Ояи 12

«Ҳеч қарне, аз забони ростгӯйе барои Иброҳим алайҳи салом холӣ нест ва ӯ олиме аз насли ӯст ки ойинашро ёдоварӣ ва табйин мекунад»

قَالَ اللَّهُ تَعَالَى حِكَايَةً عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلَامُ:

﴿وَاجْعَلْ لِي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ﴾[1]

Тарҷума:

Худованди баландмартаба ба нақл аз Иброҳим алайҳи салом фармудааст:

«Ва барои ман забони ростӣ дар миёни ояндагон қарор деҳ».

Мулоҳизот

1 . أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْهَرَوِيُّ، قَالَ: سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ عَنْ دُعَاءِ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلَامُ: ﴿وَاجْعَلْ لِي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ﴾، فَقَالَ: مَا يَقُولُ هَؤُلَاءِ؟ قُلْتُ: يَقُولُونَ أَنَّهُ ثَنَاءٌ حَسَنٌ، فَقَالَ: لَيْسَ كَمَا يَقُولُونَ، إِنَّمَا لِسَانُ الْمَرْئِ فِي النَّاسِ مَنْ يَنْطِقُ عَنْهُ، فَإِذَا كَانَ صَادِقًا فَهُوَ لِسَانُ صِدْقٍ لَهُ فِيهِمْ، ﴿فَمَالِ هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا﴾[2]؟! ثُمَّ قَالَ: لَا يَخْلُو قَرْنٌ مِنْ لِسَانِ صِدْقٍ لِإِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلَامُ، وَهُوَ عَالِمٌ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ يَذْكُرُ مِلَّتَهُ وَيُبَيِّنُهَا حَتَّى تَقُومَ السَّاعَةُ.

Тарҷума:

Муҳаммад ибни Абдурраҳмони Ҳиравӣ моро хабар дод, гуфт: Аз Мансур дар бораи дуъои Иброҳим алайҳи салом пурсидам ки фармуд: «Ва барои ман забони ростӣ дар миёни ояндагон қарор деҳ», пас фармуд: Инҳо чи мегӯяд? Гуфтам: Мегӯянд манзураш номи нек аст, фармуд: Чунин нест ки мегӯянд: Ҷуз ин нест ки забон инсон дар миёни мардум, касе аст ки аз ҷониби ӯ сухан мегӯяд, пас агар ростгӯ бошад, ӯ забони ростӣ барои ӯ дар миёни онон аст, «Пас ин мардумро чи мешавад ки наздик нест суханеро дарёбанд?!» сипас фармуд: Ҳеч қарне, аз забони ростӣ барои Иброҳим алайҳи салом холӣ нест ва ӯ олиме аз насли ӯст ки оййинашро ёдоварӣ ва табйин мекунад, то он гоҳ ки Қиёмат фаро расад.

2 . أَخْبَرَنَا عَبْدُ السَّلَامِ بْنُ عَبْدِ الْقَيُّومِ الْبَلْخِيُّ، قَالَ: قُلْتُ لِلْمَنْصُورِ: لَا نَدْرِي مَا أَرَادَ إِبْرَاهِيمُ عَلَيْهِ السَّلَامُ بِقَوْلِهِ: ﴿وَاجْعَلْ لِي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ﴾، فَقَالَ: أَلَيْسَ اللِّسَانُ عِنْدَكُمْ مَا يَنْطِقُ؟! قُلْتُ: بَلَى، قَالَ: فَإِنَّهُ نَاطِقٌ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ يَنْطِقُ عَنْهُ فَيَصْدُقُ، وَذَلِكَ كَقَوْلِ أَحَدِكُمْ: «لِسَانِي فِيكُمْ فُلَانٌ»، إِذَا كَانَ يَنْطِقُ عَنْهُ وَهُوَ صَادِقٌ، فَسَأَلَ إِبْرَاهِيمُ عَلَيْهِ السَّلَامُ أَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لَهُ فِي كُلِّ قَرْنٍ مِنَ الْآخِرِينَ مَنْ يُعَلِّمُهُمْ سُنَّتَهُ خَالِصَةً، فَأُوتِيَ مَا سَأَلَ، وَهُوَ لِسَانُ صِدْقٍ لَهُ فِي الْآخِرِينَ.

Тарҷума:

Абдуссалом ибни Абдулқайюми Балхӣ моро хабар дод, гуфт: Ба Мансур гуфтам: Намедонем манзури Иброҳим алайҳи салом аз ин суханаш чи буда ки фармудааст: «Ва барои ман забони ростӣ дар миёни ояндагон қарор деҳ», пас фармуд: Оё забон назди шумо чизе нест ки сухан мегӯяд?! Гуфтам: Чаро, фармуд: Пас манзураш сухангӯйе аз насли ӯст ки аз ҷониби ӯ сухан мегӯяд, пас рост мегӯяд ва он монанди сухани яке аз шумост ки мегӯяд: «Забони ман дар миёни шумо фалонӣ аст», ҳаргоҳ ба ростӣ аз ҷониби ӯ сухан бигӯяд. Пас Иброҳим алайҳи салом тақозо кард ки Худованд дар ҳар қарне аз ояндагон барои ӯ касеро қарор диҳад ки суннаташро ба дур аз олойиш ба онон таълим диҳад, пас ончи тақозо кард, ба ӯ дода шуд ва ӯ забони ростӣ барои Иброҳим алайҳи салом дар миёни ояндагон аст.