أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ حَبِيبٍ الطَّبَرِيُّ، قَالَ: سَمِعْتُ الْمَنْصُورَ يَقُولُ: إِنَّ أَحَدَكُمْ لَيَدْعُو اللَّهَ تَعَالَى فَلَا يَسْتَجِيبُ لَهُ وَمَا ذَلِكَ إِلَّا لِأَنَّهُ مِنَ الْأَصْنَافِ! قُلْتُ: وَمَا الْأَصْنَافُ؟! قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ: أَصْنَافٌ لَا يُسْتَجَابُ لَهُمْ: مِنْهُمْ مَنْ أَدَانَ رَجُلًا دَيْنًا إِلَى أَجَلٍ فَلَمْ يَكْتُبْ عَلَيْهِ كِتَابًا وَلَمْ يُشْهِدْ عَلَيْهِ شُهُودًا وَرَجُلٌ يَدْعُو عَلَى ذِي رَحِمٍ وَرَجُلٌ تُؤْذِيهِ امْرَأَتُهُ بِكُلِّ مَا تَقْدِرُ عَلَيْهِ وَهُوَ فِي ذَلِكَ يَدْعُو اللَّهَ عَلَيْهَا وَيَقُولُ: اللَّهُمَّ أَرِحْنِي مِنْهَا! فَهَذَا يَقُولُ اللَّهُ لَهُ: عَبْدِي! أَوَ مَا قَلَّدْتُكَ أَمْرَهَا؟! فَإِنْ شِئْتَ خَلَّيْتَهَا وَإِنْ شِئْتَ أَمْسَكْتَهَا وَرَجُلٌ رَزَقَهُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى مَالًا ثُمَّ أَنْفَقَهُ فِي الْبِرِّ وَالتَّقْوَى، فَلَمْ يَبْقَ لَهُ مِنْهُ شَيْءٌ وَهُوَ فِي ذَلِكَ يَدْعُو اللَّهَ أَنْ يَرْزُقَهُ، فَهَذَا يَقُولُ لَهُ الرَّبُّ تَبَارَكَ وَتَعَالَى: أَوَ لَمْ أَرْزُقْكَ وَأُغْنِيَكَ، أَفَلَا اقْتَصَدْتَ وَلَمْ تُسْرِفْ؟! إِنِّي لَا أُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ وَرَجُلٌ قَاعِدٌ فِي بَيْتِهِ وَهُوَ يَدْعُو اللَّهَ أَنْ يَرْزُقَهُ، لَا يَخْرُجُ وَلَا يَطْلُبُ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ كَمَا أَمَرَهُ اللَّهُ، هَذَا يَقُولُ اللَّهُ لَهُ: عَبْدِي! إِنِّي لَمْ أَحْظُرْ عَلَيْكَ الدُّنْيَا وَلَمْ أَرْمِكَ فِي جَوَارِحِكَ وَأَرْضِي وَاسِعَةٌ، فَلَا تَخْرُجُ وَتَطْلُبُ الرِّزْقَ؟ فَإِنْ حَرَمْتُكَ عَذَرْتُكَ وَإِنْ رَزَقْتُكَ فَهُوَ الَّذِي تُرِيدُ!
ترجمه‌ی گفتار:
عبد الله بن حبیب طبری ما را خبر داد، گفت: شنیدم منصور می‌فرماید: گاهی یکی از شما خدا را می‌خواند ولی او را اجابت نمی‌کند و آن نیست مگر برای اینکه او یکی از اصناف است! گفتم: اصناف کدام است؟! فرمود: رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود: چند صنف هستند که دعایشان مستجاب نمی‌شود: یکی از آن‌ها کسی است که به مردی برای مدّتی قرض داده ولی نوشته و شاهدانی از او نگرفته است، دیگری کسی است که خویشاوند خود را نفرین می‌کند، دیگری کسی است که زنش او را به هر نحوی که می‌تواند آزار می‌دهد و او در آن حال خدا را می‌خواند و می‌گوید: خدایا! من را از او راحت کن! پس خداوند به او می‌فرماید: بنده‌ی من! آیا کار او را در اختیار تو قرار نداده‌ام؟! پس اگر می‌خواهی رهایش کن و اگر می‌خواهی نگاهش دار! دیگری کسی است که خداوند به او مالی عطا فرموده، پس او آن را در کارهای پسندیده و پرهیزکارانه مصرف کرده و هیچ چیز از آن را باقی نگذاشته است و در این حال خدا را می‌خواند که او را روزی دهد، پس خداوند تبارک و تعالی به او می‌فرماید: آیا تو را روزی ندادم و بی‌نیاز نکردم؟! چرا میانه‌روی نکردی و اسراف کردی؟! من اسراف کنندگان را دوست نمی‌دارم! دیگری کسی که در خانه‌اش نشسته است و خدا را می‌خواند که به او روزی دهد، در حالی که بیرون نمی‌رود و فضل خدا را طوری که خدا به او امر کرده است جستجو نمی‌کند، پس خداوند به او می‌فرماید: بنده‌ی من! من دنیا را از تو باز نداشته‌ام و دست و پایت را نبسته‌ام و زمینم پهناور است، پس آیا بیرون نمی‌روی و روزی را جستجو نمی‌کنی که اگر بعد از آن تو را محروم کردم تو را معذور ساخته باشم و اگر به تو روزی دادم همان باشد که می‌خواهی؟!
شرح گفتار:
برای خواندن شرحی بر این گفتار نورانی، به پرسش و پاسخ ۲۳۱ مراجعه کنید.
