به دلایلی نامعلوم توسّط مردم دیده میشوند. هر چند وجود موجودات هوشمند دیگری در برخی سیّارات دیگر که هنوز پژوهش و بررسی نشدهاند، عقلاً و شرعاً محال نیست، ولی احتمال آنکه اشیاء ناشناختهی پرنده، ساختهی آنان باشند، نه ساختهی آدمیان یا جنیان ساکن زمین، نزدیک به صفر است؛ چراکه نزدیکترین این سیّارات، بسیار دورند، تا حدّی که رسیدن از آنها به زمین حتّی با سرعت نور، سالها به طول میانجامد، در حالی که اگر موجودی هوشمند برای رسیدن به زمین، سالها سفر کرده باشد، طبیعتاً به پروازی چند دقیقهای بر فراز یک شهر بسنده نمیکند، بل کار مهمتر و مفیدتری انجام میدهد که ارزش چنین وقت و هزینهای را داشته باشد! با این اوصاف، عاقلانه نیست که اشیاء ناشناختهی پرنده را چیزی جز برخی تحرّکات آدمیان یا جنیان ساکن زمین در اطراف زمین دانست.
در بخشی از تعلیق ۱ فرمودهاید: «نزدیکترین این سیّارات، بسیار دورند، تا حدّی که رسیدن از آنها به زمین حتّی با سرعت نور، سالها به طول میانجامد، در حالی که اگر موجودی هوشمند برای رسیدن به زمین، سالها سفر کرده باشد، طبیعتاً به پروازی چند دقیقهای بر فراز یک شهر بسنده نمیکند»، در حالی که بر اساس علم فیزیک، با وجود پدیدهای مانند کرمچاله، امکان دارد که در زمانهایی بسیار کوتاهتر، از نقطهای از فضا به نقطهای دیگر رسید و نیازی به سالها سفر با سرعت نور نیست. نظر شما چیست؟
کرمچاله یک «پدیده» محسوب نمیشود؛ چراکه پدیده، رویدادی قابل مشاهده است و کرمچاله تاکنون مشاهده نشده است و این یعنی وجود آن در واقع معلوم نیست. باید توجّه داشت که امکان عقلی یک پدیده، به معنای وجود آن در واقع نیست؛ چنانکه مثلاً سیمرغ و اسب شاخدار و اژدهای هفتسر و کوه طلا و دریای نقره، همگی از نظر عقلی ممکن هستند، ولی لزوماً وجود ندارند؛ چراکه هنوز مشاهده نشدهاند. بنابراین، انتقال در فضا از طریق کرمچاله بدون نیاز به زمانی طولانی، یک موضوع فرضی و انتزاعی است و از این رو، نمیتوان آن را دلیل یا شاهدی مهم برای غیر زمینی بودن اشیاء ناشناختهی پرنده دانست؛ خصوصاً با توجّه به اینکه توانایی این اشیاء برای انتقال در فضا از طریق کرمچاله، در صورتی که واقعاً وجود داشته باشد نیز صرفاً یک احتمال است و این یعنی احتمال در احتمال!
به طور کلّی، هر تفسیری از پدیدههای محسوس که مبتنی بر احتمالات ذهنی و نه واقعیّات عینی باشد، عاقلانه نیست، مگر اینکه برای آن دلیل یا شاهدی روشن از شرع وجود داشته باشد؛ مانند تحرّکات جنیان ساکن زمین در اطراف آن که دلیل و شاهدی روشن از شرع برایش وجود دارد؛ چنانکه در قرآن به روشنی از آنان نقل شده است: ﴿وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ ۖ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الْـآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا﴾[۱]؛ «ما آسمان را جستجو کردیم، پس آن را پر از نگهبانان نیرومند و سنگهای آسمانی یافتیم، در حالی که پیشتر در نقاطی از آن برای استراق سمع مینشستیم، ولی اکنون هر کس استراق سمع کند سنگی آسمانی در کمین خود مییابد».