Ҷумъа 29 Март 2024 мелодӣ / 18 Рамазон 1445 ҳиҷрӣ қамарӣ
Мансури Ҳошимии Хуросонӣ
 Дарси ҷадид: Дарсҳое аз он ҷаноб дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор дода бошад, холи намемонад; Аҳодиси саҳиҳе аз Паёмбар дар ин бора; Ҳадиси 3. Барои мутолеъаи он, инҷоро клик кунед. Гуфтори ҷадид: Гуфторе аз он ҳазрат дар бораи инки фуру бурдани амдии сар дар об ҳаргоҳ сабаби расидани об ба гулӯ шавад, сабаби қазоъи рӯза аст. Барои мутолеъаи он, инҷоро клик кунед. Пурсиши ҷадид: Оё ақиқа кардан барои навзод, машрӯъ аст? Барои мутолеъаи посух, инҷоро клик кунед. Барои мутолеъаи муҳимтарин матолиби пойгоҳ, ба саҳифаи аслӣ муроҷиъа кунед. Нақди ҷадид: Ман ба унвони касе ки даъвати ҷаноби Мансурро пазируфта ва мусаммам ба заминасозӣ барои зуҳури Маҳдӣ аст, чигуна метавонам таколифи шаъии худам монанди намозу рӯза ва ҳаҷҷу закотро анҷом бидиҳам? Қабули даъвати ҷаноби Мансур сарфи назар аз инки барои зуҳури Маҳдӣ лозим аст, чи фойидае барои ман аз ҷиҳати амали ба таколифи шаръӣ дорад?! Барои мутолеъаи барраси, инҷоро клик кунед. Номаи ҷадид: Фарозе аз номаи он ҳазрат ки дар он дар бораи шиддат гирифтани бало ҳушдор медиҳад ва иллати он ва роҳи пешгирӣ аз онро табйин мекунад. Барои мутолеъаи он, инҷоро клик кунед. Нуктаи ҷадид: Нуктаи «Як қадам монда ба субҳ» навиштаи «Илёс Ҳакимӣ» мунташир шуд. Барои мутолеъаи он, инҷоро клик кунед. Барои мутолеъаи муҳимтарин матолиби пойгоҳ, ба саҳифаи аслӣ муроҷиъа кунед.
loading
Гуфтор
 

1 . أَخْبَرَنا وَلِيدُ بْنُ مَحْمودٍ السَّجِسْتانِيُّ، قالَ: سَمِعْتُ الْمَنْصُورَ الْهاشِمِيَّ الْخُراسانِيَّ يَقُولُ: فَرِيقانِ أَفْسَدا عَلَى النَّاسِ دِينَهُمْ: أَهْلُ الرَّأْيِ وَأَهْلُ الْحَدِيثِ! قُلْتُ: أَمّا أَهْلُ الرَّأْيِ فَقَدْ عَلِمْتُ، فَما بالُ أَهْلِ الْحَدِيثِ؟! قالَ: إِنَّهُم حَدَّثُوا بِأَحادِيثَ مَكْذُوبَةٍ، زَعَمُوا أَنَّها صَحِيحَةٌ، وَجَعَلُوها مِنَ الدِّينِ، وَمَا افْتَرَى عَلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ فَرِيقٌ مِثْلَ مَا افْتَرَى أَهْلُ الْحَدِيثِ، يَقُولونَ: «قالَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ» وَما قالَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ، إِنْ يَقُولُونَ إِلّا كَذِبًا، وَلَئِنْ قالَ رَجُلٌ هَذَا رَأْيٌ رَأَيْتُهُ خَيْرٌ لَهُ مِنْ أَنْ يَقُولَ هَذَا قَوْلُ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَهُوَ كاذِبٌ!

Тарҷумаи гуфтор:

Валид ибни Маҳмуди Саҷистонӣ моро хабар дод, гуфт: Шунидам Мансури Ҳошимии Хуросонӣ мефармояд: Ду гурӯҳ дини мардумро бар онон табоҳ карданд: Аҳли раъй ва аҳли ҳадис! Гуфтам: Аҳли раъйро донистаам, вале аҳли ҳадис читавр?! Фармуд: Онон аҳодисӣ дурӯғинро ривоят карданд, пиндоштанд ки саҳиҳ аст ва онро ҷузъе аз дин барсохтанд ва ҳеҷ гурӯҳе бар Худованд ва Паёмбараш чунонки аҳли ҳадис дурӯғ бастаанд дурӯғ набастааст, мегӯянд: «Худованд ва Паёмбараш чунин гуфтанд», дар ҳоле ки Худованд ва Паёмбараш чунин нагуфтанд ва онон танҳо дурӯғ мегӯянд ва агар касе бигӯяд ин раъйе аст ки ба назари ман омада барои ӯ беҳтар аст аз онки бигӯяд ин сухани Худованд ва Паёмбари Ӯст, дар ҳоле ки дурӯғгӯст!

