۱ . أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الطَّالَقَانِيُّ، قَالَ: سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى لِلشَّيْطَانِ: ﴿وَشَارِكْهُمْ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ﴾[۱]، فَقَالَ: إِنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ أَمْوَالًا لِلشَّيْطَانِ وَإِنَّ فِي أَوْلَادِكُمْ أَوْلَادًا لِلشَّيْطَانِ، قُلْتُ: وَكَيْفَ يَكُونُ ذَلِكَ؟! قَالَ: إِنَّ الشَّيْطَانَ يُشَارِكُكُمْ فِي كَسْبِكُمْ إِذْ يَأْمُرُكُمْ فَتَكْذِبُونَ وَتُدَلِّسُونَ وَتَغُرُّونَ وَتَغُشُّونَ وَتُخْسِرُونَ الْمِيزَانَ وَتَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ، فَإِذَا فَعَلْتُمْ ذَلِكَ يُشَارِكُكُمْ فِي أَوْلَادِكُمْ إِذْ تَسْتَحِلُّونَ الْفُرُوجَ بِأَمْوَالِكُمْ فَتَنْكِحُونَ الْحَرَامَ وَتُنْفِقُونَ الْحَرَامَ وَتُولِدُونَ الْحَرَامَ، فَيُشَارِكُكُمْ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ، فَاتَّقُوا اللَّهَ فِي مَكَاسِبِكُمْ وَمَنَاكِحِكُمْ وَلَا تَتَّخِذُوا الشَّيْطَانَ شَرِيكًا.
ترجمهی گفتار:
احمد بن عبد الرّحمن طالقانی ما را خبر داد، گفت: از منصور دربارهی سخن خداوند بلندمرتبه خطاب به شیطان پرسیدم که فرموده است: «و با آنان در اموال و اولاد شریک شو»، پس فرمود: هرآینه در اموال شما اموالی برای شیطان است و هرآینه در اولاد شما اولادی برای شیطان است. گفتم: این چطور میشود؟! فرمود: هرآینه شیطان با شما در کسبتان شریک میشود، هنگامی که شما را امر میکند، پس دروغ میگویید و تدلیس میکنید و فریب میدهید و غش مینمایید و از ترازو میکاهید و اموال مردم را به باطل میخورید، پس چون این کار را انجام دادید با شما در اولادتان شریک میشود؛ چراکه فروج را با اموالتان حلال میگردانید، پس با حرام نکاح میکنید و با حرام نفقه میدهید و با حرام متولّد میسازید، پس با شما در اموال و اولاد شریک میشود، پس از خداوند دربارهی درآمدها و ازدواجهاتان پروا کنید و شیطان را شریک نگیرید.
۲ . أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْهَرَوِيُّ، قَالَ: سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى فِي الشَّيْطَانِ: ﴿إِنَّمَا سُلْطَانُهُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَالَّذِينَ هُمْ بِهِ مُشْرِكُونَ﴾[۲]، فَقَالَ: إِنَّمَا يَسُودُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَ أَوْلِيَائَهُ وَيُشْرِكُونَهُ فِي أَمْوَالِهِمْ وَأَوْلَادِهِمْ، قُلْتُ: كَيْفَ يُشْرِكُونَهُ فِي أَمْوَالِهِمْ وَأَوْلَادِهِمْ؟ فَقَالَ: يُطِيعُونَهُ فِيمَا يَأْمُرُهُمْ بِهِ فَيَكْتَسِبُونَ بِهِ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا، فَإِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ يَأْتِي أَحَدَهُمْ فَيُقَاسِمُهُ فَيَقُولُ: هَذَا لِي لِأَنِّي أَمَرْتُكَ بِهِ وَهَذَا لَكَ لِأَنِّي لَمْ آمُرْكَ بِهِ، فَيَأْخُذُ نَصِيبَهُ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ، ثُمَّ يَسْتَعِينُ بِهِ عَلَى اللَّهِ وَأَوْلِيَائِهِ، إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِينٌ.
ترجمهی گفتار:
محمّد بن عبد الرّحمن هروی ما را خبر داد، گفت: از منصور دربارهی سخن خداوند بلندمرتبه راجع به شیطان پرسیدم که فرموده است: «سلطهی او تنها بر کسانی است که ولایت او را میپذیرند و کسانی که او را شریک میگیرند»، پس فرمود: او تنها بر کسانی حکم میراند که ولایت اولیاء او را میپذیرند و او را در اموال و اولاد خود شریک میسازند. گفتم: چگونه او را در اموال و اولاد خود شریک میسازند؟ پس فرمود: از او در چیزی که آنان را به آن امر میکند اطاعت میکنند، پس با آن اموال و اولادی به دست میآورند، پس چون این کار را انجام دادند به نزد یکی از آنان میآید و با او قسمت میکند، پس میگوید: این برای من است؛ چراکه من تو را به آن امر کردم و این برای توست؛ چراکه من تو را به آن امر نکردم، پس سهم خود را از اموال و اولاد میگیرد، سپس از آن بر ضدّ خداوند و اولیاء او بهره میبرد، او به راستی دشمن گمراهکنندهی آشکاری است.
شرح گفتار:
برای خواندن شرحی بر این حکمتهای نورانی، به پرسش و پاسخ ۳۰۰ مراجعه کنید.