أَخْبَرَنا أَبُو إِبْراهِيمَ السَّمَرْقَنْدِيُّ، قالَ: كُنْتُ مَعَ الْمَنْصُورِ الْهاشِمِيِّ الْخُراسانِيِّ، فَدَخَلَ مَسْجِدًا لِيُصَلِّيَ فِيهِ، فَرَأَى شابًّا يَبْكِي فِي زاوِيَةٍ وَتَجْرِي دُمُوعُهُ عَلَى خَدَّيْهِ، فَوَقَفَ عَلَيْهِ وَقالَ: ما يُبْكِيكَ يا عَبْدَ اللَّهِ؟! إِنْ كُنْتَ تَبْكِي عَلَى الدُّنْيا فَإِنَّها ذاهِبَةٌ، تَبْكِي أَوْ لا تَبْكِي، وَإِنْ كُنْتَ تَبْكِي لِلْآخِرَةِ فَإِنَّها آتِيَةٌ، تَبْكِي أَوْ لا تَبْكِي! قالَ الشّابُّ: إِنَّما أَبْكِي لِحَيْرَتِي فِي الدِّينِ! قَدْ رُفِعَتْ راياتٌ وَلا أَدْرِي أَيًّا مِنْ أَيٍّ، فَأَخافُ أَنْ أَجْحَدَ حَقًّا أَوْ أُصَدِّقَ باطِلًا، فَأَكُونَ مِنَ الضّالِّينَ! قالَ الْمَنْصُورُ: ﴿إِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ﴾، فَما يَمْنَعُكَ مِنْ دُعاءِ الْمُنِيبِينَ؟ قالَ: وَما دُعاءُ الْمُنِيبِينَ؟ قالَ: قُلْ عَقِبَ كُلِّ صَلاةٍ:

«أَللَّهُمَّ اسْلُكْ بِيَ الطَّرِيقَةَ الْمُثْلَى، وَاجْعَلْنِي عَلَى مِلَّتِكَ أَمُوتُ وَأَحْيَى، وَوَفِّقْنِي إِذَا اشْتَكَلَتْ عَلَيَّ الْأُمُورُ لِأَهْداها، وَإِذا تَشابَهَتِ الْأَعْمالُ لِأَزْكاها، وَإِذا تَناقَضَتِ الْمِلَلُ لِأَرْضاها، وَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَرِنِي الْحَقَّ حَقًّا فَأَتَّبِعَهُ، وَالْباطِلَ باطِلًا فَأَجْتَنِبَهُ، وَلا تَجْعَلْهُ عَلَيَّ مُتَشابِهًا فَأَتَّبِعَ هَوايَ بِغَيْرِ هُدًى مِنْكَ، وَاجْعَلْ هَوايَ تَبَعًا لِطاعَتِكَ، وَخُذْ رِضا نَفْسِكَ مِنْ نَفْسِي، وَاهْدِنِي لِمَا اخْتُلِفَ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِكَ، إِنَّكَ تَهْدِي مَنْ تَشاءُ إِلَى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ».

قالَ أَبُو إِبْراهِيمَ: فَما أَعْجَبَنِي إِلّا أَنِّي رَأَيْتُ الشّابَّ بَعْدَ أَشْهُرٍ فِي جَماعَةٍ مِنْ أَصْحابِنا، فَقُلْتُ لَهُ: أَتَعْرِفُنِي؟ قالَ: نَعَمْ، أَنْتَ الَّذِي كُنْتَ مَعَ الْمَنْصُورِ فِي الْمَسْجِدِ إِذْ عَلَّمَنِي دُعاءَ الْمُنِيبِينَ! قُلْتُ: نَعَمْ، وَما هَداكَ لِهَذا؟ قالَ: هَدانِيَ اللَّهُ بِذَلِكَ الدُّعاءِ! كُنْتُ يَومًا فِي الْمَسْجِدِ أَدْعُو بِهِ، فَسَمِعْتُ رَجُلَيْنِ مِنْ وَرائِي يَخْتَصِمانِ، فَيَقُولُ أَحَدُهُما لِلْآخَرِ: ما أَنْصَفَ النّاسُ! جاءَهُمْ رَجُلٌ دَعاهُمْ إِلَى مُحَمَّدعُمَرَ فَأَجابُوهُ، ثُمَّ جاءَهُمْ رَجُلٌ دَعاهُمْ إِلَى أَبِي بَكْرٍ الْبَغْدادِيِّ فَأَجابُوهُ، ثُمَّ جاءَهُمْ رَجُلٌ دَعاهُمْ إِلَى الْمَهْدِيِّ فَلَمْ يُجِيبُوهُ! لا وَاللَّهِ ما كانَ ذَلِكَ بِإِنْصافٍ! فَارْتَعَدَتْ فَرائِصِي، فَأَقْبَلْتُ عَلَيْهِ وَقُلْتُ: مَنْ ذَا الَّذِي دَعَا النّاسَ إِلَى الْمَهْدِيِّ فَلَمْ يُجِيبُوهُ؟! قالَ: رَجُلٌ خُراسانِيٌّ يُقالُ لَهُ الْمَنْصُورُ! قُلْتُ: وَأَيْنَ يُوجَدُ هَذَا الرَّجُلُ؟ قالَ: لا أَدْرِي، وَلَكِنْ هُنا رَجُلٌ مِنْ أَصْحابِهِ يَدُلُّكَ عَلَيْهِ إِنْ وَجَدَ فِيكَ خَيْرًا، فَلَقِيتُهُ فَدَلَّنِي عَلَى الْمَنْصُورِ، فَعَلِمْتُ أَنَّهُ هُوَ الَّذِي عَلَّمَنِي دُعاءَ الْمُنِيبِينَ فَأَجابَهُ اللَّهُ تَعالَى!

