خدا در قرآن، خودش را حاکم و حکمران معرفی کرده و فرموده است: ﴿لَهُ الْمُلْكُ﴾[۱]؛ «حکومت برای اوست» و ﴿أَلَا لَهُ الْحُكْمُ﴾[۲]؛ «آگاه باشید که حکمرانی برای اوست»؛ بلکه بالاتر از این، حکمرانی را فقط در انحصار خودش دانسته و فرموده: ﴿إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ﴾[۳]؛ «حکمرانی جز برای خداوند نیست». واضح است که او مستقیماً بر زمین حکومت نمی‌کند و این کار را از طریق گماشته‌های خود انجام می‌دهد و این گماشته‌ها را کسی جز خود او تعیین نمی‌کند؛ چنانکه فرموده است: ﴿قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَاء﴾[۴]؛ «بگو خداوندا! مالک حکومت تویی! حکومت را به هر کس می‌خواهی می‌دهی و حکومت را از هر کس می‌خواهی می‌گیری»؛ همچنانکه ابراهیم را امامی برای مردم قرار داد و فرمود: ﴿إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا﴾[۵]؛ «من تو را برای مردم امامی قرار دهنده‌ام»، و داوود را خلیفه‌ی خود در زمین قرار داد و فرمود: ﴿يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ﴾[۶]؛ «ای داوود! همانا ما تو را خلیفه‌ای در زمین گماشتیم». بلکه بالاتر از این، برای تمام زمان‌ها و اعصار، خودش را جاعل و قرار دهنده‌ی گماشته‌هایش معرفی کرده و فرموده است: ﴿إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً﴾[۷]؛...