Нависандаи пурсиш: Ризо Розӣ Тарихи пурсиш: 31/1/2016

Либоси рӯҳоният аз чи замоне боб шуд? Оё решаи динӣ дорад?

Посух ба пурсиши шумораи: 2 Тарихи посух ба пурсиш: 4/2/2016

Дар Ислом либоси махсусе барои олимони мусалмон пешбинӣ нашуда, бал аз пӯшидани либоси шӯшрат ки сабаби тамоюзи мусалмоне аз мусалмонони дигар мешавад, наҳй шуда ва бо ин васф, пӯшидани чунин либосе барои олимони мусалмон ба қасди шӯҳрат ва тамоюз, макрӯҳ аст; Чунонки яке аз ёронамон моро хабар дод, гуфт:

«کُنّا مَعَ الْمَنْصُورِ الْهاشِمِيِّ الْخُراسانِيِّ فِي مَسْجِدٍ فَأَقْبَلَ عَلَیْنا وَ قالَ: لا تَلْبِسُوا لِباسَ الشُّهْرَةِ فَیَأْخُذُکُمُ الْخُیَلاءُ فَیُحْبِطُ أَعْمالَکُمْ! فَما لَبِثَ أَنْ دَخَلَ رَجُلٌ عَلَیْهِ الْعادَةُ، فَقالَ: هَذَا مِنْ لِباسِ الشُّهْرَة»; «Ба ҳамроҳи ҳазрати Мансури Ҳошимии Хуросонӣ дар масҷиде будем, пас рӯй ба мо кард ва фармуд: Либоси шӯҳрат напӯшед ки шуморо худбузургбинӣ мегирад, пас аъмолатонро нобуд мекунад! Пас чизе нагузашт ки марде бо либоси руҳоният ворид шуд, пас он ҳазрат фармуд: Ин аз либоси шӯҳрат аст»!

Вонгаҳе «Имома» (яъне салла) ки муҳимтарин ҷузъи «Либоси руҳоният» аст, тавассути Ислом суннат нашуда ва мушаххасаи Паёмбар, саҳоба ва аҳли байти ӯ набуда, балки аз қабли Ислом дар миёни Аъроб ривоҷ дошта ва як пӯшиши урфӣ ба шумор мерафтааст; Ҳамчунонки акнун дар манотиқе аз ҷаҳон монанди ховари миёна, шимоли Африқо ва ҷануби Осиё ва кишварҳойе монанди Ҳиндустон миёни оммаи мардум ва ҳатто сикҳо ва ҳиндуҳо мутаъораф аст ва бо ин васф, истифода аз он дар ин сарзаминҳо сабаби шӯҳрат ва тамоюз намешавад ва табъан ишколе надорад, вале истифода аз он дар сарзаминҳойе ки оммаи мардум аз он истифода намекунанд ва табъан сабаби шӯҳрат ва тамоюз мешавад, бар хилофи ахлоқи Исломӣ аст ва корӣ такаллуфомез ва худбузургбинона маҳсуб мешавад. Ба ҳамин далил, ҳазрати аллома Мансури Ҳошимии Хуросонӣ ҳафизаҳуллоҳ таъоло, бо онки аз олимони бузурги Ислом, балки бузургтарин олими мусалмон бидун мунозеъ аст, эҳтимоме ба истифода аз «Имома» ё либоси мавсум ба «Либоси руҳоният» надорад; Чунонки яке аз ёронамон моро хабар дод, гуфт:

