شنبه ۱ اردیبهشت (ثور) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۱۱ شوال ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 نکته‌ی جدید: نکته‌ی «عید منتظران» نوشته‌ی «حسنا منتظر المهدی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً بفرمایید که «ترس از خداوند» به چه دلیل است؟ آیا ترس از ذات اوست یا از صفات او؟ با توجّه به اینکه او عادل است و ظلم نمی‌کند و حکیم است و کار عبث نمی‌کند و به عبارتی بدون حکمت ضرری از او به کسی نمی‌رسد. پس چرا باید از او ترسید؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر در این باره؛ حدیث ۲۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading

چنانکه به عنوان نمونه، به صورتی متشابه فرموده است: ﴿وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ ۝ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ﴾[۱]؛ «روی‌هایی در آن روز شکفته‌اند؛ به سوی پروردگارشان نظاره‌گرند» و سپس برای روشن ساختن مراد خود، به صورتی محکم فرموده است: ﴿لَا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصَارَ ۖ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ﴾[۲]؛ «دیدگان او را در نمی‌یابند و او دیدگان را در می‌یابد و او باریک‌بین آگاه است» و فرموده است: ﴿قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ ۚ قَالَ لَنْ تَرَانِي﴾[۳]؛ «گفت پروردگارا! نشانم بده که به تو نظر کنم! گفت: هرگز من را نخواهی دید»؛ یا به صورتی متشابه فرموده است: ﴿يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ﴾[۴]؛ «دست خداوند بر روی دست‌های آنان است» و فرموده است: ﴿فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ﴾[۵]؛ «پس به هر جا روی نمایید آنجا روی خداوند است» و فرموده است: ﴿الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى﴾[۶]؛ «بخشاینده بر تخت استوا یافت» و سپس برای روشن ساختن مراد خود، به صورتی محکم فرموده است: ﴿لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ﴾[۷]؛ «هیچ چیز چون مانند اویی نیست»!

[عدم امکان تعارض قرآن با عقل]

توجّه به این واقعیّت ضروری است که قرآن، به اقتضاء صدورش از خداوند، با عقل منافاتی ندارد؛ چراکه عقل نیز مانند قرآن، از خداوند صدور یافته است و میان آفریده‌های خداوند، به اقتضاء وحدت او، منافاتی نیست؛ چنانکه فرموده است: ﴿مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ﴾[۸]؛ «در آفرینش بخشایشگر منافاتی نمی‌بینی»؛ همچنانکه خداوند خود عاقل است[۹] و کتاب خود را بر پیامبری عاقل نازل کرده و در آن عاقلان را مخاطب ساخته است و با این وصف، منافات آن با عقل ممکن نیست. بنابراین، فهم کتاب خداوند، بر پایه‌ی عقل ممکن است و برداشت از آن بر خلاف عقل جایز نیست و به انحراف از مراد آن می‌انجامد؛ چنانکه برخی اهل حدیث به سبب انکار حجّیت عقل و اعراض از آن، با استناد به سخنان خداوند درباره‌ی استوائش بر عرش، او را در جهت بالا پنداشته‌اند و با استناد به برخی دیگر از سخنان او درباره‌ی «ید» و «وجه»، برای او دست و روی حقیقی تصوّر کرده‌اند،

↑[۱] . القیامة/ ۲۲-۲۳
↑[۲] . الأنعام/ ۱۰۳
↑[۳] . الأعراف/ ۱۴۳
↑[۴] . الفتح/ ۱۰
↑[۵] . البقرة/ ۱۱۵
↑[۶] . طه/ ۵
↑[۷] . الشّوری/ ۱۱
↑[۸] . الملک/ ۳
↑[۹] . یعنی مُدرک و حکیم است.