1 . أَخْبَرَنا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْهَرَوِيُّ، قالَ: سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ الْهاشِميَّ الْخُراسانِيَّ عَنِ النَّجاساتِ، فَقالَ: كُلُّ ما حَرَّمَ اللّهُ أَكْلَهُ أَوْ شُرْبَهُ فَهُوَ نَجَسٌ، قُلْتُ: لِماذا؟! قالَ: لِقَوْلِهِ تَعَالَى: ﴿وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ﴾.
Тарҷумаи гуфтор:
Муҳаммад ибни Абдурраҳмони Ҳиравӣ моро хабар дод, гуфт: Аз Мансури Ҳошимии Хуросонӣ дар бораи наҷосот пурсидам, пас фармуд: Ҳар чизе ки Худованд хӯрдан ё ошомиданашро ҳаром карда, наҷас аст, гуфтам: Ба чи далил?! Фармуд: Ба далили сухани Ӯ ки фармудааст: «Ва чизҳои покро барояшон ҳалол ва чизҳои нопокро барои онон ҳаром мекунад»[1].
2 . أَخْبَرَنا أَبُو إِبْراهِيمَ السَّمَرْقَنْدِيُّ، قالَ: سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ عَنِ الْخِنْزِيرِ فَمَكَثَ ساعَةً لا يُجِيبُنِي ثُمَّ قالَ: إِنَّمَا الرِّجْسُ لَحْمُ الْخِنْزِيرِ لا شَعْرُهُ وَ لا جِلْدُهُ! قُلْتُ: أَلَيْسَ جِلْدُهُ مُلْتَصِقاً بِلَحْمِهِ؟ قالَ: بَلَى وَ لَكِنْ يُطَهَّرُ بِالدِّباغِ، ثُمَّ قالَ: ما بَقِيَ مِنَ الْإِسْلامِ شَيْءٌ إِلّا وَ قَدْ بَدَّلُوهُ!
Тарҷумаи гуфтор:
Абу Иброҳими Самарқандӣ моро хабар дод, гуфт: Аз Мансур дар бораи (наҷосати) хук пурмидам, пас соъате даранг кард ва посухамро надод, сипас фармуд: Танҳо гӯшти хук наҷас аст, на мӯйи он ва на пӯсташ! Гуфтам: Оё пӯсташ ба гӯшташ часбида нест? Фармуд: Бале, вале бо даббоғае пок мешавад, сипас фармуд: Чизе аз Ислом бар ҷой намондааст магар инки тағйираш додаанд!
3 . أَخْبَرَنا عِيسَى بْنُ عَبْدِ الْحَمِيدِ الْجُوزَجانِيُّ، قالَ: سَمِعْتُ الْمَنْصُورَ يَقُولُ: إِذا وَلَغَ الْكَلْبُ الْمُخَلَّى فِي إِنائِكَ فَأَهْرِقْهُ ثُمَّ اغْسِلْهُ سَبْعَ مَرّاتٍ إِحْداهُنَّ بِالتُّرابِ وَ لا تَفْعَلُ ذَلِكَ تَقُولُ إِنَّهُ نَجَسٌ وَلَكِنَّهُ مُضِرٌّ مُضِرٌّ!
Тарҷумаи гуфтор:
Исо ибни Абдулҳамиди Ҷавузҷонӣ моро хабар дод, гуфт: Шунидам Мансур мефармояд: Ҳар гоҳ саги велгард дар косаат забон зад, онро бирез ва сипас ҳафт бор бишӯй ки як бораш бо хок бошад ва ин корро намекунӣ ки бигӯйи он наҷас аст, балки он музир аст музир!
4 . أَخْبَرَنا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الطّالَقانِيُّ، قالَ: سَمِعْتُ الْمَنْصُورَ يَقُولُ: كُلُّ حَيٍّ طاهِرٌ إِلَّا الْمُشْرِكَ فَإِنَّهُ مَيِّتُ الْأَحْياءِ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللّهِ تَعَالَى: ﴿أَوَمَنْ كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ﴾ يَعْني مَنْ كانَ مُشْرِكاً فَهَدَيْناهُ وَ الْكَلْبُ أَطْهَرُ مِنَ الْمُشْرِكِ وَ أَكْرَمُ!
