پنج شنبه ۱۲ مهر (میزان) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۲۹ ربیع الأوّل ۱۴۴۶ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 پرسش جدید: یکی از مواردی که علامه فرموده‌اند خمس به آن‌ها تعلق می‌گیرد، سود هنگفتی است که بیش از مخارج باشد. سؤال این است که اگر معامله‌ای انجام دهیم و سود هنگفتی به دست آوریم، آیا باید اول بدهی‌ها و نذرها را بپردازیم و بعد از هر چه ماند، خمس را حساب کنیم، یا اینکه اول باید خمس را حساب کنیم و بعد از هر چه ماند، بدهی‌ها و نذرهای‌مان را بپردازیم؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: دو گفتار از آن جناب در بیان اینکه پیامبر و جانشینان او دارای ولایت تکوینی یا تشریعی نیستند و ولایت تکوینی و تشریعی تنها برای خداوند است. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نکته‌ی جدید: نکته‌ی «عید منتظران» نوشته‌ی «حسنا منتظر المهدی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر در این باره؛ حدیث ۲۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

اعتقادی که از کودکی داشته‌ایم و به ما گفته‌اند این بوده است که امام مهدی علیه السلام در روز جمعه ظهور می‌کند. آیا این اعتقاد درست بوده و اصلی داشته است؟ منظور از ظهور آن حضرت در روز جمعه چیست؟ آیا ظهوری که بستگی به اراده‌ی مردم دارد، می‌تواند حتماً در روز مشخّصی از هفته واقع شود؟

خبر رسیده درباره‌ی ظهور مهدی علیه السلام در روز جمعه که میان شیعه شهرت یافته، خبر واحد و ضعیفی است که موجب یقین نمی‌شود؛ چراکه محمّد بن علیّ بن بابویه آن را در کتاب «الخصال»، با سند خود از محمّد بن ابی عُمير، «عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ»؛ «از بیش از یک نفر» روایت کرده است[۱]، در حالی که هویّت و وثاقت این «بیش از یک نفر» معلوم نیست و ممکن است که دو شخص مجهول یا ضعیف بوده باشند. بنابراین، خبر مذکور قابل اعتماد محسوب نمی‌شود؛ خصوصاً با توجّه به اینکه در تعارض با خبر واحد و ضعیف دیگری است که ظهور مهدی علیه السلام را در روز شنبه دانسته است[۲]، بل در تعارض با اخبار مشهور و متواتری است که تعیین وقت برای ظهور مهدی علیه السلام را دروغ دانسته‌اند؛ مانند روایت فضیل بن يسار از امام ابو جعفر باقر علیه السلام که در آن آمده است: «قُلْتُ: لِهَذَا الْأَمْرِ وَقْتٌ؟ فَقَالَ: كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ، كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ، كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ»[۳]؛ «گفتم: آیا برای این امر، وقت معیّنی وجود دارد؟ پس فرمود: تعیین‌کنندگان وقت دروغ می‌گویند، تعیین‌کنندگان وقت دروغ می‌گویند، تعیین‌کنندگان وقت دروغ می‌گویند» و روایت ابو بصیر از امام جعفر صادق علیه السلام که در آن آمده است: «كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ، إِنَّا أَهْلُ بَيْتٍ لَا نُوَقِّتُ»[۴]؛ «تعیین‌کنندگان وقت دروغ می‌گویند، ما اهل بیتی هستیم که وقت تعیین نمی‌کنیم» و روایت منذر جواز از امام جعفر صادق علیه السلام که در آن آمده است: «كَذَبَ الْمُوَقِّتُونَ، مَا وَقَّتْنَا فِيمَا مَضَى، وَلَا نُوَقِّتُ فِيمَا يُسْتَقْبَلُ»[۵]؛ «تعیین‌کنندگان وقت دروغ می‌گویند، ما در گذشته وقتی تعیین نکرده‌ایم و در آینده نیز وقتی تعیین نخواهیم کرد» و روایت محمّد بن مسلم از او که در آن آمده است: «مَنْ أَخْبَرَكَ عَنَّا تَوْقِيتًا فَلَا تَهَابَنَّ أَنْ تُكَذِّبَهُ، فَإِنَّا لَا نُوَقِّتُ لِأَحَدٍ وَقْتًا»[۶]؛ «هر کس برایت از ما تعیین وقتی را روایت کرد، نترس از اینکه تکذیبش کنی؛ چراکه ما برای احدی وقتی را تعیین نمی‌کنیم». این از آن روست که ظهور مهدی علیه السلام، امری جبری از جانب خداوند نیست، بل امری اختیاری از جانب مردم است و تبعاً می‌تواند در هر سال، ماه، هفته و روزی که آنان می‌خواهند و برایش زمینه‌سازی می‌کنند، واقع شود؛ چنانکه در روایتی از امام جعفر صادق علیه السلام آمده است: «إِنَّ لِهَذَا الْأَمْرِ غَايَةً يَنْتَهِي إِلَيْهَا، فَلَوْ قَدْ بَلَغُوهَا لَمْ يَسْتَقْدِمُوا سَاعَةً وَلَمْ يَسْتَأْخِرُوا»[۷]؛ «برای این امر نصابی است که باید به آن برسد، پس هرگاه به آن برسند، یک ساعت پیش نمی‌افتند یا پس نمی‌مانند».

حاصل آنکه ظهور مهدی علیه السلام در روز جمعه، ثابت نیست و می‌تواند در آن یا هر روز دیگری از روزهای هفته واقع شود.

↑[۱] . «حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ: حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ، عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ قَالَ: يَخْرُجُ قَائِمُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ» (الخصال لابن بابويه، ص۳۹۴).
↑[۲] . بنگرید به: الغيبة للطوسي، ص۴۵۳.
↑[۳] . الكافي للكليني، ج۱، ص۳۶۸؛ الغيبة للنعماني، ص۳۰۵؛ الغيبة للطوسي، ص۴۲۶
↑[۴] . الكافي للكليني، ج۱، ص۳۶۸؛ الغيبة للنعماني، ص۳۰۱
↑[۵] . الغيبة للطوسي، ص۴۲۶
↑[۶] . الغيبة للنعماني، ص۳۰۰؛ الغيبة للطوسي، ص۴۲۶. همچنین، برای روایات بیشتر، بنگرید به: الإمامة والتبصرة لعلي بن بابويه، ص۹۵؛ الكافي للكليني، ج۱، ص۳۶۸؛ التمحيص للإسكافي، ص۱۷؛ كمال الدين وتمام النعمة لمحمّد بن علي بن بابويه، ص۳۷۸، ۴۰۹ و ۴۸۳.
↑[۷] . الكافي للكليني، ج۱، ص۳۶۹؛ الغيبة للنعماني، ص۳۰۶
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.