2 . أَخْبَرَنا هاشِمُ بنُ عُبَيْدٍ الْخُجَنْدِيُّ، قالَ: دَخَلَ عَلَى الْمَنْصُورِ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْحَدِيثِ وَقالَ لَهُ: إِنِّي أَدِينُ اللَّهَ بِالْحَدِيثِ وَإِنَّ أَخِي يَدِينُ بِالرَّأْيِ، قالَ: لا دِينَ لَكُما! فَجَعَلَ الرَّجُلُ يَرْتَعِدُ، فَقالَ: مَنْ دانَ اللَّهَ بِرَأْيِهِ فلا دِينَ لَهُ، وَمَنْ دانَهُ بِرِوايَةٍ تُرْوَى لَهُ فلا دِينَ لَهُ، وَمَنْ دانَهُ بِسَماعٍ مِنْ خَلِيفَتِهِ فِي الْأَرْضِ فَقَدْ هُدِيَ إِلَى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ! ثُمَّ قالَ: إِنَّ لِلَّهِ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ، فَاعْرِفْهُ وَاسْتَمْسِكْ بِحُجْزَتِهِ، فَإِنَّهُ يَكْفِيكَ مِنْ رَأْيِكَ وَرِوايَتِكَ، وَإِنَّما تَعْرِفُهُ بِآيَةٍ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ كَما عَرَفْتَ مُحَمَّدًا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ، وَقَدْ خابَ مَنِ افْتَرَى!

Тарҷумаи гуфтор:

Ҳошим бини Убайди Хуҷандӣ моро хабар дод, гуфт: Марде аз аҳли ҳадис ба хидмати Мансур расид ва арз кард: Ман Худоро бар пояи ҳадис диндорӣ мекунам ва бародарам бар пояи раъй диндорӣ мекунад! Он ҳазрат фармуд: Дине барои шумо ду тан нест! Пас он мард шурӯъ ба ларзидан кард, он ҳазрат (ки чунин дид) фармуд: Ҳар кас Худоро бо раъйи худ диндорӣ кунад, дине барои ӯ нест ва ҳар кас Ӯро бо ривояте ки барояш нақл мешавад диндорӣ кунад, дине барои ӯ нест ва ҳар кас Ӯро бо шунидане аз халифаи Ӯ дар замин диндорӣ кунад, ҳароина ба роҳӣ рост раҳнамун шудааст! Ситпас фармуд: Бегумон Худовандро дар замин халифае ҳаст, пас ӯро бишинос ва доманашро бигир; Чароки ӯ туро аз раъй ва ривоятат бениёз мекунад ва ҷуз ин нест ки ӯро бо ояте аз ҷониби Худованди баландмартаба мешиносӣ ҳамон гуна ки Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва салламро шинохтӣ ва ноком шуд ҳар кас ки дурӯғ баст!

3 . أَخْبَرَنا ذاكِرُ بْنُ مَعْرُوفٍ الْخُراسانِيُّ، قالَ: سَمِعْتُ الْمَنْصُورَ يَقُولُ لِجَماعَةٍ مِنْ أَهْلِ الْحَدِيثِ: إِنَّ مَوالِيَ بَنِي أُمَيَّةَ قَدْ أَفْسَدُوا عَلَيْكُمُ الْحَدِيثَ، فَدَعُوهُ وَأَقْبِلُوا عَلَى كِتابِ اللَّهِ وَخَلِيفَتِهِ فِيكُمْ، فَإِنَّهُما يَهْدِيانِكُمْ إِلَى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ! أَلا إِنِّي لا أَقُولُ لَكُمْ: «حَسْبُكُمْ كِتابُ اللَّهِ» وَلَكِنْ أَقُولُ لَكُمْ: «حَسْبُكُمْ كِتابُ اللَّهِ وَخَلِيفَتُهُ فِيكُمْ»! قالُوا: وَمَنْ خَلِيفَتُهُ فِينا؟! قالَ: المَهْدِيُّ!

Тарҷумаи гуфтор:

Зокир ибни Маъруфи Хуросонӣ моро хабар дод, гуфт: Шунидам Мансур хитоб ба гурӯҳе аз аҳли ҳадис мефармояд: Ҳамоно дӯстдорони бани Умая ҳадисро бар шумо хароб кардаанд, пас онро вогузоред ва ба китоби Худованд ва халифааш дар миёнатон рӯй оваред; Чароки он ду шуморо ба роҳи рост раҳнамун хоҳанд шуд! Огоҳ бошед ки ман ба шумо намегӯям: Китоби Худованд шуморо бас аст, балки ба шумо мегӯям: Китоби Худованд ва халифааш дар миёнатон шуморо бас аст! Гуфтанд: Халифаи Ӯ дар миёни мо кист? Фармуд: Маҳдӣ!

4 . أَخْبَرَنا أَبُو إِبْراهِيمَ السَّمَرْقَنْدِيُّ، قالَ: قُلْتُ لِلْمَنْصُورِ: إِنَّكَ تَنْهَى عَنِ الْحَدِيثِ وَقَدْ قالَ اللَّهُ: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ قالَ: أَتِمَّ الْآيَةَ! قُلْتُ: ﴿وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ، قالَ: مَنْ يُطِعْ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَقَدْ أَطاعَ الرَّسُولَ، وَمَنْ يُطِعِ الرَّسولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ، فما لِهَؤُلآءِ الْقَوْمِ لا يَكادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا؟! قُلْتُ: وَمَنْ أُولُوا الْأَمْرِ مِنَّا؟ قالَ: رِجالٌ وَلّاهُمُ اللَّهُ أَمْرَ هَذِهِ الْأُمَّةِ بَعْدَ الرَّسُولِ، يُطِيعُونَ اللَّهَ وَالرَّسُولَ! قُلْتُ: مَنْ هُمْ؟ قالَ: لا تَسْأَلُونِي عَمَّنْ مَضَى مِنْهُمْ، وَلَكِنْ سَلُونِي عَمَّنْ بَقِيَ، فَإِنَّ بَقِيَّةَ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ! قُلْتُ: وَمَنْ بَقِيَّةُ اللَّهِ؟ قالَ: الْمَهْدِيُّ، فَإِذا لَقِيتُمُوهُ فَقُولُوا: السَّلامُ عَلَيْكَ يا بَقِيَّةَ اللَّهِ!

