1 . أَخْبَرَنَا الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدصَادِقَ الْإِصْفَهَانِيُّ، قَالَ: قُلْتُ لِلْمَنْصُورِ الْهَاشِمِيِّ الْخُرَاسَانِيِّ: إِنَّ لَنَا جَارًا مِنَ الْبَابِيَّةِ وَهُمْ يَقُولُونَ إِنَّ عَلِي‌مُحَمَّدَ الْبَابَ كَانَ هُوَ الْمَهْدِيَّ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْهِ كِتَابًا يُسَمُّونَهُ «الْبَيَانَ»، فِيهِ كُلُّ بَلَاءٍ! فَقَالَ: لَا تُجَالِسُوهُمْ وَلَا تُنَاكِحُوهُمْ وَلَا تَأْكُلُوا مِنْ ذَبَائِحِهِمْ، فَإِنَّهُمْ لَيْسُوا مِنَ الْمُسْلِمِينَ وَلَا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ، ثُمَّ هَجَمَ عَلَيْهِ الْغَمُّ فَقَالَ: مَا مِنْ عَبْدٍ دَعَا إِلَى ضَلَالَةٍ إِلَّا وَجَدَ مَنْ يُتَابِعُهُ!

Тарҷумаи гуфтор:

Ҳасан ибни Муҳаммад Содиқи Исфаҳонӣ моро хабар дод, гуфт: Ба Мансури Ҳошимии Хуросонӣ гуфтам: Мо ҳамсояе аз Бобиҳо дорем ва онҳо мӯътақиданд ки Алӣ Муҳаммади Боб ҳамон Маҳдӣ буд, пас Худованд бар ӯ китобе нозил кард ки онро «Баён» меноманд, дар он ҳар балое ёфт мешавад! Пас фармуд: Бо онҳо нанишинед ва издивоҷ накунед ва аз забоеҳашон нахуред; Чароки онҳо аз мусалмонан ё аз аҳли китоб нестанд. Сипас андӯҳ ба он ҳазрат ҳуҷум овард ва фармуд: Ҳеч бандае ба сӯӣ залолате даъват накард магар инки касеро ёфт ки аз ӯ пайравӣ кунад!

2 . أَخْبَرَنَا جَعْفَرُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الْمُلْتَانِيُّ، قَالَ: قُلْتُ لِلْمَنْصُورِ: عِنْدَنَا جَمَاعَةٌ يُقَالُ لَهُمُ الْقَادِيَانِيَّةُ، يَزْعُمُونَ أَنَّ الْمَهْدِيَّ كَانَ أَحْمَدَ الْقَادِيَانِيَّ، فَيَقُولُونَ لَهُ أَحْمَدَ الْمَوْعُودَ! قَالَ: سُبْحَانَ اللَّهِ! مَا لَقِينَا مِنْ هَذِهِ الْأَحَامِدَةِ! إِنَّ الْمَهْدِيَّ إِذَا جَاءَ يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطًا وَعَدْلًا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ ظُلْمًا وَجَوْرًا، فَهَلْ فَعَلَ هَذَا هَذَا؟! قُلْتُ: إِنَّهُمْ يَذْكُرُونَ لَهُ رِوَايَاتٍ مِنْهَا مَا يَنْطَبِقُ عَلَيْهِ! قَالَ: دَعْنَا مِنْ رِوَايَاتِكُمْ يَا جَعْفَرُ! إِنَّ رِوَايَاتِكُمْ هَذِهِ لَا تَعْدِلُ عِنْدَ اللَّهِ جَنَاحَ بَعُوضَةٍ!

