| Нависандаи пурсиш: Ҳакимӣ | Тарихи пурсиш: 19/11/2015 |
Мардӣ шиъа ки соҳиби фарзанд намешавад, сарпарастии як духтари дусоларо бо ризояти падари ӯ бар ӯҳда гирифта ва барои инки дар оянда ба ӯ маҳрам бошад, ӯро бо ризояти падари ӯ ба муддати як соъат ба ақди никоҳи падари худ даровардааст. Ҳол ки духтар ба синни булуғ расида, барои падархонда тардид пайдо шуда ки ақди никоҳи духтар бо падари ӯ саҳиҳ буда ва сабаби маҳрамият шудааст ё на? Ва агар сабаби маҳрамият нашуда, чигуна метавон духтарро ба ӯ маҳрам кард то ниёзе ба ҳифзи ҳиҷоб аз ӯ надошта бошад, бо таваҷҷуҳ ба инки духтар, ӯро падари худ медонад? Зимнан падари духтар ва падари падархонда ҳарду дар қайди ҳаёт ҳастанд ва ҳамсари падархонда, холаи духтар маҳсуб мешавад.
Лутфан назари ҳазрати аллома Хуросониро дар ин бора бифармойед.
| Посух ба пурсиши шумораи: 0 | Тарихи посух ба пурсиш: 21/11/2015 |
Духтархондаи мард ҳеҷ гоҳ духтари ӯ намешавад ва бо ин унвон аз ӯ ирс намебарад, агарчи ӯро падар биномад; Чунонки Худованд фармудааст: ﴿وَمَا جَعَلَ أَدْعِيَاءَكُمْ أَبْنَاءَكُمْ ۚ ذَلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْوَاهِكُمْ ۖ وَاللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ﴾[1]; «Ӯ фарзандхондагони шуморо фарзанди шумо қарор надода, он фақат сухани шумо бо даҳонҳотон аст, дар ҳоле ки Худованд ҳақро мегӯяд ва роҳро нишон медиҳад». Бо ин ҳол, духтаре ки ба ақди никоҳи падари падархондаи худ даромада, ба падархондаи худ маҳрам аст, машрут ба инки ақди никоҳи ӯ, мутаъораф ва ба манзури таматтуъ аз ӯ агарчи дар ҳадди назар ба ӯ барои лаззат буда бошад, на ғайри мутаъораф ва сирфан ба манзури маҳрам шудани падархонда ба ӯ; Чароки мақсуд аз ақди никоҳ дар шаръ ва урф, ҷавози таматтуъи завҷайн аз якдигар аст ва ҳусули маҳрамият аз осори он шумурда мешавад ва бо ин васф, ақди никоҳе ки қасди таматтуъи завҷайн аз якдигар бо ҳеҷ сурате дар он вуҷуд надорад, ғайри шаръӣ ва ғайри ақлонӣ аст ва табъан муҷиби маҳрамият намешавад; Хусусан дар мавриди мазкур ки таматтуъи завҷайн аз якдигар ақлан ё шаръан мутаъаззир аст ва ин зоҳири сухани Худованд аст ки мефармояд: ﴿وَلَا تَنْكِحُوا مَا نَكَحَ آبَاؤُكُمْ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ ۚ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتًا وَسَاءَ سَبِيلًا﴾[2]; «Ва бо касоне аз занон ки падаронатон никоҳ карданд никоҳ накунед магар чизе ки гузашт; Чароки он корӣ зишт ва нописанд ва роҳӣ бад аст», бо таваҷҷуҳ ба инки мутабодир аз он заноне ҳастанд ки ба наҳви мутаъораф ва барои таматтуъ ба никоҳи падарон даровардаанд ва лафзи «Нисоъ» дар урф ва луғат аз духтаракони ноболиғ инсироф дора ва асли назар адами ҳусули маҳрамият аст ва адами маҳрамият истисҳоб мешавад ва бо ин васф, чунин никоҳе дар ҳукм лағв аст; Чунонки яке аз ёронамон моро хабар дод, гуфт:
«سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ عَنْ مُتْعَةِ النِّساءِ فَقالَ: أَقُولُ فِیها کَما قالَ ابْنُ عَبّاسٍ -یَعْنِي أَنَّها حَلالٌ، قُلْتُ: إِنَّهُمْ یَزْعُمُونَ أَنَّها مَنْسُوخَةٌ! قالَ: إِنَّها مِنَ الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ لا یُنْسَخُ بِالسُّنَّةِ! أَما قَرَأْتَ قَولَهُ تَعَالَى: <فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً ۚ>؟! ثُمَّ قالَ: لَا تُزَوَّجُ مُتْعَةً مَنْ لَا يُسْتَمْتَعُ بِهَا لِصِغَرِهَا، قُلْتُ: أَرَأَيْتَ إِنْ تَزَوَّجَهَا لِيُحَرِّمَهَا عَلَى ابْنِهِ أَوْ أَبِيهِ أَيَحِلُّ لَهُ ذَلِكَ؟ قَالَ: لَا يُحَرِّمُهَا حَتَّى يَتَزَوَّجَهَا لِيَسْتَمْتِعَ بِهَا»; «Аз ҳазрати Мансур дар бораи мутъаи занон пурсидам, пас фармуд: Дар бораи он монанди чизеро мегӯям ки Ибни Аббос гуфт –яъне ҳалол аст, гуфтам: Онҳо мепиндоранд ки он насх шудааст! Фармуд: Он аз Қуръон аст ва Қуръон бо суннат насх намешавад! Оё сухани Худованди баландмартабаро нахондаи ки мефармояд: «Пас заноне ки мутъа мекунед, маҳрашонро ба унвони як фариза ба онон бипардозед»[3]?! Сипас фармуд: Касе ки ба хотири хурдсолиаш аз ӯ таматтуъ бурда намешавад, никоҳи мутъа намешавад, гуфтам: Назаратон чист агар ӯро никоҳ кунад то ӯро ба писар ё падари худ маҳрам созад, оё ин кор барои ӯ ҳалол аст? Фармуд: Ӯро маҳрам намесозад то он гоҳ ки бо ӯ ба қасди таматтуъ аз ӯ никоҳ кунад».
Оре, дар сурате ки падари падархондаи духтарро бо изни валии ӯ, ба қасди таматтуъ аз ӯ бад аз расиданаш ба синни булуғ, давоман ё барои муддате ки одатан дар он болиғ мешавад никоҳ кунад, никоҳи ӯ саҳиҳ аст ва муҷиби маҳрамияти ӯ ба падархондааш мешавад, агарчипас аз расиданаш ба синни булуғ ва пеш аз таматуъ аз ӯ, талоқаш диҳад ё муддатеро ба ӯ бибахшад. Ҳамчунин, дар сурате ки падари падархонда, духтарро пас аз расиданаш ба синни камол, ба манзури таматтуъ аз ӯ никоҳ кунад, никоҳи ӯ саҳиҳ аст ва муҷиби маҳрамияти ӯ ба падархондааш мешавад, ҷуз онки дар ин сурат беҳтар аст таматтуъи мавриди назарро пеш аз ҷудоии ӯ анҷом диҳад ва масалан ба мӯйи ӯ бингарад ё дасти ӯро ламс кунад то аз никоҳи сурӣ ҷилавгирӣ шавад; Чунонки яке аз ёронамон моро хабар дод, гуфт:
«سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ یَعْقِدُ عَلَی امْرَأَةٍ لِیُحَرِّمَها عَلَی ابْنِهِ أَوْ أَبِیهِ لا یُرِیدُ غَیْرَ ذَلِكَ، قالَ: لَیْسَ لَهُ ذَلِكَ حَتَّى یَنالَ مِنْها ما یَحِلُّ لِزَوجِها، قُلْتُ: أَیَکْفِیهِ أَنْ یَغْمِزَ یَدَها أَوْ یَنْظُرَ إِلَى شَعْرِها وَ بَدَنِها؟ قالَ: یَکْفِیهِ»; «Аз он ҳазрат дар бораи марде пурсидам ки занеро ақд мекунад то ӯро бар писар ё падари худ маҳрам кунад ва қасде ҷуз ин надорад, фармуд: Ин барои ӯ нест то он гоҳ ки аз ӯ ба чизе бирасад ки барои шавҳари ӯ ҳалол аст, гуфтам: Оё барои ӯ кофӣ аст ки дасти ӯро бифишорад ё ба мӯй ва бадани ӯ бингарад? Фармуд: Барои ӯ кофӣ аст».