«کانَ الْمَنْصُورُ یَلْبِسُ أَکْثَرَ ما یَلْبِسُ قَمِیصاً أَبْیَضَ وَ قَلَنْسُوَةً سَوْداءَ أَوْ بَیْضاءَ وَ لا یَلْبِسُ لِباسَ الْعادَةِ فَخَرَجْتُ یَوْماً مِنْ عِنْدِهِ وَ مَعِيَ رَجُلٌ مِنْ أَصْحابِنا، فَوَجَدْتُهُ ساخِطاً، فَقُلْتُ لَهُ: ما لَکَ؟! فَقالَ: هَذَا سَیِّدُ الْعُلَماءِ وَ رَئِیسُ الْمُجْتَهِدِینَ وَ لا یَلْبِسُ لِباسَهُمْ!! قُلْتُ: وَیْحَکَ! لا یُقَلِّدُهُمْ وَ مِنْ خُشُوعِهِ لا یَلْبِسُ وَ تَواضُعِهِ! قالَ: لا وَاللّهِ لا یُحْسِنُ وَ لا یُجْمِلُ! قُلْتُ: وَجْهِي مِنْ وَجْهِکَ حَرامٌ حَتَّى أُخْبِرَهُ بِما قُلْتَ! فَرَجَعْتُ إِلَی الْمَنْصُورِ فَأَخْبَرْتُهُ بِقَوْلِهِ، فَقالَ: أَخْبِرْهُ بِأَنَّهُ فِتْنَةٌ لِلنّاسِ ﴿وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ ۚ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ»; «Ҳазрати Мансур дар бештари мавоқеъ пироҳанӣ сапед ва арақчинӣ сиёҳ ё сапед мепӯшид ва либоси руҳоният бар тан намекард, пас рӯзе аз маҳзари он ҳазрат берун омадам дар ҳоле ки марде аз ёронамон ба ҳамрои ман буд, пас ӯро хашмгин ёфтам, пас ба ӯ гуфтам: Туро чи мешавад?! Гуфт: Ин саййиди олимон ва раъиси муҷтаҳидон аст ва либоси ононро бар тан намекунад!! Гуфтам: Вой бар ту! Аз онон тақлид намекунад ва аз хушуъ ва тавозуъи ӯст ки онро бар тан намекунад! Гуфт: На ба Худо қасам, кори хуб ва зебойе анҷом намедиҳад! Гуфтам: Дидори ман ва ту бо ҳам ҳаром аст то он гоҳ ки сухани туро ба иттилоъи ӯ бирасонам! Пас ба назди он ҳазрат бозгаштам ва сухани ӯро ба иттилоъи он ҳазрат расондам, пас фармуд: Ӯро хабар бидеҳ ки он фитнае барои мардум аст <Ва либоси тақво он беҳтар аст, он аз оёти Худованд аст бошад ки онон мутазаккир шаванд>[1]»!

Оре, бегумон либосе ки мусалмононро ба ду даста тақсим карда ва якеро бандаи дигарӣ сохта ва ба сӯӣ сарсупурдагӣ ва тақлиди кӯр кӯрона аз он савқ дода, фитане барои онон аст. Либосе ки ба буте барои мусалмонон табдил шуда ва пӯшише барои фиреб ва абзоре барои истизъофи онон аст, ҷуз фитнае барои онон нест. Аммо либоси Мансури Ҳошимии Хуросонӣ, аз ҷинсӣ дигар аст; Либоси ӯ, либоси тақвост; Либосе ки аз тори илм ва пуди амал бофта шуда ва аз чирки риё ва чуруки худбузургбинӣ покиза аст; Либосе ки зебоияшро аз мол ва силоҳ ва шумори ӯ нагирифта; Чароки ӯро мол ва силоҳ ва шуморе нест, балки аз таҷаллии малакут ва инъикоси дини холис дар роҳ ва равиш ва ормони ӯ гирифта ва ба қадре босафо ва машъашаъ аст ки дар паси ҳазорон ҳиҷоби дурӯғ ва тӯҳмат ва тавҳини душманонаш, намоён ва хиракунанда аст; Монанди шӯълаи фурузон дар чароғӣ тобон ки дар шишаи шаффоф қарор дорад ва шишаи шаффоф гӯйи ситораи дурахшон аст ки аз дарахти мубораки зайтун ки на шарқи ва на ғарбӣ аст моя гирифта, то ҳадде ки наздик аст равғани он шӯълавар шавад бидуни инки оташе онро ламс кунад; ﴿نُورٌ عَلَى نُورٍ ۗ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ ۗ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ[2].

