سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
نقد و بررسی
 

در حال مطالعه هستم، اما چند پرسش برایم حادث شده است که پاسخ عاجل می‌طلبد.

یکم. شیوه نقل مطالب از ایشان است که اشاره دارد به مجالست افراد با ایشان و حوادثی که موجب گفتگو شده ... با او که روایت کرده چطور روایتش به کتاب منتقل شده است؟ مثلاً اخبرنا فلان انه سئل المنصور... این چگونه است؟ لطفاً بطور مکفی پاسخ دهید. آیا این گفتگوها از زمن قدیم است یا جدید؟ مخبر به که گفته و ...

دوم. اینکه مطالب را که شرح کرده و ارتباط شارح و ماتن چگونه است؟ گو اینکه متن هم آن خود ایشان نیست روایت از ایشان است بسان آیینه در آیینه ... چطور است ماجرا؟ روشن است که فحص از سندیت و اتصال و طریق انتقال است و یک کنجکاوی غریزی نیست.

سوم. برخی از جانبداران در فیس بوک با آوردن مطالب ایشان به مباحثه و مدافعه می‌پردازند و کار به مشاجره و بی‌ادبی و ... می‌کشد و بر نگارنده کاملاً آشکار شد که فی الجمله اینان لایق برداشتن باری به این سترگی نیستند. کسی می‌تواند داعیه دفاع از عقاید حقه را داشته باشد که مراحلی از سیر و سلوک گذرانده باشد و بداند مقدار پیشروی در مخاطبت افراد گوناگون در میزان عقل و پذیرش چقدر است و به نرمی در این کار درآید و اندازه نگه دارد و به جنود جهل پناه نیاورد. اینان با اذن در این کار شده‌اند چرا نازارند؟ بی‌اذن آمده‌اند که وجه دیگری دارد.

سخن آخر. طبیعی است اگر این دستگاه حق است نباید از من متوقع باشد که به این سادگی تایید جریان کنم. پرسش من تحقیق صرف و عاری از هر تایید است. و علی الله التکلان.

خواهر ارجمند!

لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:

۱ . نامه‌ها و گفتارهای نورانی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی توسّط یاران، همراهان و شاگردان فاضل ایشان در خلال مصاحبت با ایشان ثبت شده و غالباً به صورت جزواتی در اختیار پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر ایشان قرار گرفته است تا به تدریج و مناسبت برای عموم انتشار یابد. بنابراین، گوینده‌ی «أخبرنا فلان» یا «یکی از یارانمان ما را خبر داد»، پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی است که یک شخصیّت حقوقی است و کسانی که از آنان نقل می‌کند یاران، همراهان و شاگردان ایشانند که اشخاصی حقیقی از اهل علم و تقوا هستند و با دفتر ایشان در ارتباطند و بر بنیاد یک سنّت کهن و سودمند اسلامی و با رعایت برخی ملاحظات امنیّتی نام برده می‌شوند. طبیعی است که برخی نامه‌ها و گفتارهای نورانی این عالم بزرگوار جدیدتر و برخی قدیمی‌تر هستند و برخی ممکن است به سال‌ها پیش بازگردند. زمان صدور یک نامه یا گفتار ایشان در مواردی که موضوعیّت یا اهمّیتی داشته، ذکر شده است؛ مانند «خطبه‌ای از آن جناب که در آن از عواقب غیاب مهدی بیم می‌دهد و به سوی زمینه‌سازی برای ظهور او دعوت می‌کند» که سه سال پیش از فتنه‌ی شام و عراق ایراد شده یا «خطبه‌‌ای از آن جناب که در آن مردم را به سوی مهدی دعوت می‌کند و از فتنه‌ی داعش خبر می‌دهد» که پیش از آغاز فتنه‌ی داعش ایراد شده و متضمّن کرامتی از آن جناب است[۱].

۲ . کدام «مطالب را که شرح کرده» و کدام «ماجرا»؟! بهتر بود به جای تکلّف در الفاظ و تصنّع در عبارات، پرسش خود را با روشنی بیشتری می‌نوشتید. اگر مراد شما از «مطالب» کتاب شریف «بازگشت به اسلام» است، اصل این کتاب تقریر درس‌های علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی به فارسی و عربی بوده که توسّط شاگردان ایشان پیاده و ترجمه و سپس توسّط ایشان بازبینی و تکمیل شده و برای انتشار به صورت کتاب در اختیار دفتر ایشان قرار گرفته است؛ چنانکه مسؤول دفتر ایشان جناب دکتر ذاکر معروف در ضمن خبری به این نکته اشاره کرده و فرموده است:

«لَمَّا أَذِنَ الْمَنْصُورُ فِي نَشْرِ دُرُوسِهِ اسْتَأْذَنْتُهُ فِي نَشْرِ مَوْقِعٍ لَهُ عَلَى الْإِنْتِرْنِتِ، فَقَالَ: إِنِّي وَاللَّهِ لَأَكْرَهُ أَنْ تَفْعَلُوا ذَلِكَ فَإِنَّ الْإِنْتِرْنِتَ مَشْؤُومٌ لَا يُذْكَرُ فِيهِ رَجُلٌ إِلَّا وَيَسْبِقُهُ الْهَجْوُ وَالشَّتْمُ وَالْفِرْيَةُ! قُلْتُ: إِنَّهُمْ سَيَذْكُرُونَكَ فِيهِ وَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَكَ مَوْقِعٌ وَالْمَوْقِعُ يَنْفَعُ النَّاسَ وَيُزِيلُ عَنْهُمُ الشُّبْهَةَ! قَالَ: إِنَّكَ لَا تَعْرِفُهُ، إِنَّهُ صَنِيعُ الشَّيْطَانِ لَا يَنْفَعُ غَيْرَ أَوْلِيَائِهِ إِلَّا وَيَضُرُّ بِهِمْ أَكْثَرَ مِمَّا يَنْفَعُهُمْ! قُلْتُ: وَهَلْ يُعَارَضُ الشَّيْطَانُ إِلَّا بِصَنِيعِهِ؟! إِنَّمَا نَضْرِبُهُ بِسَيْفِهِ وَقَدْ قَالَ اللَّهُ: ﴿وَجَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُهَا![۲] قَالَ: إِنِّي لَكَارِهٌ! فَأَبَى أَنْ يَأْذَنَ لِي فَلَمْ أَزَلْ أُرَاجِعُهُ يَوْمًا بَعْدَ يَوْمٍ حَتَّى أَذِنَ لِي وَهُوَ كَارِهٌ -الخبر»[۳]؛ «پس از آنکه منصور به نشر درس‌های خود (در قالب کتاب «بازگشت به اسلام») اذن فرمود، من از او برای نشر پایگاهی برای او بر روی اینترنت اذن خواستم، پس فرمود: من به خدا سوگند کراهت دارم از آنکه این کار را انجام دهید؛ چراکه اینترنت شوم است، هیچ کس در آن یاد نمی‌شود مگر اینکه بدگویی و ناسزا و تهمت بر او پیشی می‌گیرد! گفتم: آنان تو را در آن یاد خواهند کرد اگرچه برای تو پایگاهی نباشد، در حالی که پایگاه به مردم سود می‌رساند و شبهه را از آنان می‌زداید! فرمود: تو آن را نمی‌شناسی، آن ساخته‌ی شیطان است، به غیر دوستان او سودی نمی‌رساند مگر اینکه به آنان بیشتر از سودی که می‌رساند زیان می‌رساند! گفتم: آیا با شیطان جز به وسیله‌ی ساخته‌ی خودش معارضه می‌شود؟! جز این نیست که ما او را با شمشیر خودش می‌زنیم و خداوند فرموده است: <سزای بدی بدیی مانند آن است>! فرمود: من کراهت دارم! پس از دادن اذن به من خودداری کرد، پس همواره در روزهایی پیاپی به نزد او باز گشتم تا آنکه به من اذن داد در حالی که کراهت داشت -ادامه‌ی خبر».

شارح این کتاب نیز دانشمند محترم جناب شیخ صالح سبزواری یکی از شاگردان فاضل علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی و راوی برخی گفتارهای ایشان با نام «صالح بن محمّد سبزواری» است.

امّا اگر مراد شما از «مطالب»، گفتارهای نورانی ایشان است، واضح است که متن آن‌ها «آنِ خود ایشان» است که توسّط ایشان گفته شده و توسّط یاران، همراهان و شاگردانشان روایت شده و توسّط دفترشان شرح و منتشر شده و «سندیت و اتصال و طریق انتقال» آن‌ها در هر مورد مذکور است و با این وصف، «کنجکاوی غریزی» و «ماجراجویی» شما درباره‌ی آن‌ها عجیب به نظر می‌رسد! واضح است که میان «آنِ خود ایشان» بودن گفتارهای ایشان و «روایت از ایشان» بودن آن‌ها منافاتی وجود ندارد؛ همچنانکه واضح است پایگاه اطّلاع‌رسانی ایشان وبلاگ شخصی یا صفحه‌ی فیس‌بوک ایشان نیست تا خودشان آن را به‌روزرسانی کنند و گفتارهاشان را در آن قرار دهند، بل یک پایگاه اینترنتی غنی و گسترده است که با اذن خاصّ این عالم عظیم الشأن، توسّط گروهی از شاگردان مبرّز و متعهّد ایشان، زیر نظر مسؤول دفترشان جناب دکتر ذاکر معروف، اداره می‌شود و بر پایه‌ی آشنایی کامل با اندیشه‌ها و آموزه‌های ایشان و نصوص و دروس مکتوب و مضبوطی که از ایشان در اختیار دارد و نیز مراجعه به ایشان در موارد لزوم، منعکس‌کننده‌ی دیدگاه‌های ایشان و پاسخگوی پرسش‌ها و نقدهای مردم است.