Тарҷумаи гуфтор:

Абу Иброҳими Самарқандӣ моро хабар дод, гуфт: Ба Мансур арз кардам: Ту аз ҳадис боз медорӣ, дар ҳоле ки Худованд фармудааст: «Эй касоне ки имон овардед! Худованд ва Паёмбарро итоъат кунед»[1]! Он ҳазрат фармуд: Оёро комил кун! Арз кардам: «Ва волиёни амри аз шуморо»[2]! Фармуд: Ҳар кас волиёни арми аз шуморо итоъат кунад, Памёмбарро итоъат карда ва ҳар кас Паёмбарро итоъат кунад, Худовандро итоъат кардааст; Пас ин қавмро чи мешавад ки наздик нест суханеро дарёбанд?! Арз кардам: Волиёни амр аз мо киёнанд? Фармуд: Мардоне ҳастанд ки Худованд амри ин умматро пас аз Паёмбар ба онон супурдааст, аз Худованд ва Паёмбар итоъат мекунанд! Гуфтам: Онон чи касоне ҳастанд? Фармуд: Аз ман дар бораи касоне аз онон ки даргузаштанд напурсед, вале дар бораи касе бипурсед ки боқӣ мондааст; Чароки боқӣ мондаи Худованд барои шумо беҳтар аст агар имон дошта бошед! Арз кардам: Боқӣ мондаи Худованд кист? Фармуд: Маҳдӣ, пас чун ӯро мулоқот кардед бигӯйед: Салом бар ту эй боқӣ мондаи Худованд!

5 . أَخْبَرَنا أَتابَكُ بْنُ جَمْشِيدَ السُّغْدِيُّ، قالَ: قالَ لِي رَجُلٌ مِنَ السَّلَفِيَّةِ: ما أَشْجَعَ صاحِبَكُمْ يا أَتابَكُ! كَأَنَّ قَلْبَهُ قِطْعَةٌ مِنْ حَدِيدٍ! قُلْتُ: وَما عِلْمُكَ بِذَلِكَ؟! قال: سَمِعْتُهُ يَقُولُ قَوْلًا لا يَتَجَرَّأُ أَنْ يَقُولَهُ أَحَدٌ غَيْرُهُ، سَمِعْتُهُ يَقُولُ: لا رَأْيٌ وَلا رِوايَةٌ، وَلَكِنْ طاعَةٌ لِأُولِي الْأَمْرِ، وَالْمَهْدِيُّ مِنْ أُولِي الْأَمْرِ! قُلْتُ: فَهَلّا رَدَدْتَ عَلَيْهِ؟! قالَ: وَمَنْ يَسْتَطِيعُ أَنْ يَرُدَّ عَلَيْهِ؟! إِنَّهُ الْمَنْصُورُ!

Тарҷумаи гуфтор:

Атобак ибни Ҷамшеди Суғдӣ моро хабар дод, гуфт: Марде аз салафиён ба ман гуфт: Чи андоза рафиқонат шуҷоъ аст эй Атобак! Гӯё қалби ӯ порае аз оҳан аст! Гуфтам: Ту инро аз куҷо донистӣ?! Гуфт: Аз ӯ шунидам чизе мегӯяд ки аҳаде ғайр аз ӯ ҷуръати гуфтанашро надорад, шунидам ки мегӯяд: На раъйе аст ва на ривояте, балки итоъате аз улиламр аст ва Маҳдӣ аз улиламр аст! Гуфтам: Оё бар ӯ рад накардӣ?! Гуфта: Чи касе метавонад бар ӯ рад кунад?! Ӯ Мансур аст!

6 . أَخْبَرَنا هاشِمُ بنُ عُبَيْدٍ، قالَ: سَمِعْتُ عَبْدًا صالِحًا يَقُولُ: لا يَصْلُحُ بالُ النَّاسِ حَتَّى يُعْرِضُوا عَنْ آرائِهِمْ وَرِواياتِهِم مُقْبِلِينَ عَلَى كِتابِ اللَّهِ وَخَلِيفَتِهِ فِيهِم، وَإِنَّ أَقْبَحَ ما يَكُونُ أَنْ أَقُولَ لِأَحَدِكُمُ الْحَقَّ فَيَقُولَ: هَذَا خِلافُ رَأْيِ زَيْدٍ أَوْ خِلافُ رِوايَةِ عَمْرٍو! ثُمَّ قَلَّبَ كَفَّيْهِ عَلَى ما قالَ وَقالَ: هَذَا سَبِيلُ الرَّشادِ، وَلَكِنْ مَنْ يَقْبَلُ هَذَا؟!

Тарҷумаи гуфтор:

Ҳошим ибни Убайд моро хабар дод, гуфт: Шунидам абдӣ солеҳ (яъне Мансур) мефармояд: Вазъи мардум сомон намеёбад то он гоҳ ки аз ороъ ва ривоёти худ рӯй бигиранд ва ба китоби Худованд ва халифаи Ӯ дар миёнашон рӯй оваранд ва ҳароина зишттарин чизе ки воқеъ мешавад он аст ки ба яке аз шумо ҳаққро бигӯям пас бигӯяд: Ин бар хилофи раъйи Зайд ё бар хилофи ривояти Амр аст! Сипас он ҳазрат дасти худро бар рӯйи гуфтори худ баргардонд (яъне аз рӯйи ноумедӣ ё истибъод онро ба ҳаракат даровард) ва фармуд: Ин роҳи рушд аст, вале чи касе инро мепазирад?!

