«قساوت قلب» به معنای سختی دل است و مراد از آن، حالت عدم خشوع و انعطاف در برابر حقّ است که با طولانی شدن غفلت از یاد خداوند پدید می‌آید و تبعاً با طولانی شدن یاد خداوند از بین می‌رود؛ چنانکه فرموده است: ﴿فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ﴾[۱]؛ «پس وای بر کسانی که دل‌هاشان از یاد خداوند سخت است» و فرموده است: ﴿أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلَا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ﴾[۲]؛ «آیا کسانی که ایمان آوردند را وقت آن نرسیده که دل‌هاشان به یاد خداوند و حقّی که نازل کرده است نرم شود و مانند کسانی که پیش‌تر کتاب داده شدند نباشند که روزگار بر آنان درازی یافت، پس دل‌هاشان سخت شد؟» و فرموده است: ﴿ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ﴾[۳]؛ «سپس پوست‌هاشان و دل‌هاشان به یاد خداوند نرم می‌شود».