۳ . تنها صفحه‌ی ما در فیس‌بوک «صفحه‌ی دفتر منصور هاشمی خراسانی» است و صفحات حامیان ما در آن توسّط ما اداره نمی‌شوند. با این حال، ما همواره به این برادران و خواهران مؤمن و خیرخواه توصیه می‌کنیم که با رعایت احکام و اخلاق اسلامی و التزام به نصایح علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی با مردم گفت‌وگو کنند و علم خود را به سبب جهل جاهلان فرو نگذارند و بر سفاهت سفیهان و شرارت شریران شکیب آورند. برخی نصایح آن جناب در این باره، در نامه‌ی ۱۶ و گفتار ۵ و ۴۶ آمده است. همچنین، در گفتار ۱۰۱ آن جناب درباره‌ی فعّالیت یارانشان در فضای مجازی آمده است:

«إِنِّي وَاللَّهِ لَأَكْرَهُ أَنْ تَفْعَلُوا ذَلِكَ فَإِنْ أَبَيْتُمْ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا فَاحْفَظُوا أَلْسِنَتَكُمْ عَنِ الْكِذْبِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَلَا تُخَاصِمُوا وَلَا تُغَاضِبُوا وَلَا تَسَابُّوا وَلَا تَنَابَزُوا وَلَا تَغْتَابُوا وَلَا تَظْلِمُوا أَحَدًا وَلَا تَقُولُوا مَا لَا تَعْلَمُونَ وَلَا تَخُوضُوا مَعَ الْخَائِضِينَ وَلَا تَلْهَوْا عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ وَالْزَمُوا الْعِلْمَ وَالْحِلْمَ وَكَظْمَ الْغَيْظِ وَالْعَفْوَ عَنِ النَّاسِ وَإِنْ سَبُّونِي وَرَمَوْنِي بِالْعَظَائِمِ فَإِنَّ أَكْثَرَهُمْ حُدَثَاءُ الْأَسْنَانِ سُفَهَاءُ الْأَحْلَامِ لَا يَدْرُونَ أَيًّا مِنْ أَيٍّ وَادْعُوا إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَمْ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلُوهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ»[۴] «من به خدا سوگند کراهت دارم از آنکه این کار را انجام دهید، ولی اگر ابا دارید جز از اینکه انجام دهید پس زبان‌های خود را از دروغ باز دارید و با مردم به نیکی سخن بگویید و بگومگو نکنید و به خشم نیاورید و دشنام ندهید و با لقب‌های زشت نخوانید و غیبت نکنید و به هیچ کس ستم روا ندارید و چیزی که نمی‌دانید را نگویید و با فرو روندگان (در بحث‌های بی‌حاصل) فرو نروید و از یاد خداوند و از نماز غافل نشوید و به علم و بردباری و فرو بردن خشم و عفو کردن مردم ملتزم باشید اگرچه من را دشنام گویند و نسبت‌های عظیم دهند؛ چراکه بیشتر آنان نو دندان و سبک سرند و نمی‌دانند کدام از کدام است و با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارتان دعوت کنید و با آنان به نحوی که آن بهتر است مجادله نمایید، هرآینه پروردگارتان به کسی که از راه او گمراه شده داناتر است و او به هدایت یافتگان داناتر است».

