سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

در آیه‌ی ۳۴ سوره‌ی ص، منظور از جسدی که بر کرسیّ سلیمان انداخته شد، چیست؟ همچنین، بفرمایید که منظور حضرت سلیمان از دعایی که در آیه‌ی ۳۵ سوره‌ی ص از او نقل شده است، چه بود؟ آیا حکومت امام مهدی علیه السلام به حکومت حضرت سلیمان شباهت خواهد داشت؟ سپاسگزارم.

خداوند در آیات ۳۴ و ۳۵ سوره‌ی ص فرموده است: ﴿وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَيْمَانَ وَأَلْقَيْنَا عَلَى كُرْسِيِّهِ جَسَدًا ثُمَّ أَنَابَ ۝ قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لَا يَنْبَغِي لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِي ۖ إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ؛ «و هرآینه سلیمان را مبتلا کردیم و بر کرسیّ او جسدی انداختیم، پس انابه کرد؛ گفت: پروردگارا! من را ببخش و به من حکومتی عطا کن که شایسته‌ی احدی پس از من نباشد، بی‌گمان تو بسیار بخشنده‌ای».

مفسّران درباره‌ی مقصود خداوند در این آیات اختلاف نظر دارند. بیشتر آنان، با استناد به روایتی از ابن عبّاس، مقصود از «جسد» را شیطانی دانسته‌اند که انگشتر سلیمان علیه السلام را دزدید و بر کرسیّ او نشست و مدّتی به جای او حکومت کرد، ولی این نظر هرگاه بدان معنا باشد که شیطانی در صورت خود، شبیه به سلیمان علیه السلام شد و به عنوان شخص او حکومت کرد، نمی‌تواند صحیح باشد؛ زیرا مستلزم إغراء به جهل از جانب خداوند و سقوط اعتبار پیامبران است که ممکن نیست. آری، هرگاه بدان معنا باشد که شیطانی جنّی یا حتّی انسی، مهر سلیمان علیه السلام را دزدیده و بدون شبیه شدن به او در صورت، مدّعی شده که او به سفر رفته یا مفقود شده و وی را جانشین و نماینده‌ی خود قرار داده است و با این حیله، مدّتی به عنوان جانشین و نماینده‌ی او و نه به عنوان خود او حکومت کرده، ممکن است، ولی دلیلی برای وقوع آن وجود ندارد؛ چراکه وقوع آن از ظاهر آیات دانسته نمی‌شود و در حدیث متواتر یا صحیحی از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم نیز وارد نشده است و روایت ابن عبّاس نیز بیانگر آن نیست.

تفاسیر دیگر نیز عموماً همین مشکل را دارند، ولی از میان آن‌ها دو تفسیر زیر به ظاهر آیات نزدیک‌ترند:

۱ . منظور از «جسد»، جسم بیمار و رنجور سلیمان علیه السلام است که در حالت احتضار بر روی کرسی افتاده بود، به نحوی که دیگر امیدی به زنده ماندن او وجود نداشت و نزدیک‌تر بودنش به ظاهر آیه از این جهت است که با درخواست سلیمان علیه السلام در آیه‌ی بعدی سنخیّت و تناسب دارد؛ با توجّه به اینکه او می‌توانسته است با مشاهده‌ی حال خود و اندوه دوستان و خشنودی دشمنانش از زوال حکومت او، به درگاه خداوند انابه کرده و بقاء حکومتش با طول عمر و اقتدار بیش از پیش را مسئلت کرده باشد؛ خصوصاً با توجّه به اینکه «فتنه» در لغت و در کتاب خداوند، به معنای رنج و سختی نیز استعمال شده است و ﴿جَسَدًا در آیه می‌تواند نقش حال یعنی قید حالت داشته باشد و با این وصف، معنای آیه چنین است: «وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَيْمَانَ وَأَلْقَيْنَا[هُ] عَلَى كُرْسِيِّهِ جَسَدًا ثُمَّ أَنَابَ»؛ «و هرآینه سلیمان را (به درد و رنج) مبتلا کردیم و [او را] به صورت جسدی بر کرسیّ‌اش انداختیم، پس انابه کرد».

۲ . منظور از «جسد»، جسد بی‌جان فرزند سلیمان علیه السلام است که قرار بود جانشین او شود و حکومتش را به ارث برد، ولی در زمان حیات او از دنیا رفت و نزدیک‌تر بودنش به ظاهر آیه از این جهت است که با درخواست سلیمان علیه السلام در آیه‌ی بعدی سنخیّت و تناسب دارد؛ با توجّه به اینکه درگذشت جانشین و وارث حکومت او، می‌توانسته است او را درباره‌ی بقاء حکومتش نگران ساخته و به درخواست حکومتی مقتدر و بی‌مانند از خداوند واداشته باشد؛ همچنانکه ممکن است با درگذشت فرزندش دریافته باشد که اراده‌ی خداوند بر بقاء حکومتش پس از مرگ او نیست و از این رو، از خداوند خواسته باشد که به جای آن، کیفیّت حکومتش را ارتقا دهد، تا برای او مایه‌ی تسلّی باشد.

هر یک از این دو تفسیر به ظاهر آیات نزدیک هستند و تبعاً می‌توانند صحیح باشند و با وجود آن دو، نوبت به تفاسیر دیگر نمی‌رسد؛ خصوصاً تفاسیری که مشتمل بر متّهم کردن سلیمان علیه السلام به کاری ناروا هستند.

اما درباره‌ی شباهت حکومت امام مهدی علیه السلام به حکومت سلیمان علیه السلام، روایت متواتری در دست نیست. آری، روایاتی در دست است حاکی از اینکه آن حضرت انگشتر سلیمان علیه السلام را در اختیار دارد و با آن ظهور می‌کند، ولی نمی‌توان این را به معنای شباهت کامل حکومت او به حکومت سلیمان علیه السلام دانست؛ خصوصاً با توجّه به اینکه ظاهر دعای سلیمان علیه السلام در آیه، عدم شباهت هیچ حکومتی در آینده به حکومت او در برخورداری از امکانات خارق العاده است و روایات نیز نمی‌توانند آن را تخصیص بزنند. قدر مسلّم این است که حکومت امام مهدی علیه السلام در دادگری و اصلاح امور دین و دنیا، به حکومت سلیمان علیه السلام شباهت خواهد داشت و به قدر ضرورت از خوارق عادات و امدادهای غیبی خداوند برخوردار خواهد بود.

پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.