Тарҷумаи гуфтор:

Абу Иброҳими Самарқандӣ моро хабар дод, гуфт: Ба ҳамроҳи Мансури Ҳошимии Хуросонӣ будам, пас ба масҷиде даромад то дар он намоз бигзорад, пас ҷавонеро дид ки дар гӯшае мегиряд ва ашкҳояш бар гунаҳояш сарозер аст, пас наздики ӯ истод ва фармуд: Чи чизе туро мегирёнад эй бандаи Худо?! Агар бар дунё гиря мекунӣ, ҳароина он аз байн хоҳад рафт, чи гиря кунӣ ва чи гиря накунӣ ва агар барои охират мегирйи, ҳароина он хоҳад омад чи гиря кунӣ ва чи гиря накунӣ! Ҷавон гуфт: Барои ҳайрати худ дар динам мегирям! Парчамҳое (дар ҳар тараф) баланд шудааст ва ман намедонам кадом аз кадом аст, пас метарсам ки ҳаққеро инкор кунам ё ботилеро тасдиқ намоям ва аз гумроҳон бошам! Мансур фармуд: «Бегумон Худованд ҳар касро ки бихоҳад гумроҳ мекунад ва ҳар кас ки иноба кунадро ба сӯӣ худ ҳидоят мефармояд»[1], пас чи чизе туро аз дуъои иноба кунандагон боз медорад? Гуфт: Дуъои иноба кунандагон кадом аст? Фармуд: Ба дунболи ҳар намоз бигӯ:

«Худоё! Манро ба беҳтарин тариқ раҳсипор фармо ва чунонам қарор деҳ ки бар киши ту бимирам ва зиндагӣ кунам ва манро чун умур бар ман мушкил мешавад ба дурсттарини онҳо ва чун корҳо бар ман муштабаҳ мешавад ба покизатарини онҳо ва чун ойинҳо бо якдигар таноқуз меёбанд ба писандидатарини онҳо мувафқ кун ва бар Муҳаммад ва оли Муҳаммад дуруд фирист ва ҳақро ба ман ҳақ бинамо то аз он пайравӣ кунам ва ботилро ботил (нишонам бидеҳ) то аз он дурӣ кунам ва онро бар ман муташобеҳ қарор надеҳ ки аз хоҳиши худам бидуни ҳидояте аз Ту пайравӣ кунам ва хоҳиш манро тобеъи тоъати худат қарор бидеҳ ва ризоии худатро аз нафси ман бигир ва манро бо изни худат ба чизе аз ҳақ ки дар бораи он ихтилоф шудааст ҳидоят фармо; Чароки Ту ҳар касро бихоҳӣ ба роҳи рост ҳидоят мефармойи»!

Абу Иброҳим гуфт: Пас манро шигафтзада накард магар онки ин ҷавонро чун моҳи баъд дар миёни гурӯҳе аз ёронамон дидам, пас ба ӯ гуфтам: Оё манро мешиносӣ? Гуфт: Оре, ту ҳамон ҳастӣ ки ба ҳамроҳи Мансур дар масҷид будӣ ҳангоме ки дуъои мунибинро ба ман таълим дод! Гуфтам: Оре, чи чизе туро ба ин ҳидоят кард? Гуфт: Худованд манро бо он дуъо ҳидоят кард! Рӯзе дар масҷид нишасат будам ва он дуъоро мехондам, пас шунидам ки ду мард дар пушти сарам бо якдигар гуфтугӯ мекунанд, пас яке ба дигаре мегӯяд: Мардум инсоф надоданд! Марде ба наздашон омад ва ононро ба сӯӣ Муҳаммад Умар даъват кард пас ӯро иҷобат карданд, сипас марде ба наздашон омад ва ононро ба сӯӣ Абу Бакри Бағдодӣ дават кард пас ӯро иҷобат карданд, сипас марде ба наздашон омад ва ононро ба сӯӣ Маҳдӣ даъват кард, пас ӯро иҷобат накарданд! На ба Худо савганд ин инсоф набуд! Пас баданам ба ларза афтод ва ба ӯ рӯй кардам ва гуфтам: Он кадом мард буд ки мардумро ба сӯӣ Маҳдӣ даъват кард, пас ӯро иҷобат накарданд?! Гуфт: Мардӣ Хуросонӣ ки ба ӯ Мансур мегӯянд! Гуфтам: Ин мардро куҷо метавон ёфт? Гуфт: Намедонам, вале инҷо марде аз асҳоби ӯ ҳаст ки агар дар ту хайре биёбад туро ба ӯ далолат мекунад, пас ӯро дидам ва ӯ манро ба Мансур далолат кард, пас дарёфтам ӯ ҳамон касе аст ки дуъои мунибинро ба ман омӯхта ва Худованд онро иҷобат кард!