Тарҷумаи гуфтор:

Ҷаъфар ибни Иброҳими Мултонӣ моро хабар дод, гуфт: Ба Мансур гуфтам: Назди мо ҷамоъате ҳастанд ки ба онон Қодиёния гуфта мешавад, мепиндоранд ки Маҳдӣ ҳамон Аҳмади Қодиёнӣ буд, пас ба ӯ Аҳмади мавъуд мегӯянд! Фармуд: Субҳоналлоҳ! Мо аз ин Аҳмадиҳо чиҳо дидем! Ҳароина Маҳдӣ чун биёяд, заминро аз адл ва дод пур мекунад, пас аз онки аз зулм ва ҷавр пур шуда бошад, пас оё ин (мард) ин (кор) ро анҷом дод?! Гуфтам: Инҳо барои ӯ ривоёте зикр мекунанд ки бархӣ бар ӯ интибоқ меёбад! Фармуд: Моро аз ривоётатон вогузор эй Ҷаъфар! Ҳароина ин ривоётатон назди Худованд ба боли пашшае намеарзад!

3 . أَخْبَرَنَا ذَاكِرُ بْنُ مَعْرُوفٍ، قَالَ: قُلْتُ لِلْمَنْصُورِ: إِنَّ رَجُلًا يُقَالُ لَهُ فُلَانٌ يُنَادِي فِي النَّاسِ بِأَنَّهُ الْمَهْدِيُّ، قَالَ: كَذَبَ عَدُوُّ اللَّهِ، إِنَّهُ أَضَلُّ مِنْ حِمَارِ أَهْلِهِ! ثُمَّ قَالَ: كُلُّ مَنْ نَادَى فِي النَّاسِ بِأَنَّهُ الْمَهْدِيُّ قَبْلَ وُقُوعِ الصَّيْحَةِ وَالْخَسْفِ فَهُوَ كَذَّابٌ مُفْتَرٍ، قُلْتُ: وَمَا الصَّيْحَةُ وَالْخَسْفُ؟ قَالَ: صَيْحَةٌ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِهِ وَخَسْفٌ بِجَيْشٍ مِنْ أَعْدَائِهِ بَيْنَ مَكَّةَ وَالْمَدِينَةِ، وَبِهِمَا يُعْرَفُ الْمَهْدِيُّ.

Тарҷумаи гуфтор:

Зоким ибни Маъруф моро хабар дод, гуфт: Ба Мансур гуфтам: Марде ба номи фалонӣ миёнӣ мардум нидо медиҳад ки ӯ Маҳдӣ аст, фармуд: Дурӯғ мегӯяд душмани Худо, ӯ аз улоғи хонааш гумроҳтар аст! Сипас фармуд: Ҳар кас пеш аз вуқуъи Сейҳа ва Хусуф, миёни мардум нидо диҳад ки ӯ Маҳдӣ аст, каззобӣ муфтарӣ аст, гуфтам: Сейҳа ва Хусуф кадом аст? Фармуд: Бонге аз осмон ба номи ӯ ва фуру рафтани лашкаре аз душманонаш дар миёни Макка ва Мадина ва Маҳдӣ бо он ду шинохта мешавад.

