бардоштан аз ин боварҳост ва ин коре аст ки онон ҳозир ба анҷоми он нестанд. Ман ононро дидаам; Бисёрӣ аз онон тарҷеҳ медиҳанд ки бимиранд то инки даст аз боварҳои гузаштагонашон бардоранд, монанди мушрикон ки бино бар ихбори Худованд аз онон, мегӯянд: ﴿إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَىٰ أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَىٰ آثَارِهِمْ مُهْتَدُونَ﴾[1]; «Мо ниёкони худро бар ойине ёфтаем ва ба пайравӣ аз онон ҳидоят пайдо кардаем» Ва ба сухани Худо гӯш намесупоранд ки мефармояд: ﴿أَوَلَوْ جِئْتُكُمْ بِأَهْدَىٰ مِمَّا وَجَدْتُمْ عَلَيْهِ آبَاءَكُمْ ۖ﴾[2]; «Оё агар чи барои шумо чизе ҳидоятбахштар аз он оварда бошам ки ниёгонатонро бар он ёфтаед?!». Бинобарин, инон бо ин шева дар воқеъ Худоро намепарастанд, балки гузаштагони худро парастиш мекунанд ва ин чандон ғариб нест; Чароки парастиши ниёкон аз куҳантарин гунаҳои ширк дар ҷаҳон аст!

Албатта касоне ки ақлро ҳуҷҷат намедонанд, ба маҳдуд будани идрокоти он назар доранд ва мепиндоранд ки бо ин васф, наметавонад меъёри шинохт бошад, дар ҳоле ки маҳдуд будани идрокоти ақл, ба маънои ғалат будани онҳо нест ва монеъ аз ҳуҷҷияти он намешавад; Бал ба маънои камтар будани онҳо дар муқоиса бо идрокоти Илоҳӣ аст ки муқтазои махлуқ будани ақл ва маҳдудияти зотии махлуқ аст. Бинобарин, ақл ҳама чизро намедонад, вале ҳар чизе ки медонад саҳиҳ дониста мешавад ва ҳамин барои ҳуҷҷат будани он кофӣ аст; Ҳамчунонки масалан чашм ҳамаи чизро намебинад, вале ҳар чизе ки мебинад саҳиҳ дониста мешавад ва гӯш ҳамаи чизро намешунавад, вале ҳар чизе ки мешунавад, саҳиҳ дониста мешавад ва ҳамин барои ҳуҷҷат будани он ду кофӣ аст. Шинохти комил танҳо аз они Худованд аст ва ҳеҷ кас ҷуз Ӯ наметавонад шинохти комиле дошта башад ва аз ин рӯ, шаръе ки фуру фиристода, комил аст, вале комил будани шаръ мусталзими таъорузи он бо ақл нест; Зеро шаръ дар умуре ки ақл дар бораи онҳо нотиқ аст, сухане бар хилофи сухани ақл намегӯяд ва дар умуре ки ақл дар бораи онҳо хомӯш аст, сухане ки мегӯяд бар хилофи сухани ақл нест; Чароки ақл дар бораи онҳо сухане намегӯяд то сухани шаръ бар хилофи он бошад; Монанди авсофи ҷузъии биҳишт ва дӯзах ки