سه شنبه ۸ فروردین (حمل) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۶ رمضان ۱۴۴۴ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 پرسش جدید: حکومت بنی عباس در روایات مربوط به آخر الزمان، به کدام یک از حکومت‌های فعلی اشاره دارد؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: گفتاری مهم از آن جناب در بیان اینکه نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم، جز جاهایی که در وضو می‌شوید یا مسح می‌کند، حرام است، مانند نگاه کردن مرد به بدن زن نامحرم، جز روی و کف دست او. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «نگاهی به وضعیّت ایران و عربستان پیش از ظهور امام مهدی علیه السلام» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. نقد جدید: ممنون می‌شوم اگر اشکال استدلال زیر را بفرمایید: کبری: کشتن موجودات بی‌گناه، ظلم به آن‌هاست. صغری: خداوند، کشتن و خوردن برخی موجودات زنده را برای انسان حلال کرده است. نتیجه: خداوند، ظلم را حلال کرده است! برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ آیاتی از قرآن که بر این دلالت دارند؛ آیه‌ی ۱۶. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی دوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» با ویرایش و صفحه‌آرایی جدید منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تفسیر آیه‌ی شریفه‌ی <إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً>» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
نقد و بررسی
 

آیا بخشیدن لباس و وسایل کهنه و بی‌استفاده ثواب دارد؟ چون داریم که از چیزهایی که دوست دارید انفاق کنید، اما در روایات آمده پیامبر هرگاه لباس نو می‌خریدند لباس کهنه خود را به فقرا می‌دادند.

خداوند در کتاب خود فرموده است: ﴿لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ ۚ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ[۱]؛ «هرگز به نیکی نمی‌رسید تا آن گاه که از چیزی که دوست می‌دارید انفاق کنید و از هر چیزی که انفاق کنید خداوند به آن دانا است» و این بر استحباب انفاق چیزهایی دلالت دارد که انفاق کننده خود به آن‌ها علاقه‌مند است؛ چنانکه خداوند در جای دیگری از کتاب خود فرموده است: ﴿لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْـآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ[۲]؛ «نیکی آن نیست که روی‌هاتان را به سوی مشرق و مغرب بگردانید، بل نیکی آن است که کسی به خداوند و روز واپسین و فرشتگان و کتاب و پیامبران ایمان آورد و مال را با وجود علاقه به آن به نزدیکان و یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان و گدایان و برای بردگان بپردازد»، بل چه بسا بر کراهت یا عدم جواز انفاق چیزهایی دلالت داشته باشد که انفاق کننده خود به آن‌ها علاقه‌مند نیست؛ چنانکه در جای دیگری از کتاب خود فرموده است: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ ۖ وَلَا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِيهِ ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ[۳]؛ «ای کسانی که ایمان آوردید! از چیزهای پاکی که کسب کردید و از چیزی که برایتان از زمین بیرون آوردیم انفاق کنید و ناپاک آن را برندارید انفاق کنید، در حالی که خود گیرندگان آن نیستید مگر اینکه درباره‌ی آن چشم‌پوشی کنید و بدانید که خداوند بی‌نیازی ستوده است»، با توجّه به اینکه نهی از چنین انفاقی ظاهر در تحریم است؛ جز اینکه به نظر می‌رسد مراد از ﴿الْخَبِيثَ مِنْهُ؛ «ناپاک آن» چیزی است که از نظر عرف دور ریختنی و غیر قابل استفاده است؛ چراکه خطاب در ﴿وَلَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِيهِ؛ «در حالی که خود گیرندگان آن نیستید مگر اینکه درباره‌ی آن چشم‌پوشی کنید» به عرف باز می‌گردد. بنابراین، انفاق چیزی که عرفاً دور ریختنی و غیر قابل استفاده محسوب می‌شود، جایز نیست؛ خصوصاً با توجّه به اینکه قصد قربت در آن وجود ندارد.

با این حال، برخی عالمان شیعه مانند طبرسی (د.۵۴۸ق) در کتاب «مکارم الأخلاق»[۴] و ابن شهرآشوب (د.۵۸۸ق) در کتاب «مناقب آل أبی طالب»[۵] به صورت مرسل روایت کرده‌اند که رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم هرگاه لباس جدیدی می‌پوشید، لباس کهنه‌ی خود را به مسکینی می‌بخشید، ولی حق آن است که این روایتی واحد و ضعیف است و اگر ثابت باشد نیز با کتاب خداوند منافاتی ندارد؛ زیرا حاکی از آن است که لباس کهنه‌ی آن حضرت، هنوز مورد علاقه و قابل استفاده‌ی آن حضرت بوده و روشن است که انفاق آن با این وصف، کار نیکو و پسندیده‌ای بوده است؛ خصوصاً با توجّه به اینکه اگر کسی به لباس مورد علاقه و قابل استفاده‌ی خود نیازی نداشته باشد، بهتر است آن را به کسی ببخشد که به آن نیازمند است و این کار بسیار شایسته‌ای محسوب می‌شود.

↑[۱] . آل عمران/ ۹۲
↑[۲] . البقرة/ ۱۷۷
↑[۳] . البقرة/ ۲۶۷
↑[۴] . مكارم الأخلاق للطبرسي، ص۳۶
↑[۵] . مناقب آل أبي طالب لابن شهرآشوب، ج۱، ص۱۲۷
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش بررسی نقدها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن نقد
کاربر گرامی! شما می‌توانید نقدهای علمی خود بر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش به بررسی علمی گرفته شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی نقد، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که نقد شما، در پایگاه بررسی شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن نقد خود، نقدهای مرتبط را مرور، یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . بهتر است که از نوشتن نقدهای متعدّد و غیر مرتبط با هم در هر نوبت، خودداری کنید؛ چراکه چنین نقدهایی در پایگاه به تفکیک و أحیاناً در مدّتی بیش از مدّت معمول بررسی می‌شوند.