Бино бар назари аллома Манзури Ҳошимии Хуросонӣ ҳафизаҳуллоҳ таъоло, «Қарз» як муъомилаи машрӯъ аст ва «Иҷора» ва «Ҳавола» низ муъомилотӣ машрӯъ ҳастанд ва шарт кардани як муъомилаи машрӯъ дар зимни муъомилоти машрӯъи дигар ишколе надорад; Ба далили асолати сиҳҳат ва ба далили сухани Худованди аззаваҷал дар ситойиши мӯъминон ки фармудааст: ﴿وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا﴾; «Ва вафо кунандагон ба аҳдашон ҳангоме ки аҳд кунанд» Ва фармудааст: ﴿وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ﴾; «Ва касоне ки амонатҳо ва аҳдашонро риъоят мекунанд» Ва ба далили сухани мутавотир ва машҳури Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ки фармудааст: «الْمُسْلِمُونَ عِنْدَ شُرُوطِهِمْ إِلّا کُلَّ شَرْطٍ خالَفَ کِتابَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ»; «Мусалмонони пойи шартҳои худ ҳастанд магар ҳар шарте ки бо китоби Худованди аззаваҷал носозгор бошад» Ва рӯшан аст ки «Қарз» ҳаргоҳ бидуни шарти «Суд» бошад, бо китоби Худованди аззаваҷал носозгор нест ва бо ин васф, иҷора ва ҳавола ба шарти қарз ишколе надорад. Бал ҳақ он аст ки қарз низ ба шарти иҷора, ҳавола ва қарз ҷойиз аст; Чароки ҳеч як аз ин уқуд, ба зоти худ «Суд» маҳсуб намешаванд, магар онки мафоди шарт дар зимни қарз, иҷора, ҳавола ва қарз бо ивази камтар ё бештар бошад; Ба ин тартиб ки қарз диҳанда ба қарз гиранда бигӯяд: 1000 сикка ба ту қарз медиҳам ба шарти инки хонаи худро бо баҳойи камтар аз баҳои мисли он ба ман иҷора бидиҳӣ, ё ба шарти инки 800 сикка қарзӣ манро нақдан ба талабкорам бипардозӣ, ё ба шарти инки як моҳи дигар 1200 сикка ба ман қарз бидиҳӣ; Чароки ин коҳиш ва афзойиши арз, «Суд» маҳсуб мешавад ва табъан хӯрдани мол ба ботил аст, дар ҳоле ки Худованди аззаваҷал фармудааст: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ﴾; «Эй касоне ки имон овардед! Амволатонро миёнатон ба ботил нахуред»!
Оре, қарз додан ба шарти иҷора, ҳавола, қарз гирифтан ва монанди он, дар мавориде ки судовар маҳсуб намешавад, макрӯҳ аст; Чароки бо ихлоси мандуба дар ибодот мунофот дорад; Чунонки яке аз ёронамон моро хабар дод, гуфт:
«سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ یَقُولُ لِصاحِبِهِ: أَقْرِضْنِي، فَیَقُولُ: أُقْرِضُکَ عَلَى أَنْ تَبِیعَنِي دارَکَ بِثَمَنِ مِثْلِها، أَیَصْلُحُ ذَلِكَ؟ قالَ: إِذا کانَ بِثَمَنِ مِثْلِها وَ تَراضَیا فَلا بَأْسَ وَ إِنَّما أَکْرَهُهُ لِنُقْصانِ الْأَجْرِ»; «Аз он ҳазрат дар бораи марде пурсидам ки ба дӯсти худ мегӯяд: Ба ман қарз бидеҳ! Пас мегӯяд: Ба ту қарз медиҳам дар изои инки хонаатро бо баҳои мисли он ба ман бифурӯшӣ, оё ин дуруст аст? Фармуд: Ҳаргоҳ бо баҳои мисли он бошад ва ҳар ду розӣ бошанд ишколе надорад ва ман танҳо ба хотири кам шудани аҷраш (дар охират) аз он кароҳат дорам».
Бо ин васф, барои мӯъмин шойиста аст ки аз ниҳодани чунин шуруте дар зимни қарз иҷтиноб кунад то аҷри бештаре дар изои он дошта бошад; Чароки Худованд аз аҷри некукорон намекоҳад, балки бар он меафзояд; Чунонки фармудааст: ﴿إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ﴾ Ва фармудааст: ﴿وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ﴾ ва оқибат барои парҳезкорон аст.
Пойгоҳи иттилоърасонии дафтари Мансури Ҳошимии Хуросонӣ
Бахши посухгӯйи ба пурсишҳо