جمعه ۱۰ فروردین (حمل) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 پرسش جدید: مسلمانان درباره‌ی اینکه شب قدر کدام شب است اختلاف دارند. نظر علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله در این باره چیست؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. نکته‌ی جدید: شعر «آوار خویشتن» سروده‌ی «زینب شریعتی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading

[عدم امکان دسترسی به سنّت پیامبر خداوند پس از او]

آری، گفتار و کردار آن حضرت، عمدتاً برای اهل زمانش کاربرد داشته است؛ چراکه هر چند حجّیت آن ذاتاً مختصّ به آنان نیست، عملاً برای کسانی کاربرد دارد که به آن قطع می‌یابند، در حالی که قطع به آن، با دیدن و شنیدن آن حاصل می‌شود که برای اهل زمان آن ممکن است و برای آیندگان، ممکن نیست، مگر از طریق خبر متواتر که عقلاً افاده‌ی قطع می‌کند؛ با توجّه به اینکه راویانش در هر طبقه به تعدادی هستند که اجتماعشان بر غلط و تبانی‌شان بر کذب ممکن نیست و این دو تنها طریق بهره‌مندی از چیزی است که خداوند بر پیامبرش نازل کرده؛ چنانکه خود به آن تصریح کرده و فرموده است: ﴿إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَنْ كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ﴾[۱]؛ «هرآینه در آن مایه‌ی تذکّری برای کسی است که برای او عقلی هست یا گوش فرا می‌دارد در حالی که حاضر است» و با این وصف، برای کسی که به دلیلی عقلی مانند خبر متواتر پیامبر یا دلیلی حسّی مانند تلقّی حضوری از آن حضرت دسترسی ندارد، مایه‌ی تذکّری از آن حضرت موجود نیست، در حالی که تلقّی حضوری از آن حضرت، برای آیندگان محال است و خبر متواتر آن حضرت نیز به قدر کافی به آنان نرسیده است و در بسیاری از ابواب علمی و عملی موجود نیست؛ زیرا اخباری که در بسیاری از ابواب علمی و عملی موجودند، واحدند و اخبار واحد، طبعاً افاده‌ی یقین نمی‌کنند؛ با توجّه به اینکه راویانشان در غالب موارد، از یک یا دو نفر بیشتر نیستند و تبعاً احتمال کذب، غلط و نسیان در آن‌ها وجود دارد و با این وصف، در بهترین حالت ممکن، موجب ظنّ آیندگان می‌شوند، در حالی که عدم حجّیت و کفایت ظن، از قواعد ضروری اسلام است.

بنابراین، سنّت پیامبر اگرچه برای همه‌ی مسلمانان حجّت است، تنها در دسترس اهل زمان آن حضرت قرار دارد و دسترسی آیندگان به آن به صورت یقینی، مقدور نیست؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿وَأَنَّى لَهُمُ التَّنَاوُشُ مِنْ مَكَانٍ بَعِيدٍ﴾[۲]؛ «و کجا می‌توانند از جایی دور به آن دسترسی پیدا کنند؟!» و بر همین اساس، انذار آن حضرت را محدود به کسانی شمرده که در زمان او زنده‌اند و فرموده است: ﴿لِيُنْذِرَ مَنْ كَانَ حَيًّا وَيَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْكَافِرِينَ﴾[۳]؛ «تا کسانی را بیم دهد که زنده‌اند و سخن بر کافران راست آید»؛ بل تذکّر آن حضرت را تنها برای کسانی سودمند شمرده است که بنا بر عقل به خبر متواتر آن اخذ می‌کنند یا بنا بر حسّ به استماع حضوری آن راه می‌یابند و فرموده است: ﴿إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَنْ كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ﴾[۴]؛

↑[۱] . ق/ ۳۷
↑[۲] . سبأ/ ۵۲
↑[۳] . یس/ ۷۰
↑[۴] . ق/ ۳۷