شنبه ۸ اردیبهشت (ثور) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۱۸ شوال ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 نکته‌ی جدید: نکته‌ی «عید منتظران» نوشته‌ی «حسنا منتظر المهدی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً بفرمایید که «ترس از خداوند» به چه دلیل است؟ آیا ترس از ذات اوست یا از صفات او؟ با توجّه به اینکه او عادل است و ظلم نمی‌کند و حکیم است و کار عبث نمی‌کند و به عبارتی بدون حکمت ضرری از او به کسی نمی‌رسد. پس چرا باید از او ترسید؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر در این باره؛ حدیث ۲۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

آیا جناب منصور هاشمی خراسانی ما را از سلف عالم‌تر و فاضل‌تر می‌داند؟!

اگر منظور شما از «ما» شخص شما یا اشخاص خاصّ دیگری در پیرامون شماست، جناب منصور هاشمی خراسانی درباره‌ی شما اطّلاع و تبعاً قضاوت خاصّی ندارد و به عالم‌تر و فاضل‌تر بودن یا نبودن شما از سلف حکم نمی‌کند، ولی اگر منظورتان «نوع آیندگان» است، ایشان عالم‌تر بودن و فاضل‌تر بودن «نوع آیندگان» از «نوع گذشتگان» را با توجه به دلایلی عقلی و شرعی که در کتاب «بازگشت به اسلام»[۱] ذکر فرموده است، «ممکن» می‌داند و معتقد است که عالم‌تر بودن و فاضل‌تر بودن مطلق سلف از مطلق آیندگان، بر خلاف پندار کسانی که آن را بدیهی می‌پندارند، بدیهی نیست و قطعی شمرده نمی‌شود و با این وصف، تقلید از آنان بر پایه‌ی ظنّ به عالم‌تر بودن و فاضل‌تر بودنشان، نظر به عدم اعتبار ظن در اسلام، واجب بلکه جایز نیست. به هر حال، روشن است که سلف، به معنای مسلمانان سه نسل نخست، پیامبرانی معصوم نبودند که عالم‌تر بودن و فاضل‌تر بودنشان از آیندگان بدیهی یا قطعی باشد و تقلید از آنان واجب یا جایز شمرده شود.

با این حال، جناب منصور هاشمی خراسانی امکان عالم‌تر بودن آنان از آیندگان را می‌پذیرد، ولی انتقال علم آنان به آیندگان به صورت صحیح و کامل را مشکوک بلکه مردود می‌شمارد و معتقد است که موانع سیاسی و مذهبی فراوانی برای آن وجود داشته است که جایی برای یقین به صحّت و کمال آن باقی نمی‌گذارد و ظنّ به صحّت و کمال آن نیز با توجّه به عدم اعتبار ظن در اسلام کافی نیست. همچنانکه فاضل‌تر بودن مسلمانان نخستین از آیندگان را از لحاظ اجر اخروی می‌داند و آن را دلیلی برای تقلید از آنان نمی‌یابد.

بنابراین، حاصل سخن ایشان درباره‌ی سلف این است که اولاً عالم‌تر بودن و فاضل‌تر بودن آنان از آیندگان به صورت مطلق، قطعی نیست و از عقل و شرع ثابت نمی‌شود و تنها محتمل است و این احتمال برای لزوم تقلید از آنان کافی نیست و ثانیاً به فرض عالم‌تر بودن آنان از آیندگان، قطعی نیست که علم آنان به صورت صحیح و کامل به آیندگان رسیده باشد تا تقلید از آنان بر پایه‌ی آن ممکن و ضروری باشد و به فرض فاضل‌تر بودن آنان، فضل‌شان به معنای بیشتر بودن اجرشان در آخرت است که مستلزم تقلید از آنان در دنیا نیست.

بنابراین، از نظر جناب منصور هاشمی خراسانی، مسلمانان باید به جای سلف، از کتاب خداوند و سنّت قطعی پیامبر او صلّی الله علیه و آله و سلّم تبعیّت کنند؛ همچنانکه سلف نیز می‌کوشیدند که همین کار را انجام دهند و خود از سلف‌شان تبعیّت نمی‌کردند و از خلف نمی‌خواستند که تابع آنان باشند و این واقعیّتی است که بر اهل اطلاع پوشیده نیست.

خداوند به همه‌ی مسلمانان توفیق ترک تعصّب و تقلید و التزام به اسلام خالص و کامل برکنار از همه‌ی اهواء و مذاهب را ارزانی دارد.

پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
می‌توانید این مطلب را به زبان‌های زیر نیز مطالعه کنید:
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.