۱ . أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ حَبِيبٍ الطَّبَرِيُّ، قَالَ: كُنَّا مَعَ الْمَنْصُورِ الْهَاشِمِيِّ الْخُرَاسَانِيِّ فِي مَسْجِدٍ فَأَقْبَلَ عَلَيْنَا وَقَالَ: لَا تَلْبِسُوا لِبَاسَ الشُّهْرَةِ فَيَأْخُذُكُمُ الْخُيَلَاءُ فَيُحْبِطُ أَعْمَالَكُمْ، فَمَا لَبِثَ أَنْ دَخَلَ رَجُلٌ عَلَيْهِ لِبَاسُ رِجَالِ الدِّينِ، فَقَالَ الْمَنْصُورُ: هَذَا مِنْ لِبَاسِ الشُّهْرَةِ.
ترجمهی گفتار:
عبد الله بن حبیب طبری ما را خبر داد، گفت: به همراه منصور هاشمی خراسانی در مسجدی بودیم، پس روی به ما کرد و فرمود: لباس شهرت نپوشید که شما را خودبزرگبینی میگیرد، پس اعمالتان را نابود میکند، پس چیزی نگذشت که مردی با لباس روحانیّت وارد شد، پس آن جناب فرمود: این از لباس شهرت است.
شرح گفتار:
لباس شهرت لباسی است که سبب تمایز صاحب آن از سایر مسلمانان میشود و با این وصف، تردیدی نیست که لباس روحانیّت از لباس شهرت است؛ چراکه سبب تمایز روحانیون از سایر مسلمانان میشود، در حالی که در اسلام لباس خاصّی برای عالمان دین پیشبینی نشده و التزام آنان به آن بدعت است. از این رو، جناب منصور هاشمی خراسانی آن را نمیپوشد و از پوشیدن آن نهی میفرماید؛ چنانکه در خبر دیگری آمده است:
۲ . أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الشِّيرَازِيُّ، قَالَ: كَانَ الْمَنْصُورُ يَلْبِسُ أَكْثَرَ مَا يَلْبِسُ قَمِيصًا أَبْيَضَ وَقَلَنْسُوَةً سَوْدَاءَ أَوْ بَيْضَاءَ، وَلَا يَلْبِسُ لِبَاسَ رِجَالِ الدِّينِ، فَخَرَجْتُ يَوْمًا مِنْ عِنْدِهِ وَمَعِيَ رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، فَوَجَدْتُهُ سَاخِطًا، فَقُلْتُ لَهُ: مَا لَكَ؟! فَقَالَ: هَذَا سَيِّدُ الْعُلَمَاءِ وَرَئِيسُ الْمُجْتَهِدِينَ، وَلَا يَلْبِسُ لِبَاسَهُمْ! قُلْتُ: وَيْحَكَ، إِنَّهُ لَا يُقَلِّدُهُمْ، وَمِنْ خُشُوعِهِ لَا يَلْبِسُهُ وَتَوَاضُعِهِ! قَالَ: لَا وَاللَّهِ، لَا يُحْسِنُ وَلَا يُجْمِلُ! قُلْتُ: وَجْهِي مِنْ وَجْهِكَ حَرَامٌ حَتَّى أُخْبِرَهُ بِمَا قُلْتَ! فَرَجَعْتُ إِلَى الْمَنْصُورِ فَأَخْبَرْتُهُ بِقَوْلِهِ، فَقَالَ: أَخْبِرْهُ بِأَنَّهُ فِتْنَةٌ لِلنَّاسِ، ﴿وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ ۚ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ﴾[۱]!
ترجمهی گفتار:
محمّد بن ابراهیم شیرازی ما را خبر داد، گفت: منصور در بیشتر مواقع پیراهنی سپید و عرقچینی سیاه یا سپید میپوشید و لباس روحانیّت بر تن نمیکرد، پس روزی از محضر آن جناب بیرون آمدم در حالی که مردی از یارانمان به همراه من بود، پس او را خشمگین یافتم، پس به او گفتم: تو را چه میشود؟! گفت: این سیّد عالمان و رئیس مجتهدان است و لباس آنان را بر تن نمیکند! گفتم: وای بر تو، از آنان تقلید نمیکند و از خشوع و تواضع اوست که آن را بر تن نمیکند! گفت: نه به خدا قسم، کار خوب و زیبایی انجام نمیدهد! گفتم: دیدار من و تو با هم حرام است تا آن گاه که سخن تو را به اطّلاع او برسانم! پس به نزد آن جناب بازگشتم و سخن او را به اطّلاع آن جناب رساندم، پس فرمود: او را خبر بده که آن فتنهای برای مردم است، «و لباس تقوا آن بهتر است، آن از آیات خداوند است باشد که آنان متذکّر شوند».