4 . أَخْبَرَنَا صَالِحُ بْنُ مُحَمَّدٍ السَّبْزَوَارِيُّ، قَالَ: قُلْتُ لِلْمَنْصُورِ: أَدْرَكْتُ فِي إِيرَانَ رِجَالًا يَقُولُونَ إِنَّ فُلَانًا -يَعْنِي قَائِدَهُمْ- هُوَ الْخُرَاسَانِيُّ الَّذِي بَشَّرَ بِهِ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ! قَالَ: هَذَا مِمَّا قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: ﴿مَا لَهُمْ بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ﴾[1]، ثُمَّ قَالَ: إِنَّ الْخُرَاسَانِيَّ يَدْعُو إِلَى الْمَهْدِيِّ، وَإِنَّ هَذَا يَدْعُو إِلَى نَفْسِهِ! قُلْتُ: أَمَا لَهُ مِنْ آيَةٍ جُعِلْتُ فِدَاكَ؟ قَالَ: عُقُولُكُمْ تَضْعُفُ عَنْ هَذَا يَا صَالِحُ! إِنَّهُ إِذَا قَامَ أَظْهَرَ اللَّهُ لَهُ كَفًّا مِنَ السَّمَاءِ تُشِيرُ إِلَيْهِ فَتَقُولُ: هَذَا هَذَا! فَيَنْظُرُ إِلَيْهَا النَّاسُ وَيَمُدُّونَ إِلَيْهَا الْأَعْنَاقَ! قُلْتُ: اللَّهُ أَكْبَرُ! فَمَنْ يَشُكُّ فِيهِ بَعْدَ ذَلِكَ؟! قَالَ: يَشُكُّ فِيهِ الَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ، وَإِنْ يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لَا يُؤْمِنُوا بِهَا! قُلْتُ: فَمَتَى يَقُومُ؟ قَالَ: إِذَا اجْتَمَعَ إِلَيْهِ جَيْشُ الْغَضَبِ! قُلْتُ: وَمَا جَيْشُ الْغَضَبِ؟! قَالَ: رِجَالٌ يُغْضِبُهُمْ قَوْمُهُمْ، فَيَجْتَمِعُونَ إِلَيْهِ قَزَعًا كَقَزَعِ الْخَرِيفِ، مِنْ بِلَادٍ شَتَّى، مَا بَيْنَ الْوَاحِدِ وَالْإِثْنَيْنِ وَالثَّلَاثَةِ وَالْأَرْبَعَةِ وَالْخَمْسَةِ وَالسِّتَّةِ وَالسَّبْعَةِ وَالثَّمَانِيَةِ وَالتِّسْعَةِ وَالْعَشْرَةِ! قُلْتُ: لِمَاذَا يَجْتَمِعُونَ إِلَيْهِ؟ قَالَ: لِمَا يَرَوْنَ عِنْدَهُ مِنَ الْعِلْمِ، فَإِنَّهُ يُعَلِّمُ النَّاسَ الدِّينَ كَمَا أَنْزَلَهُ اللَّهُ، فَيَنْفِي عَنْهُ تَحْرِيفَ الْغَالِينَ وَانْتِحَالَ الْمُبْطِلِينَ وَتَأْوِيلَ الْجَاهِلِينَ، عَلَى مِثَالٍ جَدِيدٍ عَلَى الْعَرَبِ شَدِيدٌ! قُلْتُ: لِمَاذَا؟! قَالَ: لِأَنَّهُ لَيْسَ مِنَ الْعَرَبِ! قُلْتُ: ثُمَّ مَاذَا يَفْعَلُ؟ قَالَ: يَقُومُ، فَيَأْخُذُ الرَّايَةَ مِنْ قَوْمٍ ظَالِمِينَ، ثُمَّ يَحْمِلُهَا فَيُسَلِّمُهَا إِلَى الْمَهْدِيِّ! قُلْتُ: كَيْفَ يَأْتِي الْمَهْدِيَّ وَهُوَ غَائِبٌ؟ قَالَ: يَكْتُبُ إِلَيْهِ الْمَهْدِيُّ أَنِ ائْتِنِي سِرًّا، فَيَأْتِيهِ عَلَى حِينِ غَفْلَةٍ مِنَ النَّاسِ فَيُبَايِعُهُ، قُلْتُ: ثُمَّ مَاذَا يَفْعَلُ؟ قَالَ: ثُمَّ يَفْعَلُ مَا شَاءَ اللَّهُ! قَالَ صَالِحٌ: فَعَلِمْتُ أَنَّهُ لَا يَزِيدُنِي عَلَى هَذَا شَيْئًا، فَخَرَجْتُ مِنْ عِنْدِهِ فَلَقِيتُ عِيسَى بْنَ عَبْدِ الْحَمِيدِ، فَحَدَّثْتُهُ بِذَلِكَ فَقَالَ: مَا قَوْلُهُ إِلَّا كَقَوْلِ سُلَيْمَانَ عَلَيْهِ السَّلَامُ، ﴿قَالَ نَكِّرُوا لَهَا عَرْشَهَا نَنْظُرْ أَتَهْتَدِي أَمْ تَكُونُ مِنَ الَّذِينَ لَا يَهْتَدُونَ﴾![2] قُلْتُ: فَتَرَى أَنَّهُ هُوَ؟! قَالَ: فَمَنْ يَعْلَمُ مِثْلَ هَذَا إِلَّا هُوَ؟!

