سه شنبه ۸ فروردین (حمل) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۶ رمضان ۱۴۴۴ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 پرسش جدید: حکومت بنی عباس در روایات مربوط به آخر الزمان، به کدام یک از حکومت‌های فعلی اشاره دارد؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: گفتاری مهم از آن جناب در بیان اینکه نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم، جز جاهایی که در وضو می‌شوید یا مسح می‌کند، حرام است، مانند نگاه کردن مرد به بدن زن نامحرم، جز روی و کف دست او. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «نگاهی به وضعیّت ایران و عربستان پیش از ظهور امام مهدی علیه السلام» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. نقد جدید: ممنون می‌شوم اگر اشکال استدلال زیر را بفرمایید: کبری: کشتن موجودات بی‌گناه، ظلم به آن‌هاست. صغری: خداوند، کشتن و خوردن برخی موجودات زنده را برای انسان حلال کرده است. نتیجه: خداوند، ظلم را حلال کرده است! برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ آیاتی از قرآن که بر این دلالت دارند؛ آیه‌ی ۱۶. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی دوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» با ویرایش و صفحه‌آرایی جدید منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تفسیر آیه‌ی شریفه‌ی <إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً>» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

برای یقین حاصل کردن جهت رؤیت هلال اول ماه بین علما اختلاف وجود دارد.‌ شیعه به رؤیت هلال ماه با چشم غیر مسلّح اعتقاد دارد، ولی در بین اهل سنّت رؤیت با چشم مسلح نیز قبول است. نظر علامه منصور هاشمی خراسانی در این مورد چیست؟

بنا بر روایات متواتر، ماه نو با رؤیت آن ثابت می‌شود، خواه با چشم مسلّح باشد و خواه با چشم غیر مسلّح؛ چراکه هر دو رؤیت محسوب می‌شوند و رؤیت در روایات متواتر، مطلق است.

پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
تعلیقات
پرسش‌ها و پاسخ‌های فرعی
پرسش فرعی ۱
نویسنده: مسعود طاهری
تاریخ: ۱۳۹۴/۸/۲۲

هر چند لفظ رؤیت هلال ماه در روایات متواتر مطلق است، ولی قدر متیقّن در مقام تخاطب، رؤیت با چشم غیر مسلّح است و لذا شاید نتوان به اطلاق این لفظ اخذ نمود. نظر شما در این باره چیست؟

پاسخ به پرسش فرعی ۱
تاریخ: ۱۳۹۴/۸/۲۲

در اطلاق رؤیت برای شناخت ماه نو، قدر متیقّن در مقام تخاطب وجود ندارد، بل قدر متیقّن خارجی وجود دارد که مانع از تمسّک به اطلاق نمی‌شود. به علاوه، ظاهر است که رؤیت با چشم غیر مسلّح برای شناخت ماه نو، موضوعیّت ندارد، بلکه طریقیّت دارد؛ چراکه مقصود شارع محض رؤیت است، با هر طریقی که حاصل شود.

پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
پرسش فرعی ۲
نویسنده: مهدی طارمی
تاریخ: ۱۳۹۷/۲/۳۰

در درس خارج فقه یکی از فقها نکته جالبی در خصوص عدم حجیت رویت هلال با دستگاه‌های امروزی دیدم که نظر شما در این خصوص راهگشا خواهد بود. خلاصه آنکه: اگر [واقعاً] دیدن هلال با دوربین یا تلسکوپ بخواهد [روز اول] بودن و وجوب صیام را اثبات کند، این مستلزم آن خواهد بود که در عصر امامان و خود پیامبر اسلام، روزه آن حضرات علیهم الصلاة و السلام و اصحاب و یاران آن‌ها در شهرهای مختلف با نقص و کمبود باشد، چون آن‌ها که تلسکوپ نداشتند، پس وقتی شما با تلسکوپ هلال را طبیعتاً زود می‌بینید تا با چشم، این یعنی تأخیر روزه آن حضرات و این مورد قبول نیست.