7 . أَخْبَرَنا ذاكِرُ بْنُ مَعْرُوفٍ، قالَ: دَخَلْتُ عَلَى الْمَنْصُورِ فِي بَيْتِهِ، فَوَجَدْتُهُ يَضْحَكُ! فَقُلْتُ: أَضْحَكَ اللَّهُ سِنَّكَ! وَما أَضْحَكَك؟ قالَ: نَظَرْتُ فِي كِتابٍ فِي رِجالِ الْحَدِيثِ، فَأَضْحَكَنِي! فُلانٌ قالَ: فُلانٌ صَدُوقٌ، وَفُلانٌ قالَ: فُلانٌ كَذَّابٌ! هَلْ يَدِينُ بِهَذَا إِلّا قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ؟! ثُمَّ قامَ إِلَى الصَّحْنِ وَقالَ: ما بَنَى اللَّهُ دِينَهُ عَلَى ظَنِّ بَعْضِكُمْ بِبَعْضٍ، وَإِنَّما بَناهُ عَلَى الْيَقينِ، وَهُوَ كِتابٌ أَنْزَلَهُ مِنَ السَّماءِ وَخَلِيفَةٌ جَعَلَهُ فِي الْأَرْضِ، فَمَنْ تَمَسَّكَ بِهَذَيْنِ الثَّقَلَيْنِ فَإِنَّما تَمَسَّكَ بِحَبْلٍ مَتِينٍ، وَمَنْ تَرَكَهُما وَتَمَسَّكَ بِشَيْءٍ مِنْ هَذِهِ الْأَحادِيثِ فَإِنَّما تَمَسَّكَ بِحَبْلٍ كَحَبْلِ الْعَنْكَبُوتِ! قُلْتُ: إِنَّ أَهْلَ الْحَدِيثِ يَزْعُمُونَ أَنَّهُ إِذَا صَحَّ إِسْنادُهُ عِنْدَهُمْ فَهُوَ يَقِينٌ! قالَ: إِنَّ أَهْلَ الْحَدِيثِ لا يَعْقِلُونَ!

Тарҷумаи гуфтор:

Зокир ибни Маъруф моро хабар дод, гуфт: Ба хидмати Мансур дар хонаи он ҳазрат расидам, пас ӯро дар ҳоле ёфтам ки хандае бар лаб дорад! Арз кардам: Худованд лабатонро ҳамеша хандон гардонад, чи чизе шумморо ба ханда андохтааст? Фармуд: Ба китобе дар бораи риҷоли ҳадис назар мекардам, пас манро ба ханда андохт! Фалонӣ гуфи ки фалонӣ садуқ аст ва фалонӣ гуфт ки фалонӣ каззоб! Оё бар пояи ин ҷуз гурӯҳе ки таъаққул намекунанд диндорӣ мекунанд?! Сипас ба сӯӣ ҳаёт бархост ва фармуд: Худованд дини худро бар занни бархӣ аз шумо дар бораи бархӣ дигар бино накарда, балки танҳо бар яқин бино карда ва он ҳамоно китобе аст ки аз осмон фуру фиристода ва халифае аст ки дар замин қарор додааст: Пас ҳар кас ба ин ду сақалайн чанг дар занад, ҳароина ба ресмонӣ устувор чанг дар зада ва ҳар кас он дуро вогузорад ва ба чизе аз ин аҳодис чанг дар занад, ҳароина ба ресмоне чун ресмони анкабут чанг дар задааст! Арз кардам: Аҳли ҳадис гумон мекунанд ки он, ҳаргоҳ санадаш назди онон саҳиҳ бошад, муҷиби яқин аст! Фармуд: Аҳли ҳадис таъаққул намекунанд!