Тарҷума гуфтор:

Солеҳ ибни Муҳаммади Сабзаворӣ моро хабар дод, гуфт: Ба Мансур гуфтам: Дар Эрон касонеро ёфтам ки мегӯянд фалонӣ -яъне раҳбарашон- ҳамон Хуросонӣ аст ки Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ба ӯ башорат дод! Фармуд: Ин аз чизҳойе аст ки Худованди баландмартаба дар борааш фармудааст: «Ононро ба он илме нест ва онон танҳо тахмин мезананд!». Сипас фармуд: Ҳароина Хуросонӣ ба сӯӣ Маҳдӣ даъват мекунад ва ин мард ба сӯӣ худаш даъват мекунад! Гуфтам: Оё барои Хуросонӣ ояте нахоҳад буд фидоят шавам? Фармуд: Ақлҳои шумо тавони фаҳми инро надорад эй Солеҳ! Ҳангоме ки ӯ қиём мекунад Худованд барои ӯ кафи дасте аз осмон намоён месозад ки ба ӯ ишора мекунад ва мегӯяд: Ин! Ин! Пас мардум ба он менигаранд ва гарданҳошонро ба сӯяш дароз мекунанд! Гуфтам: Аллоҳу Акбар! Пас дигар чи касе дар ӯ шак мекунад?! Фармуд: Касоне дар ӯ шак мекунанд ки дар замин ба ғайри ҳақ бузургӣ меҷӯянд ва агар ҳар ояте бубинанд ба он имон намеоваранд! Гуфтам: Ӯ кай қиём хоҳад кард? Фармуд: Ҳаргоҳе ки сипоҳи хашм ба наздаш гирд оянд! Гуфтам: Сипоҳи хашм кадом аст?! Фармуд: Мардоне ки қавмашон ононро ба хашм меоваранд, пас пароканда монанди абрҳои пойизӣ, аз сарзаминҳои гуногун ба назди ӯ гирд меоянд, яке яке ва дуто дуто ва сето сето ва чаҳорто чаҳорто ва панҷто панҷто ва шишто шишто ва ҳафто ҳафто ва ҳашто ҳашто ва нӯҳто нӯҳто ва даҳто даҳто! Гуфтам: Ба чи хотир ба назди ӯ гирд меоянд? Фармуд: Ба хотри илме ки назди ӯ мебинанд; Чароки ӯ динро ба мардум бадон сон ки Худованд нозил кардааст таълим медиҳад, пас таҳрифи ғолиён ва пиройиши мубтилон ва таъвили ҷоҳилонро аз он мезудояд, бо улгуйи ҷадид ки бар Араб гарон аст! Гуфтам: Барои чи? Фармуд: Барои инки ӯ аз Араб нест! Гуфтам: Сипас чи кор мекунад? Фармуд: Қиём мекунад, пас парчамро аз қавмӣ ситамгар мегирад ва онро ҳамл мекунад то инки ба Маҳдӣ месупорад! Гуфтам: Чигуна ба назди Маҳдӣ меравад, дар ҳоле ки ӯ ғойиб аст? Фармуд: Маҳдӣ барои ӯ номае менависад ки пинҳонӣ ба назди ман биё, пас дар ҳоле ки мардум ғофил ҳастанд, ба назди ӯ меравад ва бо ӯ байъат мекунад. Гуфтам: Сипас чи кор мекунад? Фармуд: Сипас ҳар коре ки Худо бихоҳад мекунад! Солеҳ гуфт: Пас донистам ки ӯ чизе бештар аз ин ба ман нахоҳад фармуд, пас аз назди ӯ берун омадам ва Исо ибни Абдулҳамидро дидам, пас ӯро аз он огоҳ сохтам, пас гуфт: Сухани он ҳазрат ҷуз сухани Сулаймон алайҳи салом нест ки «Фармуд тахти ӯро барояш ношинос кунед то бубинем ки оё (онро) мешиносад ё аз касоне аст ки (ба шинохти он) роҳ намеёбад!». Гуфтам: Ту мӯътақидӣ ки ӯ ҳамуст?! Гуфт: Пас чи касе ҷуз ҳаму чунин чизеро медонад?!