پاسخ به پرسش فرعی ۲
تاریخ: ۱۳۹۷/۳/۷

سخن فوق مغالطه است و به استحسان برخی عوام شبیه‌تر است تا به «درس خارج فقه یکی از فقها»، هر چند این به معنای تکذیب شما در نقل آن نیست؛ چراکه رکود و انحطاط علمی در حوزه‌های علمیّه‌ی شیعه و خصوصاً ایران، واقعیّتی تلخ و اسفبار است و نتیجه‌ی آن، مرجعیّتِ کم‌بضاعت‌ترین و وابسته‌ترین روحانیون قم با ملاحظات سیاسی و پر کردن حوزه‌های علمیّه از اساتید کم‌سواد و مجیزگو و خانه‌نشین کردن عالمان مستقل و ژرف‌اندیش در چهار دهه‌ی اخیر است که به نفرت مردم از روحانیّت و گریز آنان از دین و ابتذال فرهنگی شیعه انجامیده و ظهور را برای امام مهدی علیه السلام به غایت دشوار کرده است. خداوند لعنت کند مسبّبان این وضع را که شوم‌ترین حاکمان در تاریخ اسلام بعد از بنی امیّه بوده‌اند.

امّا اشکال یاد شده توسّط فقیه محترم، وارد نیست؛ چراکه اگر مراد از «نقص و کمبود» در روزه‌ی پیامبر و اهل بیتش، نقص و کمبود در مقام امتثال به معنای کوتاهی آنان در عمل به تکلیفشان باشد، واضح است که خداوند آنان را به اندازه‌ی توانشان تکلیف کرده است و با این وصف، آنان مکلّف به رؤیت هلال با چشم مسلّح نبوده‌اند تا به سبب کوتاهی‌شان در آن، نقص و کمبودی در روزه‌ی‌شان پدید آمده باشد؛ چنانکه فرموده است: ﴿لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا[۱]؛ «خداوند کسی را جز به اندازه‌ی توانش تکلیف نمی‌کند» و فرموده است: ﴿لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا[۲]؛ «خداوند کسی را جز به اندازه‌ی امکانی که به او داده است تکلیف نمی‌کند» و اگر مراد از «نقص و کمبود» در روزه‌ی پیامبر و اهل بیتش، در مقام نفس الأمر به معنای عدم مطابقت آن با وقت واقعی در موارد عدم رؤیت هلال باشد، چنین عدم مطابقتی تنها به خاطر فقدان تلسکوپ نبوده است تا اعتبار تلسکوپ را مخدوش سازد، بل می‌توانسته است به خاطر عوامل دیگری مانند ابری بودن یا غبارآلود بودن آسمان نیز باشد، در حالی که بعید است فقیه محترم این عوامل را نیز موجب «نقص و کمبود» در روزه‌ی پیامبر و اهل بیتش بداند! بنابراین، برای او بهتر است که غصّه‌ی روزه‌ی پیامبر و اهل بیتش را نخورد؛ چراکه روزه‌ی آنان نظر به توان و امکانات موجود در زمانشان صحیح بوده است، بلکه غصّه‌ی روزه‌ی خودش را بخورد که نظر به توان و امکانات موجود در زمانش صحیح محسوب نمی‌شود! عجیب است که کسی «نقص و کمبود» در روزه‌ی خودش را بر گردن پیامبر و اهل بیتش می‌اندازد و سخنی تا این اندازه غلط می‌گوید!

واقع آن است که علم به آغاز هر ماه با علم به هلال آن حاصل می‌شود و علم به هلال آن به معنای علم به خروج ماه از محاق است که طبیعتاً با دیدن نخستین ظهور آن پس از غیبتش حاصل می‌شود، خواه با چشم مسلّح باشد و خواه با چشم غیر مسلّح؛ چراکه دیدن آن در اسلام طریقیّت دارد، نه موضوعیّت و با این وصف، به هر وسیله‌ای که انجام شود علم‌آور است؛ همچنانکه «صُومُوا لِرُؤْيَتِهِ وَأَفْطِرُوا لِرُؤْيَتِهِ»؛ «با دیدن آن روزه بگیرید و با دیدن آن افطار کنید» در سخن پیامبر و اهل بیتش، مطلق است و به وضوح شامل دیدن آن با چشم مسلّح نیز می‌شود؛ زیرا کسی که با دوربین و تلسکوپ آن را می‌بیند، به هر حال آن را دیده است و بنا بر سخن پیامبر و اهل بیتش، باید با دیدن آن روزه بگیرد و با دیدن آن افطار کند. این نکته‌ی بسیار ساده و روشنی است. از این رو، علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی از پرسیدن درباره‌ی آن تعجّب کرده و فرموده است: «أَلَسْتُمْ تَرَوْنَهُ؟!»[۳]؛ «آیا نه این است که آن را می‌بینید؟!».

↑[۱] . البقرة/ ۲۸۶
↑[۲] . الطّلاق/ ۷
↑[۳] . گفتار ۸۹، فقره‌ی ۱
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
می‌توانید این مطلب را به زبان‌های زیر نیز مطالعه کنید:
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.