شرح گفتار:
آری، بیگمان لباسی که مسلمانان را به دو دسته تقسیم کرده و یکی را بندهی دیگری ساخته و به سوی سرسپردگی و تقلید کورکورانه از او سوق داده، فتنهای برای آنان است. لباسی که به بتی برای مسلمانان تبدیل شده و پوششی برای فریب و ابزاری برای استضعاف آنان است، جز فتنهای برای آنان نیست. امّا لباس منصور هاشمی خراسانی، از جنسی دیگر است؛ لباس او، لباس تقواست؛ لباسی که از تار علم و پود عمل بافته شده و از چرک ریا و چروک خودبزرگبینی پاکیزه است و چنین لباسی میراث انبیاء و نماد تودههای مستضعف و بیتکلّف است؛ چنانکه در اخبار دیگری آمده است:
۳ . أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الطَّالَقَانِيُّ وَعَلِيُّ بْنُ دَاوُودَ الْفَيْضآبَادِيُّ جَمِيعًا، قَالَا: قَالَ الْمَنْصُورُ: كَانَ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلَامُ يَلْبِسُ لِبَاسَ النَّاسِ وَكَانَ فِرْعَوْنُ يَلْبِسُ مَا يُعْرَفُ بِهِ وَكَانَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلَامُ يَلْبِسُ لِبَاسَ النَّاسِ وَكَانَ قِيَافَا يَلْبِسُ مَا يُعْرَفُ بِهِ وَكَانَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ يَلْبِسُ لِبَاسَ النَّاسِ وَكَانَ أَبُو سُفْيَانَ يَلْبِسُ مَا يُعْرَفُ بِهِ وَكَانَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلَامُ يَلْبِسُ لِبَاسَ النَّاسِ وَكَانَ مُعَاوِيةُ يَلْبِسُ مَا يُعْرَفُ بِهِ وَهَا أَنَا ذَا أَلْبِسُ لِبَاسَ النَّاسِ وَهَؤُلَاءِ يَلْبِسُونَ مَا يُعْرَفُونَ بِهِ لِيُقَالَ لَهُمُ الْعُلَمَاءُ! فَعِنْدَ ذَلِكَ اخْتَلَفَ الْمَنْهَجَانِ وَتَغَايَرَ الْفَرِيقَانِ وَلَا سِوَاءٌ وَلَا سِوَاءٌ!
ترجمهی گفتار:
احمد بن عبد الرّحمن طالقانی و علیّ بن داوود فیضآبادی هر دو ما را خبر دادند، گفتند: منصور فرمود: موسی علیه السّلام لباس مردم را میپوشید و فرعون لباسی را میپوشید که با آن شناخته شود و عیسی علیه السّلام لباس مردم را میپوشید و قیافا (کاهن اعظم یهودیان در زمان او) لباسی را میپوشید که با آن شناخته شود و محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم لباس مردم را میپوشید و ابو سفیان (در زمان جاهلیّت) لباسی را میپوشید که با آن شناخته شود و علی علیه السّلام لباس مردم را میپوشید و معاویه لباسی را میپوشید که با آن شناخته شود و این هم من که لباس مردم را میپوشم و اینها لباسی را میپوشند که با آن شناخته شوند تا به آنان گفته شود: «علما»! اینجاست که دو رویکرد از هم جدا میشوند و دو گروه از هم مغایرت مییابند و هرگز یکسان نیستند و هرگز یکسان نیستند!
۴ . أَخْبَرَنَا يُونُسُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْخَتْلَانِيُّ، قَالَ: قُلْتُ لِلْمَنْصُورِ: إِنَّكَ تَلْبَسُ لِبَاسًا يُشْبِهُ لِبَاسَ النَّاسِ وَأَنْتَ وَلِيٌّ مِنَ الْأَوْلِيَاءِ! أَفَلَا أَصْنَعُ لَكَ لِبَاسًا يُشْبِهُ لِبَاسَ الْأَنْبِيَاءِ؟ فَضَحِكَ وَقَالَ: لِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ وَذَلِكَ لِبَاسُ الْأَنْبِيَاءِ! ثُمَّ قَالَ: كَانَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ الصَّادِقُ يَقُولُ: خَيْرُ لِبَاسِ كُلِّ زَمَانٍ لِبَاسُ أَهْلِهِ غَيْرَ أَنَّ الْمَهْدِيَّ إِذَا قَامَ لَبِسَ لِبَاسَ عَلِيٍّ وَسَارَ بِسِيرَتِهِ!
ترجمهی گفتار:
یونس بن عبد الله ختلانی ما را خبر داد، گفت: به منصور گفتم: تو لباسی را میپوشی که شبیه به لباس مردم است، در حالی که تو ولیّی از اولیاء هستی! پس آیا برای تو لباسی را تهیه نکنم که شبیه به لباس انبیاء باشد؟! پس خندید و فرمود: لباس تقوا آن بهتر است و آن لباس انبیاء است! سپس فرمود: جعفر بن محمّد صادق میفرمود: بهترین لباس هر زمان لباس اهل آن است، جز اینکه مهدی هنگامی که قیام میکند لباس علی را میپوشد و به سیرهی او عمل میکند!
شرح گفتار:
برای خواندن توضیح بیشتری در این باره، به پرسش و پاسخ ۱۱۱ مراجعه کنید.