دو شنبه ۲۴ دی (جدی) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۱۳ رجب ۱۴۴۶ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 پرسش جدید: آیا حکم شکّ در وضو برای دائم الوضوء نسبت به دیگران متفاوت است؟ اگر کسی که عادت دارد بعد از حدث وضو بگیرد، شک کند که آیا وضو گرفته است یا نه، باید چه کند؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. نکته‌ی جدید: شعر «کو مرد...؟!» سروده‌ی «زینب شریعتی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: چهار گفتار از آن جناب در بیان احکام سجده‌ی سهو. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر در این باره؛ حدیث ۲۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

آیا کیفیّت نماز برای زنان و مردان متفاوت است؟ اگر بله، چه تفاوت‌هایی دارد؟

کیفیّت نماز برای زنان و مردان یکسان است؛ زیرا نصوصی که آن را بیان کرده‌اند عام هستند و هر دو را به یک اندازه شامل می‌شوند، مگر در خصوص پوشش؛ چراکه بی‌گمان پوشش بیشتری برای زنان لازم است و تبعاً هر کاری که پوشیدگی بیشتری ایجاد می‌کند، برای آنان بهتر محسوب می‌شود؛ مانند کمتر بالا آوردن دست‌ها در هنگام تکبیر، تا چادرشان کنار نرود و مانند نزدیک کردن پاها به یکدیگر در هنگام ایستادن، تا جمع‌تر و کنارتر باشند و مانند آهسته خواندن قرآن در همه‌ی نمازها، تا صدایشان به گوش نامحرمی نرسد و مانند کمتر خم شدن در هنگام رکوع و چسباندن شکم به ران‌ها در هنگام سجده، تا باسن‌شان بالا نیاید و مانند نزدیک کردن ساعدها به پهلو در هنگام سجده و چسباندن ران‌ها به یکدیگر در هنگام نشستن، تا جمع‌تر و کنارتر باشند؛ چنانکه در روایتی از پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم آمده است: «كَأَسْتَرِ مَا يَكُونُ لَهَا»[۱]؛ «طوری که برای آنان پوشاننده‌تر است» و در روایتی از اهل بیت آمده است: «لَيْسَ عَلَى النِّسَاءِ الْجَهْرُ بِالْقِرَاءَةِ»[۲]؛ «بلند خواندن قرآن بر زنان نیست»  و در خبری از یارانمان آمده است:

«مَرَّ الْمَنْصُورُ عَلَى امْرَأَةٍ وَهِيَ تَقْرَأُ فِي صَلَاتِهَا بِشَيْءٍ مِنَ الْجَهْرِ، فَقَالَ لَهَا وَهِيَ فِي الصَّلَاةِ: اخْفِضِي مِنْ صَوْتِكِ أَيَّتُهَا الْمُسْلِمَةُ، وَلَا تَجْهَرِي كَجَهْرِ الرِّجَالِ، فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ أَنْ يَجِدَ فِي صَوْتِ الْمَرْأَةِ خِفْضَةً، كَمَا يُحِبُّ أَنْ يَجِدَ فِي صَوْتِ الرَّجُلِ رِفْعَةً»[۳]؛ «منصور بر زنی گذشت که در نمازش تا حدّی بلند قرائت می‌کرد، پس به او در حالی که در نماز بود فرمود: صدایت را پایین‌تر بیاور ای زن مسلمان و مانند مردان بلند نخوان؛ زیرا خداوند دوست می‌دارد که در صدای زنان آهستگی بیابد، همان طور که دوست می‌دارد در صدای مردان بلندی.»

