«کفر» در اسلام یک مقوله‌ی عملی نیست، بلکه یک مقوله‌ی اعتقادی است، ولی برخی اعمال می‌توانند از «کفر» حکایت داشته باشند و آن‌ها اعمالی هستند که با اعتقاد به «اسلام» قابل جمع نیستند. ترک «نماز» می‌تواند یکی از این اعمال باشد و آن هنگامی است که با بهانه یا تأسّفی همراه نباشد؛ زیرا ترک «نماز» بدون بهانه و تأسّف، از انکار و استخفاف آن پرده بر می‌دارد که با اعتقاد به «اسلام» قابل جمع نیست و از این رو، «کفر» محسوب می‌شود، ولی هرگاه با بهانه‌ای مانند خواب و تنبلی در وقت نماز صبح یا اشتغال به کار در وقت نماز ظهر و عصر یا سستی و خستگی در وقت نماز مغرب و عشاء همراه باشد و سبب تأسّف شود، با اعتقاد به «اسلام» قابل جمع است و از این رو، «فسق» محسوب می‌شود.

بنابراین، مراد روایاتی که ترک «نماز» را «کفر» دانسته‌اند، ترک آن از روی انکار و استخفاف است که در ترک آن بدون بهانه و تأسّف ظهور می‌یابد؛ همچنانکه ترک سایر مبانی عملی اسلام مانند «زکات»، «روزه‌ی ماه رمضان» و «حج» نیز همین گونه است و هرگاه با بهانه و تأسّفی حاکی از اعتقاد به وجوب آن‌ها باشد، «فسق» و هرگاه بدون بهانه و تأسّفی حاکی از اعتقاد به وجوب آن‌ها باشد، «کفر» محسوب می‌شود؛ همچنانکه ارتکاب کبائری مانند «زنا» و «شرب خمر» نیز همین گونه است و هرگاه با بهانه و تأسّفی ناشی از اعتقاد به حرمت آن‌ها باشد، «فسق» و هرگاه بدون بهانه و تأسّفی ناشی از اعتقاد به حرمت آن‌ها باشد، «کفر» محسوب می‌شود، اگرچه «کفر» با ادّعای مسلمانی «نفاق» است.