[عدم تحریف قرآن]

هر چند به شماری از مسلمانان نسبت داده شده است که وقوع کاستی در آن توسّط برخی مسلمانان نخستین را محتمل دانسته‌اند، ولی دلیلی برای این احتمال نیست؛ بلکه این احتمال، خلاف قواعد عقلی است؛ چراکه روایت کتاب خداوند، منحصر به کسانی که متّهم به کاستن آن شده‌اند، نبوده و توسّط شمار فراوانی غیر از آنان نیز انجام شده و روشن است که تبانی همه‌ی آنان بر کاستن آن به شکلی واحد، ممکن نیست. به عبارت دیگر، راویان کتاب خداوند از زمان پیامبر تاکنون، همواره به تعدادی بوده‌اند که اجتماع آنان بر کاستن یا افزودن آن به صورتی واحد، ممکن نبوده و این از ضروریّات عقلی و تجربی است. به علاوه، وقوع کاستی در کتاب خداوند، به معنای وقوع اشکال یا اختلاف در آن است که طبیعتاً قابل مشاهده است، در حالی که هیچ اشکال یا اختلافی در آن مشهود نیست؛ بلکه متن آن، هماهنگ، متناسب و معقول است و از لحاظ ادبی و معنایی، نظیری ندارد و قابل معارضه نیست و این به معنای اعجاز آن است که صدور آن از خداوند و عدم تغییرش را اثبات می‌کند؛ چراکه هر تغییری در آن، طبیعتاً به نظم آن آسیب می‌رساند و هماهنگی، تناسب و معقولیّت آن را بر هم می‌زند و اعجاز آن را مخدوش می‌سازد، در حالی که چنین اتّفاقی نیفتاده است؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا﴾[۱]؛ «آیا پس در قرآن اندیشه نمی‌کنند؟! اگر آن از نزد غیر خداوند بود، حتماً در آن اختلاف بسیاری می‌یافتند»! به علاوه، وقوع کاستی در آن، مستلزم وقوع قهری مسلمانان در گمراهی بدون امکان هدایت‌شان است؛ چراکه اجزاء کاسته شده‌ی آن، به صورت متواتر روایت نشده است و با این وصف، تکمیل و اصلاح آن برای مسلمانان ممکن نیست. از اینجا دانسته می‌شود که کتاب خداوند با همین صورت موجود آن، حجّت است؛ به این معنا که یقیناً نمایانگر اراده‌ی خداوند است.

[حجّیت ظواهر و عمومات قرآن]

هر چند به برخی مسلمانان نسبت داده شده است که می‌پندارند، ظاهر کتاب خداوند حجّت نیست؛ به این معنا که غالباً متبادر از عبارات آن، مراد جدّی خداوند نیست و به صورت مشخّص، عمومات آن، قابلیّت التزام را ندارد؛ چراکه کمتر موردی از آن، بوسیله‌ی سنّت تخصیص نخورده است و با این وصف، تمسّک به آن، بی‌فایده است، در حالی که این پندار، مبنای عقلایی ندارد؛ چراکه ظاهر عبارات عاقلان در میان آنان حجّت است و نشانگر مراد جدّی آنان شمرده می‌شود و عمومات آن، لغو شمرده نمی‌شود، بلکه تا زمان ورود مخصّص، بر عمومیّت خود حمل می‌شود و روشن است که خداوند نیز یکی از عاقلان، بلکه خالق و رئیس آنان است و با این وصف، ظاهر و عموم عبارات او از این قاعده مستثنا نیست.