سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

۱ . لطفاً در مورد این آیات سوره‌ی طارق توضیح دهید: «فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ مِمَّ خُلِقَ ۝ خُلِقَ مِنْ مَاءٍ دَافِقٍ ۝ يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ» (الطّارق/ ۵-۷)؛ «پس انسان باید نگاه کند که از چه چیزی آفریده شده است؛ از آبی جهنده آفریده شده است که از بین صُلب (پشت مرد) و تَرائب (سینه‌ی زن) خارج می‌شود». برخی آن را از معجزات قرآن و مخالفان آن را در تضاد با علم می‌دانند؛ چراکه از نظر علم، محلّ پیدایش نطفه، بیضه و تخمدان است، نه پشت و سینه.

۲ . آیه‌ی «تِلْكَ الدَّارُ الْـآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا» (القصص/ ۸۳)؛ «آن سرای آخرت را برای کسانی قرار می‌دهیم که در زمین برتری و تباهی نمی‌جویند» و آیه‌ی «وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا» (الفرقان/ ۷۴)؛ «ما را برای متّقین پیشوا قرار بده» را چگونه می‌توان با هم دید؟ همچنین آیاتی که به رقابت و مسابقه در خوبی‌ها دعوت می‌کنند. آیا صرف برتری‌طلبی و سبقت از دیگری حتی در نیکی‌ها با اخلاص عمل منافات ندارد؟ این که انسان هر آنچه می‌تواند انجام دهد بهتر است یا مسابقه دادن با دیگران و پیشی گرفتن از آنان؟

لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:

۱ . درباره‌ی آیه‌ی ﴿يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ، نظرات مختلفی وجود دارد، ولی نظر صحیح‌تر آن است که مراد از صلب و ترائب، صلب و ترائب مرد است، نه صلب مرد و ترائب زن؛ زیرا در آیه‌ی پیشین از ﴿مَاءٍ دَافِقٍ؛ «آبی جهنده» سخن گفته که متعلّق به مرد است و از بین مرد و زن خارج نمی‌شود، بلکه از مرد خارج می‌شود و این دالّ بر آن نیست که انسان تنها از منیّ مرد آفریده می‌شود؛ چراکه اثبات شیء نفی ماعدا نمی‌کند و ذکر منیّ مرد از باب ذکر چیزی است که ظاهر و محسوس است. اما مراد از «صلب»، ستون مهره‌ها است که از گردن تا لگن ادامه دارد و در این باره میان مفسّران اختلافی نیست، بر خلاف «ترائب» که درباره‌ی آن میان آنان اختلاف است. بنابراین، قدر متیقّن آن است که «ترائب» (جمع تریبة)، استخوان‌های دو یا چندگانه‌ای است که در برابر ستون مهره‌ها قرار دارد و این یعنی می‌تواند استخوان‌های دو یا چندگانه‌ای در سینه، شکم و لگن باشد. آری، مشهور آن را استخوان‌های سینه دانسته‌اند، ولی معانی دیگری نیز برای آن ذکر شده است؛ مانند پاها که به لگن متّصل می‌شوند[۱]. بنابراین، مراد از ﴿بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ می‌تواند لگن باشد که از بالا به ستون مهره‌ها (صلب) و از پایین به دو مفصل ران (ترائب) متّصل است و بیضه و تخمدان را در بر می‌گیرد و با این وصف، مخالفت آیه با علم پزشکی ثابت نیست؛ خصوصاً با توجّه به اینکه علم پزشکی در حال تغییر و تکامل است و ممکن است در آینده به نکات دیگری در این باره دست یابد. این در صورتی است که ضمیر در ﴿يَخْرُجُ به ﴿مَاءٍ دَافِقٍ بازگردد؛ چنانکه أظهر است، ولی بازگشت آن به ﴿الْإِنْسَانُ نیز محتمل است و در این صورت، شبهه‌ای پیش نمی‌آید؛ زیرا مراد از ﴿بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ رحم زن است که نزدیک به مهره‌های کمری و دنده‌های سینه‌ی او قرار گرفته و این سازگار با سخن کسانی است که ترائب را مخصوص زن دانسته‌اند.

۲ . روشن است که آیه‌ی ۸۳ سوره‌ی قصص و آیه‌ی ۷۴ سوره‌ی فرقان، منافاتی با یکدیگر ندارند؛ زیرا مراد از ﴿عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ برتری در دنیا از طریق زیر پا نهادن اخلاق و احکام الهی است؛ مانند برتری فرعون و قارون و مراد از «پیشوایی برای متّقین»، برتری در آخرت است که جز با تقوای بیشتر از طریق رعایت اخلاق و احکام الهی حاصل نمی‌شود؛ مانند برتری پیامبران، صدّیقان، شهیدان و صالحان؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ[۲]؛ «هرآینه گرامی‌ترین شما نزد خداوند، باتقواترین شماست» و مراد از «پیشی گرفتن در خیرات» آن است که در انجام کارهای نیک تعلّل نکنید و منتظر اقدام دیگران ننشینید، بل هنگامی که دیگران به دلیل ترس یا تنبلی یا بخل یا تکبّر اقدام نمی‌کنند، شما اقدام کنید و در انجام کار نیک، پیش‌قدم شوید و این چیزی است که در آن اشکالی نیست. وانگهی «پیشی گرفتن در خیرات» به معنای پیشی گرفتن در اخلاص نیز است، بلکه جز با اخلاص حاصل نمی‌شود و با این وصف، نه تنها منافاتی با اخلاص ندارد، بلکه شامل آن و متوقّف بر آن است.

↑[۱] . نگاه کنید به: تفسير الطبري، ج۳۰، ص۱۸۱ به نقل از برخی صحابه و تابعین.
↑[۲] . الحجرات/ ۱۳
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.