و در روایتی دیگر از اهل بیت آمده است: «إِذَا قَامَتِ الْمَرْأَةُ فِي الصَّلَاةِ، جَمَعَتْ بَيْنَ قَدَمَيْهَا، وَلَا تُفَرِّجُ بَيْنَهُمَا، فَإِذَا رَكَعَتْ وَضَعَتْ يَدَيْهَا فَوْقَ رُكْبَتَيْهَا عَلَى فَخِذَيْهَا، لِئَلَّا تُطَأْطِئَ كَثِيرًا، فَتَرْتَفِعَ عَجِيزَتُهَا، وَإِذَا سَقَطَتْ لِلسُّجُودِ بَدَأَتْ بِالْقُعُودِ بِالرُّكْبَتَيْنِ قَبْلَ الْيَدَيْنِ، ثُمَّ تَسْجُدُ لَاطِئَةً بِالْأَرْضِ، فَإِذَا كَانَتْ فِي جُلُوسِهَا ضَمَّتْ فَخِذَيْهَا، وَرَفَعَتْ رُكْبَتَيْهَا مِنَ الْأَرْضِ، وَإِذَا نَهَضَتْ انْسَلَّتْ انْسِلَالًا، لَا تَرْفَعُ عَجِيزَتَهَا أَوَّلًا»[۴]؛ «زن هرگاه به نماز بر می‌خیزد، پاهایش را به هم نزدیک می‌کند و بین آن‌ها فاصله نمی‌اندازد و هرگاه به رکوع می‌رود، دست‌هایش را بالاتر از زانوهایش بر روی ران‌هایش می‌گذارد، تا زیاد خم نشود که باسنش بالا برود و هرگاه برای سجده فرود می‌آید، اول زانوهایش را بر زمین می‌گذارد و پس از آن دست‌هایش را، سپس چسبیده به زمین سجده می‌کند و هرگاه نشسته است، ران‌هایش را به هم می‌چسباند و زانوهایش را از زمین بلند می‌کند و هرگاه بر می‌خیزد، راست بر می‌خیزد و اول باسنش را بالا نمی‌برد» و نظیر آن از برخی صحابه و تابعین نیز روایت شده است[۵].

واضح است که این کارها واجب نیستند، ولی از آنجا که به حیاء و متانت نزدیک‌ترند، می‌توان آن‌ها را مستحب دانست؛ بر خلاف نظر برخی که معتقدند نمی‌توان آن‌ها را مستحب دانست؛ با این استدلال که عبادات نیاز به نصوص ثابت دارند و نصوص ثابتی برای این کارها موجود نیست و پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم فرموده است: «صَلُّوا كَمَا رَأَيْتُمُونِي أُصَلِّي»[۶]؛ «نماز بگزارید همان طور که دیدید من نماز می‌گزارم»، در حالی که استدلال‌شان درست نیست؛ زیرا نصوص ثابتی برای پوشیدگی زنان و حیاء و متانت‌شان موجود است که با عموم خود نماز را در بر می‌گیرد و سخن پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم ناظر به کارهایی نیست که برای زنان به سبب زن بودنشان پسندیده است؛ با توجّه به اینکه آن حضرت مرد بوده و از این جهت آن‌ها را انجام نمی‌داده، نه از آن جهت که پسندیده نبوده است؛ چنانکه نمی‌توان با استناد به سخن آن حضرت مدّعی شد که پوشاندن سر و گردن در نماز برای زنان پسندیده نیست؛ چراکه نپوشاندن سر و گردن در نماز توسّط آن حضرت، از این جهت بوده که مرد بوده است.

↑[۱] . الکامل لابن عدي، ج۲، ص۵۰۱؛ أخبار أصبهان لأبي نعيم الأصبهاني، ج۱، ص۲۰۰؛ السنن الكبرى للبيهقي، ج۲، ص۳۱۵
↑[۲] . مسائل عليّ بن جعفر، ص۲۳۶؛ قرب الإسناد للحمیري، ص۲۲۳
↑[۳] . گفتار ۱۱۲، فقره‌ی ۵
↑[۴] . الکافي للکلیني، ج۳، ص۳۳۶؛ علل الشرائع لابن بابویه، ج۲، ص۳۵۵؛ تهذیب الأحکام للطوسي، ج۲، ص۹۴
↑[۵] . بنگرید به: مصنف عبد الرزاق، ج۳، ص۱۳۷ و ۱۳۸؛ مصنف ابن أبي شيبة، ج۱، ص۲۴۱ و ۲۴۲؛ السنن الكبرى للبيهقي، ج۲، ص۳۱۴.
↑[۶] . مسند الشافعي، ص۵۵؛ مسند أحمد، ج۳۴، ص۱۵۸؛ مسند الدارمي، ج۲، ص۷۹۶؛ صحيح البخاري، ج۱، ص۱۲۸؛ صحيح ابن خزيمة، ج۱، ص۲۰۶؛ صحيح ابن حبان، ج۲، ص۱۰۰؛ سنن الدارقطني، ج۲، ص۹
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.