هر چند به نظر می‌رسد که قضاوت جناب‌عالی در این باره نیز یکجانبه است و ممکن است منصفانه نباشد؛ زیرا به کرّات دیده و شنیده شده است که افرادی متکبّر و عنود در یکی از این برادران و خواهران مؤمن و خیرخواه آویخته‌اند و او یا حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی را هدف انواع تهمت و اهانت قرار داده‌اند، ولی چون با کمترین انتقاد یا پاسخ صریح او مواجه شده‌اند آن را «بی‌ادبی» به خود پنداشته‌اند و به مظلوم‌نمایی و جوسازی روی آورده‌اند و شعار اخلاق و سیر و سلوک سر داده‌اند! این بی‌گمان شیوه‌ای زشت و ناپسند است و از چشم اهل انصاف پوشیده نمی‌ماند. با این وصف، توصیه‌ی ما به شما خواهر ارجمند آن است که از یک سو مراقب کلمات و عبارات‌تان باشید تا خود به چیزی که از دیگران نمی‌پسندید آلوده نشوید؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ[۵]؛ «آیا مردم را به نیکی امر می‌کنید و خودتان را از یاد می‌برید در حالی که شما کتاب می‌خوانید، آیا پس تعقّل نمی‌کنید؟!» و از سوی دیگر هرگاه رفتار یا گفتار ناشایستی از برادر یا خواهر مؤمن و خیرخواهتان دیدید مشفقانه و با یادآوری نصایح حضرت علامه حفظه الله تعالی به او تذکّر بدهید تا متذکّر شود ان شاء الله؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ[۶]؛ «و تذکّر بده؛ چراکه تذکّر به مؤمنان سود می‌رساند»[۷].

۴ . اگر مراد شما از «این دستگاه» نهضت مستضعفان مسلمان برای «بازگشت به اسلام» و زمینه‌سازی برای ظهور خلیفه‌ی خداوند در زمین است، تردیدی نیست که حقّ است؛ چراکه آشکارا منطبق بر مبانی و آرمان‌های اسلام است و حقّانیّت آن به مراتب آشکارتر از حقّانیّت «دستگاهی» است که چه بسا جناب‌عالی «به این سادگی» تأییدش کرده‌اید! با این حال، واضح است که حق به تأیید شما -با سادگی باشد یا با دشواری- نیازی ندارد، بل این شما هستید که به تأیید حق نیازمندید؛ چراکه خداوند شما را به تأیید آن تکلیف کرده و فرموده است: ﴿وَالَّذِي جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ ۙ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ[۸]؛ «و کسی که راستی را آورده و آن را تصدیق کرده است آنان همانا پرهیزکارانند»؛ همچنانکه شما را به همکاری با آن در نیکی و تقوا تکلیف کرده و فرموده است: ﴿وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى[۹]؛ «و در نیکی و تقوا همکاری کنید» و تردیدی نیست که نهضت «بازگشت به اسلام» و زمینه‌سازی برای ظهور خلیفه‌ی خداوند در زمین با استناد به کتاب او و سنّت متواتر پیامبرش از بارزترین مصادیق نیکی و تقواست. بنابراین، اگر جناب‌عالی آن را تأیید و با آن همکاری کنید به سود خودتان است و اگر آن را تأیید و با آن همکاری نکنید به زیان خودتان است و خداوند به هر کاری که می‌کنید یا نمی‌کنید آگاه است؛ ﴿قُلْ آمِنُوا بِهِ أَوْ لَا تُؤْمِنُوا ۚ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّدًا ۝ وَيَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنْ كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا[۱۰]؛ «بگو به آن ایمان آورید یا ایمان نیاورید، هرآینه کسانی که پیش از آن علم داده شدند هنگامی که بر آنان خوانده می‌شود بر روی‌ها می‌افتند و می‌گویند پروردگارمان منزّه است، بی‌گمان وعده‌ی پروردگارمان انجام شدنی است».

توفیق شما را از درگاه پروردگار مهربان مسئلت داریم.

↑[۱] . در این باره، همچنین بنگرید به: نقد و بررسی ۳۸.
↑[۲] . الشّوری/ ۴۰
↑[۳] . گفتار ۱۰۱، فقره‌ی ۸
↑[۴] . گفتار ۱۰۱، فقره‌ی ۸
↑[۵] . البقرة/ ۴۴
↑[۶] . الذّاریات/ ۵۵
↑[۷] . در این باره، همچنین بنگرید به: نقد و بررسی ۸۴.
↑[۸] . الزّمر/ ۳۳
↑[۹] . المائدة/ ۲
↑[۱۰] . الإسراء/ ۱۰۷-۱۰۸
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش بررسی نقدها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
می‌توانید این مطلب را به زبان‌های زیر نیز مطالعه کنید:
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن نقد
کاربر گرامی! شما می‌توانید نقدهای علمی خود بر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش به بررسی علمی گرفته شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی نقد، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که نقد شما، در پایگاه بررسی شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن نقد خود، نقدهای مرتبط را مرور، یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . بهتر است که از نوشتن نقدهای متعدّد و غیر مرتبط با هم در هر نوبت، خودداری کنید؛ چراکه چنین نقدهایی در پایگاه به تفکیک و أحیاناً در مدّتی بیش از مدّت معمول بررسی می‌شوند.