8 . أَخْبَرَنا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الطَّالَقانِيُّ، قالَ: كُنْتُ جالِسًا عِنْدَ الْعالِمِ، فَأَقْبَلَ عَلَيَّ بِوَجْهِهِ وَقالَ: يا أَبا زَكَرِيّا! مَنْ تَمَسَّكَ بِرِوايَةٍ فَكَأَنَّما سَقَطَ مِنْ شاهِقٍ، عاشَ أَوْ هَلَكَ! فَتَغَيَّرَ لَوْنِي، فَلَمَّا رَأَى ذَلِكَ مِنِّي قالَ: لَعَلَّكَ تَظُنُّ أَنِّي أُرِيدُ أَنْ أُعَطِّلَ سُنَّةَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ؟! لا وَاللَّهِ، وَلَكِنَّ النَّاسَ مُتِّعُوا بِهَا -يَعْنِي الرِّوايَةَ- حَتَّى طالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ، فَزادُوا فِيها وَنَقَصُوا، وَخَلَطُوها بِالْكِذْبِ، وَبَدَّلُوها تَبْدِيلًا، حَتَّى اخْتَلَفَتْ أَلْفاظُها، وَانْقَلَبَتْ مَعانِيها، وَاشْتَبَهَ حَقُّها وَباطِلُها وَناسِخُها وَمَنْسُوخُها وَمُحْكَمُها وَمُتَشابِهُها، وَتَعَذَّرَ التَّمْيِيزُ بَيْنَهُما كَما يَتَعَذَّرُ بَيْنَ الْماءِ وَاللَّبَنِ الْمَغْشُوشِ! فَتَرَى الرَّجُلَ مِنْهُمْ يَتَشَبَّثُ بِرِوايَةٍ يَحْسَبُها صَحِيحَةً لِيَكْفُرَ بِاللَّهِ وَيَصِفَهُ بِما لا يَلِيقُ بِذاتِهِ، وَتَرَى الرَّجُلَ مِنْهُم يَتَشَبَّثُ بِرِوايَةٍ يَحْسَبُها صَحِيحَةً لِيَتَحاكَمَ إِلَى الطَّاغُوتِ وَيَتَّبِعَ كُلَّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ، وَتَرَى الرَّجُلَ مِنْهُم يَتَشَبَّثُ بِرِوايَةٍ يَحْسَبُها صَحِيحَةً لِيُفْسِدَ فِي الْأَرْضِ وَيَسْفِكَ الدِّماءَ، وَتَرَى الرَّجُلَ مِنْهُم يَتَشَبَّثُ بِرِوايَةٍ يَحْسَبُها صَحِيحَةً لِيَرْفَعَ رِجالًا وَيَضَعَ آخَرِينَ، وَتَرَى الرَّجُلَ مِنْهُم يَتَشَبَّثُ بِرِوايَةٍ يَحْسَبُها صَحِيحَةً لِيُحِلَّ حَرامَ اللَّهِ وَيُحَرِّمَ حَلالَهُ، وَهُمْ يَحْسَبُونَ فِي كُلِّ ذَلِكَ أَنَّهُم عَلَى شَيْءٍ وَالَّذِينَ مِنْ دُونِهِم لَيْسُوا عَلَى شَيْءٍ، فَيُصْبِحُونَ مِنَ الْأَخسَرِينَ! فَأَرَدْتُ أَنْ أَصْرِفَهُمْ عَمّا ضَرُّهُ أَكْثَرُ مِنْ نَفْعِهِ إِلَى ما يَنْفَعُهُمْ وَلا يَضُرُّهُمْ، وَأُخْلِصَ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي أَكْمَلَ اللَّهُ لَهُمْ، وَإِنَّهُمْ إِنْ يَتَّبِعُونِي أَسْلُكْ بِهِمْ مَناهِجَ الرَّسُولِ وَأَهْدِهِمْ سُنَنَهُ بِالْحَقِّ، ثُمَّ لا يَجِدُونِي كاذِبًا وَلا كَتُومًا!

Тарҷумаи гуфтор:

Аҳмад ибни Абдурраҳмони Толиқонӣ моро хабар дод, гуфт: Назди олим (яъне Мансур) нишаста будам, пас рӯйи худро ба тарафи ман баргардонд ва фармуд: Эй Або Закариё! Ҳар кас ба ривоёте тамассук ҷӯяд чунон аст ки аз баландӣ партоб шавад, зинда бимонад ё бимирад! Пас ранги ман дигаргун шуд, пас чун ин ҳолро дар ман мушоҳида кард фармуд: Шояд ту мепиндорӣ ки ман мехоҳам суннати Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва салломаро таътил кунам! На ба Худо савганд, вале мардум аз он –яъне ривоят– бархурдор шуданд то он гоҳ ки муддат бар онон тӯлонӣ шуд, пас бар он афзуданд ва аз он костанд ва онро ба дурӯғ омехтанд ва бисёр дигаргун сохтанд, то ҷойе ки алфози он мухталиф ва маъонии он мунқалиб ва ҳаққу ботил ва носиху мансух ва муҳкаму муташобаҳи он муштаба шуда ва ҷудо кардани он ду аз ҳам мутаъаззир гардид ҳамон гуна ки ҷудо кардари он аз шире ки ба он мамзуҷ шуда бошад мутаъаззир аст! Пас марде аз ононро мебинӣ ки ривоятреро дастовез қарор медиҳад дар ҳоле ки онро саҳиҳ мепиндорад то ба Худованд куфр варзад ва Ӯро гунае тавсиф кунад ки лойиқи зоти Ӯ нест ва марде аз ононро мебинӣ ки ривоятеро дастовез қарор медиҳад дар ҳоле ки онро саҳиҳ мепиндорад то ба тоғут ҳукумат барад ва аз ҳар ҷаббори саркаше пайравӣ намояд ва марде аз ононро мебинӣ ки ривоятеро дастовез қарор медиҳад дар ҳоле ки онро саҳиҳ мепиндорад то дар замин фасод ангезад ва хунҳо бирезад ва марде аз ононро мебинӣ ки ривоятеро дастовез қарор медиҳад дар ҳоле ки онро саҳиҳ мепиндорад то касонеро боло барад ва касонӣ дигарро поён оварад ва марде аз ононро мебинӣ ки ривоятеро дастовез қарор медиҳад дар ҳоле ки онро саҳиҳ мепиндорад то ҳароми Худоро ҳалол ва ҳалоли Ӯро ҳаром гардонад, дар ҳоле ки онон дар ҳамаи ин маворид гумном мебароянд ки бар чизе ҳастанд ва касоне ҷуз онон бар чизе нестанд, пас аз зиёнкортаринҳо мегарданд! Пас хостам ононро аз чизе ки зиёнаш аз судаш бештар аст ба чизе баргардонам ки ба онон суд мерасонад ва зиён намерасонад ва динашон ки Худованд барояшон комил сохтаастро барояшон холис гардонам ва агар онон аз ман пайравӣ кунанд, ононро ба рӯшаниҳои Паёмбар раҳсипор месозам ва ба суннатҳои ӯ раҳнамун мешавам, он гоҳ манро на дурӯғгӯ хоҳанд ёфт ва на пинҳон кунанда!

