شنبه ۲۹ شهریور (سنبله) ۱۴۰۴ هجری شمسی برابر با ۲۷ ربیع الأوّل ۱۴۴۷ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ آیاتی از قرآن در این باره؛ آیه‌ی ۱۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: آیا قضاء حاجت به سمت قبله حرام است؟ من در کار ساخت و ساز هستم و گاهی چاره‌ای نمی‌بینم جز اینکه در ساخت مستراح جهت آن را مراعات نکنم. تکلیف چیست؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: چهار گفتار از آن جناب در بیان اینکه علم حروف و حساب جمّل، اعتباری ندارد، بلکه کهانت محسوب می‌شود. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نکته‌ی جدید: شعر «افتاده یوغ ستم بر گردن جهان...» سروده‌ی «مهدی رضوی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

من می‌خواهم برای حفظ ارزش پول خودم طلا بخرم، اما نیازی به طلای فیزیکی ندارم؛ لذا با توجّه به اینکه طلا احتمالاً گران می‌شود، نزد طلا فروش می‌روم و در حالی که قیمت طلا ۶ میلیون است، با او قرارداد می‌بندم بر اینکه به او ۱۰ میلیون بدهم، در ازاء اینکه اگر قیمت طلا دو برابر شد، او ۲۰ میلیون به من بدهد و اگر قیمت طلا نصف شد، او ۵ میلیون به من بدهد و حقّ پایان دادن به معامله تا قبل از آن برای من باشد که در این صورت، به تناسب محاسبه خواهد شد.

آیا این قرارداد جایز است؟ آیا می‌توان آن را در قالب صلح انجام داد؟

خرید و فروش طلا به صورت دین یا نسیه، جایز نیست؛ چراکه بنا بر روایات متواتر و مشهور، رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم از آن نهی فرموده است[۱] و صلح نمی‌تواند کاری که جایز نیست را جایز کند؛ چنانکه روایت شده است: ‌«الصُّلْحُ ‌جَائِزٌ بَيْنَ الْمُسْلِمِينَ، إِلَّا صُلْحًا حَرَّمَ حَلَالًا، أَوْ أَحَلَّ حَرَامًا»[۲]؛ «صلح میان مسلمانان جایز است، مگر صلحی که حلالی را حرام یا حرامی را حلال کند».

علاوه بر این، معامله‌ی مذکور اشکالات دیگری هم دارد؛ مانند اینکه عوض در آن مجهول است؛ با توجّه به اینکه معلوم نیست قیمت طلا افزایش می‌یابد یا کاهش و معلوم نیست که چقدر افزایش یا کاهش می‌یابد. بنابراین، مصداق غرر محسوب می‌شود که بنا بر روایات متواتر و مشهور، رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم از آن نهی فرموده است[۳]. همچنین، سررسید در آن مجهول است؛ با توجّه به اینکه معلوم نیست مشتری چه زمانی را برای پایان دادن به معامله اختیار خواهد کرد؛ همچنانکه معلوم نیست قیمت طلا چه زمانی افزایش یا کاهش خواهد یافت، در حالی که از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم روایت شده است: «مَنْ أَسْلَفَ فَلْيُسْلِفْ إِلَى أَجْلٍ مَعْلُومٍ»[۴]؛ «هر کس داد و ستد مدّت‌دار انجام می‌دهد، باید با سررسید معلوم انجام دهد». همچنین، عوض در آن مردّد میان دو چیز است و این مصداق دو بیع در یک بیع است، در حالی که روایت شده است: «نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ عَنْ ‌بَيْعَتَيْنِ ‌فِي ‌بَيْعَةٍ»[۵]؛ «رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم از دو بیع در یک بیع نهی فرموده است» و در روایت دیگری آمده است که فرمود: «لَا يَجُوزُ شَرْطَانِ فِي بَيْعٍ وَاحِدٍ»[۶]؛ «دو شرط در یک بیع جایز نیست»؛ یعنی شرط کردن برای دو حالت مختلف که معلوم نیست کدام یک واقع می‌شود.

↑[۱] . بنگرید به: موطأ مالك (رواية يحيى)، ج۲، ص۶۳۶؛ مسند الشافعي، ص۱۴۶؛ مسند أبي داود الطيالسي، ج۲، ص۶۷؛ مصنف عبد الرزاق، ج۸، ص۱۱۸؛ مسند الحميدي، ج۱، ص۱۵۳؛ مسند أحمد، ج۲۶، ص۱۸۴؛ صحيح البخاري، ج۳، ص۷۵؛ صحيح مسلم، ج۵، ص۴۴؛ سنن ابن ماجه، ج۲، ص۷۵۹؛ سنن أبي داود، ج۳، ص۲۴۸؛ سنن الترمذي، ج۲، ص۵۲۰؛ سنن النسائي، ج۷، ص۲۸۰؛ تهذیب الأحکام للطوسي، ج۷، ص۹۹.
↑[۲] . سنن ابن ماجه، ج۲، ص۷۸۸؛ سنن أبي داود، ج۳، ص۳۰۴؛ سنن الترمذي، ج۳، ص۲۷؛ صحيح ابن حبان، ج۵، ص۴۱۵
↑[۳] . بنگرید به: مسند أبي حنيفة رواية الحصكفي، الحدیث ۹؛ موطأ مالك (رواية يحيى)، ج۲، ص۶۶۴؛ الخراج لأبي يوسف، ص۱۰۰؛ مصنف عبد الرزاق، ج۸، ص۱۰۹؛ مصنف ابن أبي شیبة، ج۴، ص۳۱۲؛ مسند أحمد، ج۴، ص۴۸۰؛ مسند الدارمي، ج۳، ص۱۶۶۳؛ صحيح مسلم، ج۵، ص۳؛ سنن ابن ماجه، ج۲، ص۷۳۹؛ سنن أبي داود، ج۳، ص۲۵۴؛ سنن الترمذي، ج۲، ص۵۱۲؛ سنن النسائي، ج۷، ص۲۶۲.
↑[۴] . الحجة على أهل المدينة للشيباني، ج۲، ص۶۱۷؛ مسند الشافعي، ص۱۳۹؛ مسند الحميدي، ج۱، ص۴۴۹؛ مصنف ابن أبي شيبة، ج۴، ص۴۷۹؛ صحيح البخاري، ج۳، ص۸۵؛ صحيح مسلم، ج۵، ص۵۵؛ سنن ابن ماجه، ج۲، ص۷۶۵؛ سنن أبي داود، ج۳، ص۲۷۵؛ سنن الترمذي، ج۳، ص۵۹۴؛ سنن النسائي، ج۷، ص۲۹۰
↑[۵] . موطأ مالك (رواية يحيى)، ج۲، ص۶۶۳؛ مسند أحمد، ج۱۱، ص۲۰۳؛ سنن الترمذي، ج۲، ص۵۱۳؛ مسند البزار، ج۱۲، ص۲۱۴؛ سنن النسائي، ج۷، ص۲۹۵
↑[۶] . المدونة لمالك بن أنس، ج۲، ص۴۵۷؛ مغازي الواقدي، ج۳، ص۹۵۹؛ مصنف عبد الرزاق، ج۸، ص۴۱؛ مسند أحمد، ج۱۱، ص۲۵۳؛ سنن أبي داود، ج۳، ص۲۸۳؛ سنن الترمذي، ج۲، ص۵۱۵؛ سنن النسائي، ج۷، ص۲۸۸
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر به زبان دیگری تسلّط دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید و ترجمه‌ی خود را برای ما بفرستید تا در پایگاه منتشر شود. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.