در حالی که وجود جهت و جوارح حقیقی برای خداوند، بر خلاف ضروری عقل است؛ زیرا وجود جهت و جوارح حقیقی، از خصوصیّات جسم است که فضایی را پر و فضایی را خالی می‌کند و تجزیه و ترکیب می‌پذیرد، در حالی که مسلّماً خداوند جسم نیست و فضایی را پر و فضایی را خالی نمی‌کند و تجزیه و ترکیب نمی‌پذیرد. از این رو، بیشتر اهل حدیث، در اثر فشار عقلی ضعیفی از ناحیه‌ی کسانی چون ابو الحسن اشعری (د.۳۲۴ق)، ضمن تأکید بر وجود جهت و جوارح حقیقی برای خداوند، کیفیّت آن را برای خویش نامعلوم شمرده‌اند تا با این شیوه به زعم خود، از ورطه‌ی جسم‌انگاری بیرون آیند؛ در حالی که با این شیوه، از ورطه‌ی جسم‌انگاری بیرون نمی‌آیند؛ زیرا حقیقی شمردن جهت و جوارح برای خداوند، خواسته یا ناخواسته، گونه‌ای تعیین کیفیّت برای آن است و با این وصف، گفتن «بلا کیف» پس از آن، مانند گفتن «حلوا» پس از خوردن زهر مار است که دهان را شیرین نمی‌کند! بل بی‌گمان این دیدگاه، همان جسم‌انگاری است که در میان الفاظی فریبنده و بی‌معنا پیچیده شده است؛ زیرا در قاموس عاقلان، جهت و جوارح حقیقی، جهت و جوارحی است که فضایی را پر و فضایی را خالی می‌کند و تجزیه و ترکیب می‌پذیرد و جهت و جوارحی که این خصوصیّت را ندارد، جهت و جوارح حقیقی نیست.

با این وصف، روشن است که مراد از «ید» برای خداوند، قدرت اوست؛ چنانکه فرموده است: ﴿وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ﴾[۱]؛ «و یاد کن بنده‌ی ما داود را که یدی داشت» یعنی قدرتی داشت؛ با توجّه به اینکه داشتن دست حقیقی، امتیازی برای داود نبود؛ همچنانکه بیعت کنندگان با پیامبر در زیر درخت، دستی حقیقی را بر روی دست‌های خود حس نمی‌کردند و تبعاً از عبارت ﴿يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ﴾[۲]، چیزی جز احاطه‌ی قدرت خداوند بر قدرت خویش را برداشت نمی‌نمودند و مراد از «وجه» برای خداوند، ذات اوست؛ چنانکه فرموده است: ﴿وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ﴾[۳]؛ «و وجه شکوهمند و گرامی پروردگارت باقی می‌ماند» یعنی ذات شکوهمند و گرامی او باقی می‌ماند؛ با توجّه به اینکه باقی ماندن روی او جدای از سایر جوارحش، معنا ندارد و فرموده است: ﴿بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ﴾[۴]؛ «آری، هر کس وجه خود را برای خداوند تسلیم کند، در حالی که نیکوکار باشد، پاداش او نزد پروردگارش است» یعنی ذات خود را برای خداوند تسلیم کند؛ با توجه به اینکه تسلیم کردن روی حقیقی برای او، معنا ندارد