9 . أَخْبَرَنا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ الْبَلْخِيُّ، قالَ: قالَ رَجُلٌ لِلْمَنْصُورِ: ما أَرانِي إِلّا ناجِيًا وَما أَرَى فُلانًا إِلّا مِنَ الْهالِكِينَ! قالَ: هَذَا رَجُلٌ مَغْرُورٌ! وَما أَدْراكَ بِهِ؟! قالَ: لِأَنِّي آخُذُ بِالرِّوايَةِ وَأَنَّ فُلانًا يَأْخُذُ بِالرَّأْي! قالَ: دَعْ رِوايَتَكَ كَما وَدَعْتَ رَأْيَكَ! فَإِنَّهُما ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ، لا تَدْرِي أَيُّهُما أَشَدُّ ظُلْمَةً، وَمَنْ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا فَما لَهُ مِنْ نُورٍ! فَبَكَى الرَّجُلُ لَمَّا سَمِعَ هَذَا حَتَّى ابْتَلَّتْ لِحْيَتُهُ، ثُمَّ قالَ: ماذا أَفْعَلُ إذَنْ؟! قالَ: أَتَعْرِفُ خَلِيفَةَ اللَّهِ فِي الْأَرْضِ؟ قالَ الرَّجلُ: لا، قالَ: فَاعْرِفْهُ وَاسْتَمْسِكْ بِما سَمِعْتَهُ مِنهُ بِهَاتَيْنِ الْأُذُنَيْنِ -وَأَخَذَ بِأُذُنِهِ- أَوْ حَدَّثَكَ عَنْهُ أَحَدٌ مِنْ أَصْحابِهِ وَهُوَ حَيٌّ، فَإِنَّ الْحَيَّ يَكادُ أَنْ لا يُكْذَبَ عَلَيْهِ، وَلَوْ كُذِبَ عَلَيْهِ لَرَدَّهُ، وَهُوَ يُبَيِّنُ لِأَهْلِ زَمانِهِ، الشَّاهِدِ مِنْهُمْ وَالْغائِبِ، حَتَّى إِذَا هَلَكَ يَرْجِعُ الَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِ إِلَى خَلِيفَتِهِ فِيهِم، فَيَسْمَعُونَ مِنْهُ وَيَرْوُونَ عَنْهُ، وَلا يَقِفُونَ عَلَى هالِكٍ وَلا يَنْقَلِبُونَ إِلَيْهِ وَلا يَقُولُونَ: ﴿إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثارِهِم مُقْتَدُونَ، فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ جَعَلَ لَهُمْ مِثْلَ ما جَعَلَ لِآبائِهِمْ، كتابًا مُبِينًا وَخَلِيفَةً راشِدًا، وَأَمَرَهُمْ بِمِثْلِ ما كانُوا يُؤْمَرُونَ! فَمَنْ أَخَذَ عَنْ خَلِيفَةِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ فَقَدْ أَخَذَ عَنِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ، وَمَنْ أَخَذَ عَنْ هَؤُلآءِ الرُّواةِ وُكِلَ إِلَيْهِمْ، وَأَنَّى لَهُمُ التَّناوُشُ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ!

Тарҷумаи гуфтор:

Абдуллоҳ ибни Муҳаммади Балхӣ моро хабар дод, гуфт: Марде ба Мансур гуфт: Худро ҷуз наҷот ёфта ва фалониро ҷуз аз ҳалокат шавандагон намебинам! Он ҳазрат фармуд: Ин мардӣ мағрур аст! Чи чизе туро аз он огоҳ кард?! Гуфт: Барои инки ман ба ривоят ахз мекунам ва фалонӣ ба раъй ахз мекунад! Он ҳазрат фармуд: ривоятро вогузор ҳамон тавр ки раъйатро вогузоштӣ; Зеро он ду торикиҳое ҳастанд ки бархӣ бар рӯӣ бархӣ дигаранд ва намедонӣ кадом як аз дигарӣ ториктар аст ва ҳар кас ки Худованд барои ӯ нуре қарор надиҳад барои ӯ нуре нест! Пас он мард чун ин суханро шунид ба гиря офтод то ҷойе ки риши ӯ тар шуд, сипас арз кард: Бо ин ҳисоб чи кунам?! Он ҳазрат фармуд: Оё халифаи Худованд дар заминро мешиносӣ? Мард гуфт: На! Он ҳазрат фармуд: Пас ӯро бишинос ва ба чизе чанг бизан ки бо ин ду гӯш –ва гӯши ӯро гирифт– аз ӯ шунидӣ ё яке аз ёронаш дар ҳоле ки ӯ зинда аст аз ӯ бароят ҳадис кард; Зеро бар зинда наздик аст ки дурӯғ баста нашавад ва агар барои ӯ дурӯғ баста шавад онро рад менамояд ва ӯ барои аҳли замони худ чи шоҳидони онҳо ва чи ғойибонашон табйин мекунад, то ҳангоме ки аз дунё биравад, пас касоне ки пас аз ӯ ҳастанд ба халифаи Ӯ дар миёнашон руҷуъ мекунанд, пас аз ӯ мешунаванд ва аз ӯ ривоят мекунанд ва бар касе ки аз дунё рафт таваққуф намекунанд ва ба сӯӣ ӯ боз намегарданд ва намегӯянд ки: «Мо падарони худро бар ойине ёфтем ва мо дар пайи онон равонем»[3]; Зеро Худованд барои онон монанди чизеро қарор додааст ки барои падаронашон қарор дод; Китобӣ рӯшанга ва халифаи раҳёфта ва ононро ба ҳамон чизе амр кардааст ки онҳо бадон маъмур буданд! Пас ҳар кас аз халифаи Худованд ва Паёмбараш ахз кунад, аз Худованд ва Паёмбараш ахз карда ва ҳар кас аз ин ровиён ахз кунад, ба онон вогузошта мешавад ва чигуна аз ҷойи дур метавонанд (ба ҳақ) дастрасӣ пайдо кунанд?!

