سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

لطفاً مضاربه را تعریف بفرمایید. به طور مثال قرارداد مضاربه‌ای برای ساختن یک نوع دستگاه منعقد می‌گردد. بازاریاب تلاش می‌کند و برای هر دستگاه به صورت جداگانه مشتری می‌یابد. حال از سود حاصل از فروش هر دستگاه، سازنده، سرمایه‌گذار و بازاریاب هر کدام به نسبت‌های از قبل توافق شده سهم برداشت می‌کنند. اگر فروش را بخشی از کار فرض کنیم، با توجه به اینکه تا فروشی نباشد تولید بی‌معناست و نیز در عصر حاضر فروش و بازاریابی، روش‌های ویژه‌ای داشته و در قالب تخصص درآمده‌اند و در فرض، فرد بازاریاب و فروشنده را یکی از طرفین عامل در مضاربه محسوب کنیم، آن گاه آیا نمی‌توان همانند دیگر عاملان برای وی سهمی از سود و زیان انجام کار مشخص کرد؟

مضاربه عقدی است که به موجب آن، یکی از متعاقدین با سرمایه‌ی نقدی دیگری به خرید و فروش می‌پردازد به ازای اینکه در سود حاصل از آن سهیم باشد. بنابراین، گرفتن پول از دیگری برای ساختن یک دستگاه، مضاربه نیست، بلکه اجاره است؛ به این معنا که سازنده اجیر می‌شود تا با پول دیگری برای او چیزی بسازد و با این وصف، با ساختن آن مستحقّ اجرت می‌شود، اگرچه آن به فروش نرسد؛ همچنانکه بازاریاب با تبلیغ آن مطابق با خواست مالک، مستحقّ اجرت می‌شود، اگرچه موفّق به فروش آن نشود؛ چراکه اجرت در اسلام مقابل عمل قرار می‌گیرد، نه مقابل نتیجه‌ای که لزوماً در اختیار عامل نیست و از عمل او تبعیّت نمی‌کند و با این وصف، مشروط کردن اجرت بازاریاب به فروش -مانند مشروط کردن اجرت سازنده به فروش- استثمار و أکل مال به باطل است[۱].

↑[۱] . برای آگاهی بیشتر در این باره، بنگرید به: پرسش و پاسخ ۱۹۸.
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
تعلیقات
پرسش‌ها و پاسخ‌های فرعی
پرسش فرعی ۱
نویسنده: ابوالفضل وفائیان
تاریخ: ۱۴۰۰/۴/۸

در مورد شراکت، آیا جایز است که یک نفر سرمایه‌ای را به دیگری بدهد تا با آن کسب کند و هر دو سود ببرند و اگر زیانی رسید، آن که کاسب است، خودش به تنهایی متقبل شود؟

پاسخ به پرسش فرعی ۱
تاریخ: ۱۴۰۰/۴/۱۴

این معامله «شرکت» نیست، بلکه «مضاربه» است و در مضاربه، کسی که با سرمایه کار می‌کند، در حکم امین است و امین جز در صورت افراط یا تفریط، ضامن خسارت وارده به مال نیست. بنابراین، ضرر پیش‌آمده در تجارت تنها متوجّه صاحب سرمایه است، مگر اینکه عامل بر خلاف شروط معتبر او یا بر خلاف عرف بازار عمل کرده باشد. این به معنای آن است که در مضاربه، نمی‌توان ضامن بودن عامل نسبت به سرمایه را شرط نمود، همان طور که نمی‌توان ضامن بودن او نسبت به سود را شرط نمود؛ چراکه چنین شرطی بر خلاف مقتضای مضاربه و بر خلاف عدالت است، بلکه برخی آن را ربا دانسته‌اند[۱] و با این اوصاف، شکّی نیست که بر خلاف کتاب خداوند است، در حالی که رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فرموده است: «كُلُّ شَرْطٍ لَيْسَ فِي كِتَابِ اللَّهِ فَهُوَ بَاطِلٌ وَإِنْ كَانَ مِائَةَ شَرْطٍ»[۲]؛ «هر شرطی که در کتاب خداوند نیست (یعنی با آن مخالفت دارد) باطل است، اگرچه صد شرط باشد».

↑[۱] . بنگرید به: مصنف ابن أبي شيبة، ج۴، ص۵۱۳.
↑[۲] . موطأ مالك، ج۲، ص۴۰۹؛ أحاديث إسماعيل بن جعفر، ص۴۰۲؛ مسند الشافعي، ص۱۷۴؛ مصنف عبد الرزاق، ج۹، ص۷؛ مسند الحميدي، ج۱، ص۲۷۹؛ مسند إسحاق بن راهويه، ج۲، ص۴۲۹؛ مسند أحمد، ج۴۱، ص۶۹؛ صحيح البخاري، ج۳، ص۱۵۲؛ صحيح مسلم، ج۲، ص۱۴۱؛ سنن ابن ماجه، ج۲، ص۸۴۲؛ سنن أبي داود، ج۴، ص۲۱؛ سنن الترمذي، ج۴، ص۴۳۶؛ مسند البزار، ج۱۱، ص۳۰؛ سنن النسائي، ج۷، ص۳۰۵؛ المنتقى لابن الجارود، ج۱، ص۲۴۶؛ مسند أبي يعلى، ج۸، ص۲۹؛ الكنى والأسماء للدولابي، ج۳، ص۹۹۰؛ مستخرج أبي عوانة، ج۳، ص۲۳۴؛ المعجم الكبير للطبراني، ج۱۱، ص۱۱؛ السنن الكبرى للبيهقي، ج۵، ص۵۴۸
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.