نویسنده‌ی پرسش: مهدی تاریخ پرسش: ۱۳۹۸/۹/۸

لطفاً نشانه‌های شعیب بن صالح موعود را طبق روایات اسلامی بیان نمایید. چه اوصاف و مشخصاتی برای او روایت شده است؟

پاسخ به پرسش شماره: ۱۵ تاریخ پاسخ به پرسش: ۱۳۹۸/۹/۱۶

روایات متعدّدی درباره‌ی شعیب بن صالح رسیده است که شاید بتوان آن‌ها را متواتر معنوی دانست. از این روایات دانسته می‌شود که او پرچمدار سپاه خراسانی موعود است؛ چنانکه در توصیف خراسانی موعود آمده است: «عَلَی مُقَدَّمَتِهِ شُعَیْبُ بْنُ صَالِحٍ»[۱]؛ «جلودارش شعیب بن صالح است» و آمده است: «بَيْنَ يَدَيْهِ شُعَيْبُ بْنُ صَالِحٍ»[۲]؛ «در رکابش شعیب بن صالح است». به نظر می‌رسد که این مهم‌ترین نشانه‌ی شعیب بن صالح است. بنابراین، برای شناخت او باید خراسانی موعود را شناخت[۳]. علاوه بر این، نشانه‌های دیگری هم برای او روایت شده است که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

۱ . از بنی تمیم است[۴] و آنان یکی از قبایل عرب هستند که اکنون در کشورهای مختلف خصوصاً عراق، ایران، مصر و فلسطین پراکنده‌اند[۵]. البته در روایتی نیز آمده که او اصالتاً از بنی تمیم نیست، بلکه «مَوْلًى لِبَنِي تَمِيمٍ» یعنی هم‌پیمان آنان است، یا در بین آنان زندگی کرده است[۶].

۲ . درباره‌ی شهر او میان روایات اختلاف است. در روایتی از حسن بصری آمده که او اهل ری یعنی تهران کنونی است[۷]، ولی در روایات اهل بیت آمده که اهل سمرقند در ازبکستان یا طالقان در افغانستان است[۸].

۳ . درباره‌ی ظاهر او روایت شده که «رَبْعَة»، «أسمر» و «کَوسج» است؛ یعنی مردی میانه‌قامت و گندمگون که کوسه باشد یا دندانش کم باشد[۹]. در روایتی نیز از او با عنوان «أَعْوَرُ الْمُخْلِدُ»[۱۰] یاد شده است؛ یعنی مرد یک‌چشم و مسنّی که جوان به نظر برسد.

به هر حال، باید توجّه داشت که این روایات، متواتر نیستند و از این رو، اگر در پرچمدار سپاه کسی که نشانه‌ی قطعی خراسانی موعود را دارد مشاهده شوند، حجّت هستند؛ چراکه این دلیلی قطعی بر صدور آن‌ها از پیامبر است و اگر در پرچمدار سپاه کسی که نشانه‌ی قطعی خراسانی موعود را دارد مشاهده نشوند، حجّت نیستند؛ زیرا دلیلی قطعی بر صدور آن‌ها از پیامبر وجود ندارد.

↑[۱] . الفتن لابن حماد، ص۱۹۲
↑[۲] . الفتن لابن حماد، ص۱۸۹
↑[۳] . بنگرید به: پرسش و پاسخ ۴۱۸.
↑[۴] . الفتن لابن حماد، ص۱۹۷؛ المعجم الأوسط للطبراني، ج۴، ص۲۵۶
↑[۵] . برای آشنایی با آنان، بنگرید به: «قبيلة بني تميم» نوشته‌ی عبد الهادی الربیعی.
↑[۷] . بنگرید به: الفتن لابن حماد، ص۱۸۸.
↑[۸] . بنگرید به: البدء والتاريخ للمقدسي، ج۲، ص۱۷۶؛ الغيبة للطوسي، ص۴۴۴.
↑[۹] . بنگرید به: الفتن لابن حماد، ص۱۸۸ و ۱۸۹.
↑[۱۰] . بنگرید به: إلزام الناصب للحائري، ج۲، ص۱۶۹.