↑[1] . Аъроф/ 26
↑[2] . Нур/ 35
Шумораи таълиқ: 1 Нависандаи таълиқ: Маҳдӣ Тарихи таълиқ: 3/1/2017

Мо дар ҷомеъа дар мавоқеъи лузум барои муроҷиъа ба афроди ниёзманд шиносойии онҳо аз тариқи пӯшиш ҳастем, масалан замоне ки аз мо сирқат мешавад бо таваҷҷуҳ ба либоси маъмурини интизомӣ фавран ба онҳо руҷуъ карда ва эъломи сирқат мекунем. Ҳол агар суъоли шаръӣ доштем чигуна афроде ки таҳсилоти Исломӣ дошта ва дар ин умур мутахассис ҳастандро шиносойи кунем? Албатта сарфан мин боби пурсиш на тақлид; Чун аллома фармуданд либоси руҳоният либоси шӯҳрат аст ва инки оё тафкики либоси пизишкон, парасторон ва неруӣ хадамотӣ ҳам либоси шӯҳрат аст?

Посух ба таълиқи: 1 Тарихи посух ба таълиқ: 6/1/2017

Лутфан ба нукоти зер таваҷҷуҳ фармойед:

1 . Қиёси либоси олимони ба дин бо либоси пулисҳо, пизишкҳо, парасторҳо ва неруҳойи хадамотӣ, қиёсӣ маъалфориқ аст ки аз қиёси илм ба ақойид ва аҳкоми дин бо илм ба мавзуъоти урфӣ ва оддӣ бархоста аст, дар ҳоле ки илм ба ақойид ва аҳкоми дин –бар хилофи илм ба мавзуъоти урфӣ ва оддӣ– бар ҳар мусалмоне воҷиб аст ва инҳисори он дар як табақаи хос ҷойиз нест то ниёзе ба тамоюз дошта бошад[1].

2 . Муроҷиъа ба ҳар касе ки либоси руҳоният бар тан дорад, мисдоқи сафоҳат аст; Зеро ҳар касе ки либоси руҳоният бар тан дорад, лузуман олими ба дин нест, балки бештари онон ё толибилҳои камсавод ва рувзахонҳои даврагард ҳастанд ва ё шаётини иғвогаре ки ҳимоят аз тавоғитро таклифи нахуст ва рисолати аслии худ дар ҷомеъа мепиндоранд ва аз ҳар фурсате барои фирефтани мардум ва боздоштанашон аз роҳи Худованд истифода мекунанд; Фориғ аз онки умуман бар мабнои тақлид аз мароҷеъи мухталиф посух медиҳанд ва далилӣ кофӣ барои чизе ки мегӯянд ба ҳамроҳ надоранд. Бо ин васф, касе ки пурсише дар бораи ақойид ва аҳкоми дини дорад, бояд ба олимӣ шинохта шуда ба иҷтиҳод, тақво ва истиқлол аз ҳокимон муроҷиъа кунад ва аз ӯ бихоҳад ки посухи ӯро бо далоили кофӣ аз китоби Худованд ва суннати мутавотир ва ақли салим бидиҳад ва чунин олиме бо либоси руҳоният шинохта намешавад, балки бо осор ва маҷолиси илмӣ дар байт ё мадрасааш шинохта мешавад ва ниёзе ба либоси руҳоният надорад.

