پرسش:

لطفاً در مورد تغییر خلق الله بواسطه‌ی شیطان توضیح بدهید. در چه مواردی به شیطان اجازه داده شده که تغییری بدهد؟ آیا علت تغییر شیطان در خلق، کار و گناه انسان است؟ چطور می‌توانیم از تغییر و دخالت او در خلق دوری کنیم؟

پاسخ:

تردیدی نیست که آفرینش خداوند ﴿فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ﴾[۱] یعنی در کمال هماهنگی، اعتدال و تناسب است و او چیزی را بدون هماهنگی، اعتدال و تناسب نمی‌آفریند؛ زیرا چنین کاری با توجّه به حکمت، عدالت و رحمت او ممکن نیست؛ چنانکه فرموده است: ﴿الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ ۖ﴾[۲]؛ «کسی که هر چیزی آفرید را نیکو ساخت» و با این وصف، هر جا مخلوقی بدون هماهنگی، اعتدال و تناسب یافت می‌شود، تردیدی نیست که تحت تأثیر عوامل ثانوی و اسباب خارجی، از خلقت اصلی و الهی خود «تغییر» یافته است و این عوامل ثانوی و اسباب خارجی، «شیطان» دانسته می‌شوند؛ چراکه خداوند تغییر خلقت اصلی و الهی را از اهداف شیطان دانسته و از قول او فرموده است: ﴿وَلَأُضِلَّنَّهُمْ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمْ وَلَـآمُرَنَّهُمْ فَلَيُبَتِّكُنَّ آذَانَ الْأَنْعَامِ وَلَـآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ ۚ﴾[۳]؛...