1 . أَخْبَرَنَا وَلِيدُ بْنُ مَحْمُودٍ السَّجِسْتَانِيُّ، قَالَ: نَهَى الْعَالِمُ عَنْ تَرْفِيعِ الْقَبْرِ وَالْبَنَاءِ عَلَيْهِ، وَقَالَ: هَذَا مَا أَخَذَ النَّاسُ مِنْ مُلُوكِهِمْ، وَإِنَّ مُلُوكَهُمْ كَانُوا مُسْرِفِينَ، وَدَخَلَ مَقَابِرَ قَوْمٍ وَرَأَى فِيهَا أَبْنِيَةً، فَقَالَ: هَذِهِ أَهْرَامٌ صَغِيرَةٌ!

Тарҷумаи гуфтор:

Валид ибни Маҳмуди Саҷистонӣ моро хабар дод, гуфт: Олим аз баланд сохтани қабрҳо ва бино ниҳодан бар рӯйи онҳо наҳй кард ва фармуд: Ин чизе аст ки мардум аз подшоҳонашон фаро гирифтанд, дар ҳоле ки подшоҳонашон мусриф буданд ва (рӯзе) ба қабристони қавме дохил шуд ва дар он биноҳоеро дид, пас фармуд: Инҳо аҳроми кӯчаканд!

2 . أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْهَرَوِيُّ، قَالَ: سَمِعْتُ الْمَنْصُورَ يَقُولُ: مَنْ هَدَمَ قَبْرَ مُؤْمِنٍ فَكَأَنَّمَا هَدَمَ دَارَهُ! قُلْتُ: أَرَأَيْتَ إِنْ وَجَدَ فِيهِ خَلَلًا أَوْ نَقْصًا، أَلَهُ أَنْ يُصْلِحَهُ؟ قَالَ: لَا بَأْسَ بِأَنْ يُصْلِحَهُ، وَلَيْسَ الْهَدْمُ كَالْإِصْلَاحِ، قُلْتُ: أَرَأَيْتَ إِنْ وَجَدَ عَلَيْهِ بُنْيَانًا مِمَّا لَا يَجُوزُ أَنْ يَكُونَ عَلَى قَبْرٍ، أَلَهُ أَنْ يَهْدِمَ الْبُنْيَانَ؟ قَالَ: لَيْسَ لَهُ أَنْ يَهْدِمَهُ هَدْمًا فَيُهِينَهُ، وَلَكِنْ يَأْخُذُ مِنْهُ عَلَى رِفْقٍ، حَتَّى إِذَا سَوَّاهُ جَعَلَ حَوْلَهُ مَوَانِعَ لِكَيْلَا يَطَأَهُ النَّاسُ، قُلْتُ: أَمَا أَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ عَلِيًّا بِهَدْمِ الْقُبُورِ؟! قَالَ: إِنَّمَا أَمَرَهُ بِهَدْمِ قُبُورِ الْمُشْرِكِينَ لِيُذْهِبَ آثَارَ الْجَاهِلِيَّةِ وَأَنْجَاسَهَا، وَلَمْ يَأْمُرْهُ بِهَدْمِ قُبُورِ الْمُؤْمِنِينَ، قُلْتُ: فَمَاذَا تَرَى إِنْ كَانَ قَبْرُ نَبِيٍّ أَوْ إِمَامٍ مِنْ أَئِمَّةِ الْمُؤْمِنِينَ؟ قَالَ: أَرَى أَنْ لَا يُهْدَمَ وَلَا يُؤْخَذَ مِنْهُ شَيْءٌ إِلَّا عَلَى وَجْهِ الْإِصْلَاحِ، لِكَيْلَا يَكُونَ فِتْنَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا، فَيُوقِعَ بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ، وَلَا بَأْسَ بِأَنْ يَكُونَ الْقَبْرُ فِي بَيْتٍ لَمْ يُبْنَ لَهُ مَا لَمْ يُرْفَعْ فَوْقَ أَرْبَعَةِ أَصَابِعَ، وَلَا أَقُولُ كَمَا يَقُولُ هَؤُلَاءِ الْأَحْجَارُ -يَعْنِي الْوَهَّابِيَّةَ! ثُمَّ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَبِيبٍ، وَكَانَ يُصْلِحُ لَهُ قَمِيصًا، فَقَالَ: يَهْدِمُونَ قُبُورَ الصَّالِحِينَ، وَيَعْمُرُونَ قُصُورَ الظَّالِمِينَ! لَا وَاللَّهِ مَا بِذَلِكَ أُمِرُوا!

