۱ . أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ حَبِیبٍ الطَّبَرِيُّ، قَالَ: سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ عَمَّنْ يَجِبُ عَلَيْهِ سَجْدَتَا السَّهْوِ، فَقَالَ: مَنْ تَكَلَّمَ فِي الصَّلَاةِ، أَوْ سَلَّمَ فِي غَيْرِ مَوْضِعِهِ، أَوْ قَامَ فِي مَوْضِعِ قُعُودٍ حَتَّى قَرَأَ، أَوْ قَعَدَ فِي مَوْضِعِ قِيَامٍ حَتَّى تَشَهَّدَ، أَوْ شَكَّ فِي الزِّيَادَةِ وَالنُّقْصَانِ، فَلْيَسْجُدْ سَجْدَتَيِ السَّهْوِ.
ترجمهی گفتار:
عبد الله بن حبیب طبری ما را خبر داد، گفت: از منصور دربارهی کسی پرسیدم که دو سجدهی سهو بر او واجب است، پس فرمود: هر کس در نماز سخن گوید، یا در غیر جای خودش سلام دهد، یا در جای نشستن (برای تشهّد اوّل یا سجدهی دوم) برخیزد تا حدّی که قرائت کند، یا در جای برخاستن بنشیند تا حدّی که تشهّد گوید، یا در زیادت و نقصان (رکعات نماز) شک کند، باید دو سجدهی سهو به جای آورد.
۲ . أَخْبَرَنَا یُونُسُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْخَتْلَانِيُّ، قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ سَجْدَتَيِ السَّهْوِ، أَهُمَا قَبْلَ التَّسْلِيمِ أَمْ بَعْدَهُ، فَقَالَ: اسْجُدْهُمَا بَعْدَهُ، فَإِنَّكَ إِنْ سَجَدْتَهُمَا قَبْلَهُ فَقَدْ زِدْتَ فِي صَلَاتِكَ، فَوَقَعْتَ فِيمَا فَرَرْتَ مِنْهُ!
ترجمهی گفتار:
یونس بن عبد الله ختلانی ما را خبر داد، گفت: از او دربارهی سجدهی سهو پرسیدم که آیا قبل سلام است یا بعد آن، پس فرمود: بعد آن به جای بیاور؛ چراکه اگر قبل آن به جای بیاوری، به نماز خود افزودهای، پس در چیزی افتادهای که از آن گریختهای!
۳ . أَخْبَرَنَا الْحَسَنُ بْنُ الْقَاسِمِ الطِّهْرَانِيُّ، قَالَ: سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ عَمَّا يُقَالُ فِي سَجْدَتَيِ السَّهْوِ، فَقَالَ: مِثْلُ مَا يُقَالُ فِي سُجُودِ الصَّلَاةِ، قُلْتُ: إِنَّهُمْ يَرْوُونَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ أَنَّهُ قَالَ: تَقُولُ فِي سَجْدَتَيِ السَّهْوِ: «بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ»، وَقَالَ مَرَّةً أُخْرَى: «بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ»، فَقَالَ: لَيْسَ حَيْثُ ذَهَبُوا، إِنَّمَا أَرَادَ التَّشَهُّدَ وَالسَّلَامَ الْخَفِيفَيْنِ، تَقُولُهُمَا بَعْدَ السَّجْدَتَيْنِ، وَهُمَا يَكْفِيَانِكَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ، قُلْتُ: أَشْهَدُ أَنَّكَ مِفْتَاحُ الْمُبْهَمَاتِ وَدَفَّاعُ الْمُعْضِلَاتِ.
ترجمهی گفتار:
حسن بن قاسم طهرانی ما را خبر داد، گفت: از منصور دربارهی چیزی که در سجدهی سهو گفته میشود پرسیدم، پس فرمود: مانند چیزی که در سجدهی نماز گفته میشود، گفتم: آنان از جعفر بن محمّد روایت میکنند که فرمود: در سجدهی سهو میگویی: «بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ» و بار دیگر گفت: «بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ»، پس فرمود: آن طور نیست که گمان کردهاند، مرادش تشهّد و سلام مختصر است که پس از سجدهی سهو میگویی و آن دو تو را کفایت میکنند ان شاء الله، گفتم: شهادت میدهم که تو کلید مبهمات و حلّال معضلاتی!
۴ . أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْهَرَوِيُّ، قَالَ: قُلْتُ لَهُ: مَا تَقُولُ فِي سَجْدَتَيِ السَّهْوِ؟ فَقَالَ: أَقُولُ فِيهِمَا: «سُبْحَانَ رَبِّيَ الْأَعْلَى وَبِحَمْدِهِ، اللَّهُمَّ لَكَ سَجَدْتُ، وَبِكَ آمَنْتُ، وَلَكَ أَسْلَمْتُ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي مَا قَدَّمْتُ، وَمَا أَخَّرْتُ، وَمَا أَسْرَرْتُ، وَمَا أَعْلَنْتُ، وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي، أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَالْمُؤَخِّرُ، لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ».
ترجمهی گفتار:
محمّد بن عبد الرّحمن هروی ما را خبر داد، گفت: به او گفتم: در سجدهی سهو چه میگویی؟ پس فرمود: میگویم: «پروردگار بلندمرتبهام را تنزیه میکنم و سپاس میگزارم. خدایا! برای تو سجده کردهام و به تو ایمان آوردهام و برای تو تسلیم شدهام. خدایا! ببخش چیزی را که پیش فرستادهام و چیزی را که پس انداختهام و چیزی را که پنهان داشتهام و چیزی را که آشکار کردهام و چیزی را که تو به آن از من آگاهتری. تو پیش میبری و عقب میاندازی و خدایی جز تو نیست».
شرح گفتار:
برای خواندن شرح این گفتارهای نورانی، به پرسش و پاسخ ۵۶۰ مراجعه کنید.