سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

با توجه به اینکه علامه منصور هاشمی خراسانی اجتهاد را واجب می‌دانند، می‌خواستم در این خصوص راهنمایی بیشتری در مورد چگونگی رسیدن به آن ارائه شود:

۱ . چگونه و از کجا باید شروع کرد و چه دروسی را باید خواند؟ کدام درس پیش نیاز دیگری است و چه کتاب‌هایی از چه علمائی؟

۲ . با توجه به قوانین حوزه‌های علمیه در خصوص محدودیت‌های پذیرش به لحاظ سن و سایر مسایل، افراد باید خود اقدام به خواندن کنند. در این خصوص برای یادگیری بدون استاد که لزومش بدیهی است چه جایگزینی باید استفاده کرد؟

۳ . مدت زمان لازم برای این کار چقدر است؟ چون از برخی شنیده شده که برای آن حداکثر ۱۵ سال سطح و مقدمات و دروس خارج نیاز است و بعد از آن هم باید مطالعه مستمر برای حفظ و افزایش اعلمیت و قدرت استنباط داشت. در این صورت آیا افراد باید از شغل‌های خود کنار بکشند تا بتوانند فرصت لازم برای این کارها را داشته باشند؟

همان طور که بارها توضیح داده‌ایم[۱]، مراد علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی از اجتهاد چیزی نیست که هم اکنون در حوزه‌های علمیّه معمول است؛ زیرا آن بیش از هر چیز مبتنی بر فرو رفتن در ادله‌ی ظنّی مانند خبر واحد و اجماع است که وقت بسیاری می‌گیرد و با این حال، کافی محسوب نمی‌شود و تفاوت چندانی با تقلید ندارد، بل مراد ایشان از اجتهاد، در وهله‌ی اول مراجعه‌ی مستقیم به کتاب خداوند است که از طریق آشنایی کافی با زبان عربی و تدبّر کافی در قرآن انجام می‌شود؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ[۲]؛ «ما آن را قرآنی عربی قرار دادیم تا باشد که شما تعقّل کنید» و فرموده است: ﴿أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا[۳]؛ «آیا پس در قرآن تدبّر نمی‌کنند یا بر دل‌هایی قفل‌هاشان قرار دارد؟!» و در وهله‌ی دوم مراجعه‌ی مستقیم به خلیفه‌ی خداوند است که از طریق زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی علیه السلام با تغییر اوضاع فردی و اجتماعی به سود او و کسب آمادگی فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و نظامی برای حفاظت و حمایت از او انجام می‌شود؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ[۴]؛ «هرآینه خداوند چیزی که در قومی است را تغییر نمی‌دهد تا آن گاه که آنان چیزی که در خودشان است را تغییر دهند» و فرموده است: ﴿وَلَوْ أَرَادُوا الْخُرُوجَ لَأَعَدُّوا لَهُ عُدَّةً[۵]؛ «و اگر خواهان خروج بودند حتماً برای آن آمادگی کسب می‌کردند»[۶] و در وهله‌ی سوم مراجعه‌ی مستقیم به روایات متواتر رسیده از پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم و امامان اهل بیت او تا زمان دسترسی به امام مهدی علیه السلام است که از طریق تتبّع در جوامع حدیثی معتبر مانند صحاح ستّه و مسند أحمد و سنن بیهقی و مصنّف عبد الرزاق و ابن أبي شیبة از اهل سنّت و کتب أربعه و وسائل الشیعة از اهل تشیّع و توجّه به تعداد روایات رسیده با مضمون واحد و مقایسه‌ی مدلول آن‌ها با مدلول کتاب خداوند و احکام یقینی عقل و بررسی اسناد آن‌ها در موارد لزوم با تتبّع در منابع تاریخی و رجالی معتبر مانند طبقات ابن سعد و تهذیب الکمال مزّی و میزان الإعتدال ذهبی و لسان المیزان ابن حجر عسقلانی از اهل سنّت و رجال کشّی، نجاشی و طوسی و نیز معجم رجال الحدیث خویی از اهل تشیّع به دور از قیاس و استحسان انجام می‌شود و در وهله‌ی چهارم تمسّک به اصول عملی در صورت نیافتن حکم در کتاب خداوند و روایات متواتر پس از تدبّر و تتبّع کافی است که تا زمان دسترسی به امام مهدی علیه السلام برای زمینه‌سازان ظهور او و نه برای دیگران، کفایت می‌کند ان شاء الله[۷].

بی‌گمان اجتهاد به معنای برداشتن این گام‌های چهارگانه، برای هر مرد و زن عاقل و رشیدی که به خداوند و پیامبرش و روز قیامت ایمان دارد، آسان است؛ البته نه مانند نفس کشیدن یا آب نوشیدن، بل مانند یادگیری خواندن، نوشتن، حساب کردن و سایر مهارت‌های ضروری که به تلاش و صرف وقت کافی نیاز دارد، بدون آنکه اختلالی در زندگی ایجاد کند یا عسر و حرجی به دنبال آورد؛ خصوصاً با توجّه به اینکه کمک گرفتن از عالمان عادل و مستقل برای برداشتن این گام‌ها، ممکن و جایز است و بر آسانی آن می‌افزاید؛ مانند کمک گرفتن از علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی که بدون هیچ مزد و منّتی، کتاب خداوند را تبیین می‌کند و روایات متواتر را نشان می‌دهد و احکام قطعی عقل را یادآور می‌شود و معارف ناب اسلام را می‌آموزد و به سوی خلیفه‌ی خداوند فرا می‌خواند؛ نه مانند عالمان فاسق و خائنی که برای خود دکّان مرجعیّت باز کرده‌اند و دستگاه ولایت راه انداخته‌اند و از حاکمان ظالم حمایت می‌کنند و اموال مردم را به باطل می‌خورند و از زمینه‌سازی برای ظهور خلیفه‌ی خداوند باز می‌دارند؛ چراکه آنان به برداشتن این گام‌ها توسّط مردم معتقد نیستند و کمکی نمی‌کنند، بلکه تنها در پی مریدسازی و مقلّدپروری هستند و هر کدامشان دوست می‌دارد که به جای خداوند پرستش شود[۸].

↑[۱] . به عنوان نمونه، بنگرید به: نقد و بررسی ۲۶ و ۸۸.
↑[۲] . الزّخرف/ ۳
↑[۳] . محمّد/ ۲۴
↑[۴] . الرّعد/ ۱۱
↑[۵] . التّوبة/ ۴۶
↑[۶] . در این باره، بنگرید به: آشنایی با نهضت.
↑[۷] . در این باره، بنگرید به: نقد و بررسی ۳۳.
↑[۸] . درباره‌ی آنان، بنگرید به: نامه‌ی ۷ و گفتار ۲۹ و ۶۳. همچنین، در این باره بنگرید به: پرسش و پاسخ ۷.
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.