3 . Ҳамаи корҳое ки ба дин паванд меёбанд, бояд аз дин бархоста бошанд ва либоси олимон ба дин –аз он ҳайс ки олимони ба дин ҳастанд– ба дин пайванд меёбанд, дар ҳоле ки аз он барнахоста аст; Чароки он илм ба динро бар ӯҳдаи ҳамаи мусалмонон дониста ва либоси вежае барои аҳли он таъриф накарда ва аз либоси шӯҳрат боздоштааст ва бо ин васф, иттихози чунин либосе «Бидъат» маҳсуб мешавад; Хусусан бо таваҷҷуҳ ба инки Паёмбар ва аҳли байти ӯ ва бисёрӣ аз саҳоба ва тобеъин ва атбоъи тобеъин, олимони ба дин буданд, вале ҳеҷ як либоси вежае барои тамоюз аз дигарон иттихоз накарданд[2], то ҷойе ки ривоят шудааст гоҳе касе ба маҷлиси Паёмбар ворид мешуд, вале ӯро аз дигарон бознамешинохт, то инки мепурсид: «أَیُّکُمْ مُحَمَّدٌ»; «Кадом як аз шумо Муҳаммад аст?!»[3], дар ҳоле ки агар тамоюзи олимони ба дин аз дигарон бо либосӣ вежа зарурат дошт, қатъан он Ҳазрат ба он сазовортар буд ва аз он фуругузори намекард.

4. Пӯшидани либосе ки сабаби тамоюзи мусалмоне аз мусалонони дигар мешавад –монанди ҳар кори нописанде– дар мавориди зарурат ишколе надорад, монанди либоси аҳли разм ва либоси касоне ки корҳои сахт ва хатарнок анҷом медиҳанд ва ба либоси муносибе ниёз доранд; Ба далили умуми сухани Худованд ки фармудааст: ﴿يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ[4]; «Худованд барои шумо осонӣ мехоҳад ва барои шумо сахтӣ намехоҳад» Ва фармудааст: ﴿مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ[5]; «Худованд намехоҳад ки барои шумо дар дин тангнойе қарор диҳад», бал дар мавориди маслиҳат ки тамоюзи мусалмоне аз мусалмонони дигар ба онон манфиъатӣ уқалойи ва машруъ мерасонад низ бахшидааст; Монанди либоси пулисҳо, пизишкҳо ва парасторҳо; Ба далили умуми сухани Худованд ки фармудааст: ﴿مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ[6]; «Бар некукорон роҳе (ба муъохиза) нест ва Худованд омӯрзандаи меҳрубон аст», вале дар мавориди дигар ки зарурат ё маслиҳате надорад, ҷойиз нест, монанди либоси олимони ба дин ки адами зарурат ва маслиҳати он, балки зиёнбор буданаш табйин шуд; Хусусан бо таваҷҷуҳ ба инки корҳои урфӣ ва оддӣ –бар хилофи илми ба дин– аз сӯйе дар пайванд бо дин анҷом намешаванд ва аз сӯӣ дигар бар ҳамаи мусалмонон воҷиб нестанд ва бо ин васф, метавонанд ба ҳар наҳве ки мутаъораф аст анҷом шаванд.

↑[1] . Дар ин бора бингаред ба: Пурсиш ва посухи 16.
↑[2] . Бингаред ба: Гуфтори 81, фақараи севвум.
↑[3] . Бингаред ба: Муснади Аҳмад, ҷ3, с168; Ҳамон, ҷ5, с64; Саҳеҳул Бухорӣ, ҷ1, с23; Сунани ибни Моҷа, ҷ1, с449; Сунуни Абӣ Довуд, ҷ1, с117; Сунани Насоъӣ, ҷ4, с122; Сунани Байҳақӣ, ҷ2, с444; Ибни Асир, Усд ал-ғоба фи маърифат ас-саҳоба, ҷ2, с63; Воқидӣ, Футҳул Шом, ҷ1, с287; Солеҳӣ Шомӣ, Субулул ҳудо вал рашод, ҷ6, с353; Муртазо Омилӣ, Ал-саҳеҳ мин сиратул Набийил азим, ҷ28, с209.
↑[4] . Бақара/ 175
↑[5] . Моъида/ 6
↑[6] . Тавба/ 91