Тарҷумаи гуфтор:
Аҳмад ибни Абдурраҳмони Толиқонӣ моро хабар дод, гуфт: Шунидам Мансур мефармояд: Ҳар зиндае пок аст магар мушрик; Чароки ӯ мурдаи зиндагон аст ва ин сухани Худованд аст ки мефармояд: «Оё касе ки мурда буд, пас зиндааш Кардем»[2], яъне мушрик буд пас ҳидояташ кардем ва саг поктар аз мушрик ва гиромитар аст!
5 . أَخْبَرَنا وَليدُ بْنُ مَحْمُودٍ السَّجِسْتانِيُّ، قالَ: سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ عَنْ نَجاسَةِ الْمُشْرِكينَ، فَقالَ: هُمْ وَاللّهِ نَجَسٌ! هُمْ وَاللّهِ نَجَسٌ! قُلْتُ: أَ ما هَؤُلَاءِ مِنَ الْبَشَرِ؟! قالَ: بَلَى وَ لَكِنَّهُمْ أَشْرَكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا فَأَهانَهُمْ وَ جَعَلَهُمْ شَرَّ الدَّوابِّ وَ قالَ: ﴿أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ﴾ وَ قالَ: ﴿كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ﴾! قُلْت: فَإِنْ شَرِبَ مِنْ إِنائِي يَهُودِيٌّ أَوْ نَصْرانِيٌّ فَعَلَيَّ أَنْ أَغْسِلَ الْإِناءَ؟ قالَ: لا!
Тарҷумаи гуфтор:
Валид ибни Маҳмуди Саҷистонӣ моро хабар дод, гуфт: Аз Мансур дар бораи наҷосати мушрикон пурсидам, пас фармуд: Онон ба Худо савганд наҷас ҳастанд! Онон ба Худо савганд наҷас ҳастанд! Гуфтам: Оё на ин аст ки онон аз башар ҳастанд?! Фармуд: Оре, вале онон бо Худованд чизеро шарик сохтаанд ки барои он ҳуҷҷате нозил накардааст, пас ононро таҳқир намуда ва бадтарини ҷонварон қарор дода ва фармудааст: «Онон монанди чаҳорпоёнанд, балки онон гумроҳтаранд»[3] Ва фармудааст: «Ин гуна Худованд палидиро бар касоне қарор медиҳад ки имон намеоваранд»[4]! Гуфтам: Пас агар як яҳудӣ ё насронӣ аз косаи ман ошомид, бар ӯҳдаи ман аст ки косаамро бишӯям? Фармуд: На!
6 . أَخْبَرَنا عَبْدُ اللّهِ بْنُ حَبِيبٍ الطَّبَرِيُّ، قالَ: مَرَّ الْمَنْصُورُ عَلَى تِمْثالٍ لِبَعْضِ أَئِمَّةِ الْجَوْرِ قَدْ نُصِبَ فِي شارِعٍ فَمَسَّهُ بِيَدِهِ لِيَدُلَّنا عَلَيْهِ وَ قالَ: مَنْ مَثَّلَ تِمْثالاً مِثْلَ هَذَا فَقَدْ أَشْرَكَ، ثُمَّ دَخَلَ مَسْجِداً لِيُصَلِّيَ فَلَمّا أَرادَ أَنْ يَدْخُلَ فِي الصَّلاةِ ذَكَرَ شَيْئاً فَانْصَرَفَ حَتَّى غَسَلَ يَدَهُ ثُمَّ جاءَ فَقالَ: إِنِّي ذَكَرْتُ أَنِّي مَسَسْتُ رِجْساً مِنَ الْأَوْثانِ فَأَرَدْتُ أَنْ أَغْسِلَ يَدِي، ثُمَّ دَخَلَ فِي الصَّلاةِ، فَلَمّا فَرِغَ مِنْها أَقْبَلَ عَلَيْنا وَ قالَ: إِنَّ الْمُسْتَوْرِدَ الْعِجْلِيَّ تَنَصَّرَ بَعْدَ إِسْلامِهِ، فَبَعَثُوا بِهِ إِلَى عَلِيٍّ، فَاسْتَتابَهُ وَ هُوَ يُرِيدُ الصَّلاةَ فَأَبَى عَلَيْهِ، فَقالَ عَلِيٌّ: إِنِّي أَسْتَعِينُ بِاللّهِ عَلَيْكَ فَقالَ الْمُسْتَوْرِدُ: وَ أَنا أَسْتَعِينُ الْمَسِيحَ عَلَيْكَ، فَأَهْوَى عَلِيٌّ بِيَدِهِ إِلَى عُنُقِهِ فَإِذا هُوَ بِصَلِيبٍ فَقَطَعَها، فَلَمّا دَخَلَ فِي الصَّلاةِ قَدَّمَ رَجُلاً وَ ذَهَبَ، ثُمَّ أَخْبَرَ النّاسَ أَنَّهُ لَمْ يَفْعَلْ ذَلِكَ لِحَدَثٍ أَحْدَثَهُ، لَكِنَّهُ مَسَّ هَذِهِ الْأَنْجاسَ فَأَحَبَّ أَنْ يُحْدِثَ مِنْها وُضُوءاً، قُلْنا: وَ ما فَعَلَ بِالْمُسْتَوْرِدِ؟ قالَ: قَتَلَهُ فَطَلَبَتِ النَّصَارَى جِيفَتَهُ بِثَلاثِينَ أَلْفاً فَأَبَى عَلِيٌّ وَ أَحْرَقَهُ.
Тарҷумаи гуфтор:
Абдуллоҳ ибни Ҳабиби Табарӣ моро хабар дод, гуфт: Мансур бар муҷассамаи яке аз имомони ҷавр ки дар хиёбоне насб шуда буд гузашт, пас онро бо дастонаш ламс кард то ба мо нишонаш диҳад ва фармуд: Ҳар кас муҷассамае монанди ин бисозад мушрик шудааст, сипас ба масҷиде даромад то намоз гузорад, пас чун хост вориди намоз шавад чизеро ба ёд овард, пас баргашт то инки дасташро шуст, сипас боз омад пас фармуд: Ман ба ёд овардам ки наҷосате аз бутҳоро ламс кардам, пас хостам ки дастамро бишӯям, сипас ба намоз ворид шуд, пас чун аз он фароғат ёфт ба мо рӯй кард ва фармуд: Муставриди Иҷлӣ пас аз Исломаш масеҳӣ шуд, пас ӯро ба назди Алӣ фиристоданд, пас дар ҳоле ки роҳии намоз буд аз ӯ хост ки тавба кунад, вале сар боз зад, пас Алӣ фармуд: Ман аз Худованд бар зидди ту ёрӣ мехоҳам, пас Муставрид гуфт: Ман аз Масеҳ бар зидди ту ёрӣ мехоҳам, пас Алӣ дасташро ба гардаи ӯ бурд, пас салиберо ёфт, пас онро пора кард, пас чун ба намоз даромад мардеро пеш кард ва худ рафт, сипас мардумро хабар дод ки ин корро ба хотири ҳадасе аз ӯ сар зада бошад анҷом надод, балки ин наҷосатҳоро ламс кард, пас хост ки вузуи худро аз онҳо тоза кунад, гуфтем: Бо Муставрид чи кард? Фармуд: Ӯро кушт, пас масеҳиён ҷасади ӯро ба си ҳазор (сикка) мутолиба карданд, вале Алӣ сар боз зад ва онро сӯзонд.
Шарҳи гуфтор:
Барои хондани шарҳҳойе бар ин гуфторҳои нуронӣ, ба пурсиш ва посухҳои 162, 225 ва 263 муроҷиъа кунед.