10 . أَخْبَرَنا صالِحُ بْنُ مُحَمَّدٍ السَّبْزَوارِيُّ، قالَ: كُنَّا عِنْدَ الْعَبْدِ الصَّالِحِ فِي مَسْجِدٍ وَكانَ مَعَنا رِجالٌ مِنَ السَّلَفِيَّةِ، فَأَقْبَلَ عَلَيْهِمْ وَقالَ: إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَحْدَثَ لَكُمْ ذِكْرًا فَاتَّبِعُوهُ وَلا تَتَّبِعُوا السَّلَفَ، فإِنَّ السَّلَفَ لَمْ يَتَّبِعُوا السَّلَفَ، وَلَكِنِ اتَّبَعُوا ذِكْرَهُمْ، وَإِنَّ مَنْ وَقَفَ عَلَى سَلَفٍ وَلَمْ يَتَّبِعْ ما أَحْدَثَ اللَّهُ لَهُ مِنْ ذِكْرٍ فَقَدْ قَطَعَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ، أُولَئِكَ يُنادَوْنَ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ! قالَ رَجُلٌ مِنَ السَّلَفِيَّةِ: أَلَيْسَ كُلُّ مُحْدَثٍ بِدْعَةً؟! فَالْتَفَتَ إِلَيْهِ وَقالَ: الْبِدْعَةُ ما أَحْدَثَ النَّاسُ فِي الدِّينِ وَالذِّكْرُ ما أَحْدَثَ اللَّهُ، ثُمَّ قَرَأَ: ﴿مَا يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ مُحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَهُمْ يَلْعَبُونَ. قالَ الرَّجُلُ: وَما ذِكْرٌ مُحْدَثٌ؟! قالَ: إِمامٌ يُحْدِثُهُ اللَّهُ فِي كُلِّ قَرْنٍ يَهْدِي بِأَمْرِهِ لِيُنْذِرَ مَنْ كانَ حَيًّا وَيُحِقَّ الْقَوْلَ عَلَى الْكافِرِينَ! قالَ الرَّجُلُ: ما سَمِعْنا بِهَذا فِي الْقُرُونِ الثَّلاثَةِ، إِنْ هَذا إِلّا بِدْعَةٌ! قالَ: وَيْحَكَ أَتَأْبَى إِلَّا أَنْ تُضاهِئَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُوا؟! قالُوا: ﴿مَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ إِنْ هَذَا إِلَّا اخْتِلَاقٌ! وَاللَّهِ ما كُنْتُ أَظُنُّ أَنَّ مُسْلِمًا يَقُولُ بِهَذا حَتَّى سَمِعْتُكُمْ تَقُولونَ بِهِ يا مَعْشَرَ السَّلَفِيَّةِ!

Тарҷумаи гуфтор:

Солеҳ ибни Муҳаммади Сабзаворӣ моро хубар до, гуфт: Назди абди солеҳ дар масҷиде будим ва ба ҳамроҳи мо мардоне аз салафия буданд, пас он ҳазрат ба онон рӯй намуд ва фармуд: Ҳароина Худованд барои шумо зикрӣ тоза кардааст; Пас аз он табаъият кунед ва аз салаф табаъият накунед; Чароки салаф аз салаф табаъият накарданд, балки аз зикрашон табаъият карданд ва ҳароина касе ки бар салаф таваққуф кунад ва аз зикре ки Худованд барои ӯ тоза кардааст табаъият накунад, чизе ки Худованд ба он амр кардааст то пайваста нигоҳ дошта шавадро бурида ва аз Ӯ гумроҳ шудааст; Онон касоне ҳастанд ки аз ҷойи дур нидо дода мешаванд! Марде аз салафия гуфт: Оё на ин аст ки ҳар чи тоза шуда бидъат аст?! Пас он ҳазрат ба ӯ таваҷҷуҳ кард ва фармуд: Бидъат чизе аст ки мардум дар дин тоза кардаанд ва зикр чизе аст ки Худованд тоза кардааст; Сипас ин ояро хонд ки мефармояд: «Ононро ҳеҷ зикрӣ тоза шуда аз ҷониби Парвардигорашон намеояд магар инки онро мешунаванд ва ба бозӣ мегиранд»[4]! Он мард гуфт: Зикри тоза шуда кадом аст?! Фармуд: Имоме ки Худованд дар ҳар қарне тоза мекунад ки ба амри Ӯ роҳ менамояд то ҳар кас ки зиндаастро бим диҳад ва суханро бар кофирон рост гардонад! Он мард гуфт: Инро дар қуруни нахустин нашунидем, ин чизе ҷуз бидъат нест! Он ҳазрат фармуд: Вой бар ту! Оё ибо дорӣ ҷуз аз инки монанди касоне сухан бигӯйи ки кофир шудаанд?! Гуфтанд: «Инро дар киши гузаштагон нашунидем, ин чизе ҷуз сохтагӣ нест»[5]! Ба Худо савганд гумон намекардам ки мусалмоне ин суханро бигӯяд то он гоҳ ки шунидам шумо онро мегӯйед эй гурӯҳи салафия!