Тарҷумаи гуфтор:

Муҳаммад ибни Абдурраҳмони Ҳиравӣ моро хабар дод, гуфт: Шунидам ҳазрати Мансур мефармояд: Ҳар кас қабри мӯъминеро вайрон кунад мисли он аст ки хонаи ӯро вайрон карда бошад! Гуфтам: Назаратон чист агар дар он халае ё нуқсоне биёбад, оё метавонад онро ислоҳ кунад? Фармуд: Ишколе надорад ки онро ислоҳ кунад ва вайрон кардан монанди ислоҳ кардан нест! Гуфтам: Назаратон чист агар бар рӯйи он биное биёбад ки ҷойиз нест бар рӯйи қабре бошад, оё метавонад биноро вайрон кунад? Фармуд: Ӯро намерасад ки онро ба як бора вайрон кунад ва ин гуна ба ӯ беэҳтиромӣ намояд, вале бо нармӣ аз он бар медорад то инки онро ҳамвор месозад ва пиромунаш мавоне қарор медиҳад то мардум бар рӯйи он пой нагузоранд! Гуфтам: Оё Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам Алиро ба вайрон кардани қабрҳо фармон надод?! Фармуд: Ӯро ба вайрон кардани қабрҳои мушрикин фармон дод то осори ҷоҳилият ва олудагиҳои онро аз байн бибарад ва ӯро ба вайрон кардани қабрҳои мӯъминин фармон надод! Гуфтам: Пас назаратон чист агар (бино бар рӯйи) қабри Паёмбаре ё имоме аз аъиммаи мӯъминон бошад? Фармуд: Чунин мебинам ки вайрон нашавад ва чизе аз он бардошта нашавад магар аз боби ислоҳ то фитнае барои касоне ки имон доранд набошад пас миёнашон душманӣ ва кина бияндозад ва ишколе надорад ки қабр дар хонае бошад ки барои он сохта нашудааст модоме ки бештар аз чаҳор ангуш баланд нашавад ва намегӯям тавре ки ин сангҳо мегузоранд –яъне ваҳҳобиҳо! Сипас рӯйи худро ба тарафи Абдуллоҳ ибни Ҳабиб карданд ки дар ҳоли руфу кардани пироҳане барои он ҳазрат буд, пас фармуд: Қабрҳои солеҳонро вайрон мекунанд ва қасрҳои золимонро обод месозанд! На ба Худо савганд ба ин кор амр нашудаанд!

3 . أَخْبَرَنَا ذَاكِرُ بْنُ مَعْرُوفٍ الْخُرَاسَانِيُّ، قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ الْعَبْدِ الصَّالِحِ، فَدَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ مِنَ السَّلَفِيَّةِ، فَقَالَ: كَانَ فِي قَرْيَتِي قَبْرٌ لِفُلَانٍ الصُّوفِيِّ، وَكَانَ يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ، فَهَدَمْتُهُ! قَالَ: وَهَدَمْتَهُ؟! قَالَ: نَعَمْ وَاللَّهِ، وَنَفَضْتُ يَدَيَّ مِنْ تُرَابِهِ! قَالَ: هَدَمْتَ الْقَبْرَ الْأَصْغَرَ، وَأَبْقَيْتَ الْقَبْرَ الْأَكْبَرَ! قَالَ: وَمَا الْقَبْرُ الْأَكْبَرُ؟! قَالَ: قَصْرُ الْحَاكِمِ، وَعُبَّادُهُ أَكْثَرُ! فَتَأَمَّلَ الرَّجُلُ سَاعَةً، ثُمَّ قَالَ: وَاللَّهِ لَوْ أَطَعْنَاكَ لَحَمَلْتَنَا عَلَى الطَّرِيقِ الْوَاضِحِ، وَلَكِنْ مَا نَصْنَعُ بِالْمَذَاهِبِ؟! ثُمَّ قَامَ وَخَرَجَ!

Тарҷумаи гуфтор:

Зокир ибни Маъруфи Хуросонӣ моро хабар дод, гуфт: Назди бандаи солеҳ (ҳазрати Мансур) будам, пас марде аз салафиён бар ӯ ворид шуд ва гуфт: Дар қарияи ман қабре барои фалон сӯфӣ буд ки ба ҷойи Худованд парастиш мешуд, пас онро вайрон кардам! Фармуд: Онро вайрон кардӣ?! Гуфт: Оре ва дастамро аз хоки он такон додам! Фармуд: Қабри кӯчактареро вайрон кардӣ ва қабри бузургтареро боқӣ гузоштӣ! Гуфт: Қабри бузургтар кадом аст?! Фармуд: Қасри ҳоким ва парастиш кунандагони он бештаранд! Пас мард соъате дар андеша фурӯ рафт ва сипас гуфт: Ба Худо савганд агар аз ту итоъат кунем моро ба роҳи рӯшан раҳсипор месозӣ, вале чи кунем бо мазоҳиб?! Сипас бархост ва берун рафт.

Шарҳи гуфтор:

Барои мутолеъаи шарҳе бар ин ҳикматҳои нуронӣ, ба пурсиш ва посухи 35 муроҷиъа кунед.