11 . أَخْبَرَنا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ حَبِيبٍ الطَّبَرِيُّ، قالَ: سَمِعْتُ الْمَنْصُورَ يَقُولُ: إِنَّ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّأْيَ إِنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ، وَإِنَّ الْمُحَدِّثِينَ يَقْذِفُونَ بِالْغَيْبِ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ، وَإِنَّ الْهُدَى هُدَى اللَّهِ! قُلْتُ: وَما هُدَى اللَّهِ؟! قالَ: إِمامٌ يَهْدِي بِأَمْرِ اللَّهِ إِلَى كِتابِ اللَّهِ وَسُنَّةِ نَبِيِّهِ وَيَحْكُمُ بَيْنَ النَّاسِ فِيما هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُون! قُلْتُ: لا يَقْبَلُ النَّاسُ مِنْكَ هَذا جُعِلْتُ فِداكَ، وَلَوْ قَبِلُوا مِنْكَ لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِم وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ، وَلَكِنْ لا يَفْعَلُونَ! قالَ: دَعْهُمْ يَابْنَ حَبِيبٍ! فَإِنَّهُم سَوْفَ يَأْتِيهِمْ رَجُلٌ مِنِّي وَأَنَا مِنْهُ، فَيَعْرِضُهُمْ عَلَى السَّيْفِ حَتَّى يَقْبَلُوهُ! أَلا إِنَّهُ لا يُعْطِيهِمْ إِلَّا السَّيْفَ، وَلا يَأْخُذُ مِنْهُمْ إِلَّا السَّيْفَ، وَالْمَوْتُ تَحْتَ ظِلِّ السَّيْفِ!

Тарҷумаи гуфтор:

Абдуллоҳ ибни Ҳабиби Табарӣ моро хабар дод, гуфт: Шунидам Мансур мефармояд: Ҳароина касоне ки аз раъй табаъият мекунанд ҷуз ин нест ки аз аҳвоъи худ табаъият мекунанд ва ҳароина муҳаддисон дар ғиёб аз ҷойи дур нисбат медиҳанд ва ҳароина ҳидоят ҳидояти Худованд аст! Арз кардам: Ҳидояти Худованд кадом аст?! Фармуд: Имоме ки ба амри Худованд ба сӯӣ китоби Худованд ва суннати Паёбараш ҳидоят мекунад ва миёни мардум дар бораи чизе ки дар бораи он ихтилоф доранд ҳукм мефармояд! Арз крадам: Мардум инро аз ту намепазиранд фидоят шавам, дар ҳоле ки агар аз ту мепазируфтанд аз болои худ ва аз зери поҳошон мехӯрданд, вале ин корро намекунанд! Фармуд: Ононро вогузор эй писари Ҳабиб; Зеро ба зудӣ марде ба суроғашон меояд ки аз ман аст ва ман аз ӯ ҳастам, пас ононро бар шамшер ҳавола мекунад то инки онро бипазиранд! Огоҳ бош ки ӯ ба онон ҷуз шамшер намедиҳад ва аз онон ҷуз шамшер намегирад, дар ҳоле ки марг зери сояи шамшер аст!

12 . أَخْبَرَنا يُونُسُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْخَتْلانِيُّ، قالَ: سَمِعْتُ الْمَنْصُورَ يَقُولُ: رَحِمَ اللَّهُ أَصْحابَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم! كانُوا يَمْنَعُونَ مِنْ كِتابَةِ الْحَدِيثِ، وَكانَ أَحَدُهُمْ يَعْمِدُ إِلَى أَحادِيثَ مَكْتُوبَةٍ فَيَأْخُذُها وَيَقْذِفُها فِي التَّنُّورِ، وَلَوْ كانَ لِي أَمْرٌ لَسِرْتُ بِسِيرَتِهِم! قُلْتُ: جُعِلْتُ فِداكَ، هَلْ أَكْتُمُ هَذا؟ قالَ: لا، بَلْ نادِ بِهِ بَيْنَ ظَهْرانَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ!

Тарҷумаи гфтор:

Юнус ибни Абдуллоҳи Хатлонӣ моро хабар дод, гуфт: Шунидам Мансур мефармояд: Худованд асҳоби Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва салламро раҳмат кунад! Аз навиштани ҳадис боз медоштанд ва ҳар як аз онон ба суроғи аҳодиси навишта шуда мерафт, пас онҳоро мегирифт ва ба даруни танӯр меандохт ва агар барои ман тавоне пайдо шавад ба сираи онон амал мекунам! Арз кардам: Фидоят шавам, оё инро (аз мардум) пинҳон нигоҳ дорам? Фармуд: На, балки миёни онон нидо бидеҳ, бошад ки мутазаккир шаванд!

↑[1] . Нисоъ/ 59
↑[2] . Нисоъ/ 59
↑[3] . Зухруф/ 23
↑[4] . Анбиёъ/ 2
↑[5] . Сод/ 7
Ҳамрасонӣ
Ин матлабро бо дӯстони худ ба иштирок гузоред, то ба густариши илм ва маърифати динӣ кӯмак кунед. Шукронаи ёд гирифтани як нуктаи ҷадид, ёд додани он ба дигарон аст.
Email
Telegram
Facebook
Одноклассники
ВКонтакте
Метавонед ин матлабро ба забонҳои зер низ мутолеъа кунед:
Агар бо забони дигаре ошнойи доред, метавонед ин матлабро ба он тарҷума кунед. [Форми тарҷума]