سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

نام سوره‌های قرآن از برخی آیاتی که در آن‌ها آمده گرفته شده است، مانند بقره، نحل، دخان، زخرف و غیره که قابل توجیه است، ولی لطفاً بفرمایید که آیا این نام‌گذاری از سوی خداوند بوده است؟

درباره‌ی اینکه نام‌گذاری سوره‌های قرآن توسّط چه کسی انجام شده، میان عالمان اختلاف است، ولی قدر مسلّم آن است که این کار در زمان رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم انجام شده است و از این رو، می‌توان آن را دست کم مورد قبول و تقریر او دانست؛ چراکه اگر با آن مخالف بود، چنین شهرتی برای آن در زمان او پدید نمی‌آمد بدون اینکه مخالفتی با آن از او روایت شده باشد و روشن است که قبول و تقریر او برای اعتبار آن کافی است. آری، از او روایت شده است: «لَا تَقُولُوا: سُورَةُ الْبَقَرَةِ وَلَا سُورَةُ آلِ عِمْرَانَ وَكَذَا الْقُرْآنُ كُلُّهُ، وَلَكِنْ قُولُوا: السُّورَةُ الَّتِي يُذْكَرُ فِيهَا الْبَقَرَةُ وَالسُّورَةُ الَّتِي يُذْكَرُ فِيهَا آلُ عِمْرَانَ وَكَذَا الْقُرْآنُ كُلُّهُ»[۱]؛ «نگویید: سوره‌ی بقره، یا سوره‌ی آل عمران و همین طور سایر سوره‌های قرآن، بلکه بگویید: سوره‌ای که در آن از بقره یاد شده و سوره‌ای که در آن از آل عمران یاد شده و همین طور سایر سوره‌های قرآن»، ولی این روایت ضعیفی است که با روایات فراوانی از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم منافات دارد؛ روایاتی که در آن‌ها رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم خود از سوره‌ی بقره و سوره‌ی آل عمران و سایر سوره‌های قرآن با همین شیوه‌ی مشهور یاد کرده است. با این حال، انصاف آن است که روایات فراوانی نیز از او رسیده که در آن‌ها از سوره‌های قرآن با این شیوه یاد کرده است: «السُّورَةُ الَّتِي يُذْكَرُ فِيهَا كَذَا وَكَذَا»[۲]؛ «سوره‌ای که در آن از فلان چیز یاد شده» و این نشان می‌دهد که روایت مذکور بی‌اساس نبوده است و باید میان آن و سایر روایات جمع کرد؛ خصوصاً با توجّه به اینکه مضمون آن به اسناد معتبر از برخی صحابه و تابعین نیز رسیده و در میان آنان مطرح بوده است[۳]. از گفتار علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی دانسته می‌شود که نهی مذکور در این روایت مربوط به اوایل اسلام در مکّه بوده و پس از استقرار و اقتدار اسلام در مدینه عملاً نسخ شده است؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت:

«سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ عَمَّا يُرْوَى عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ: لَا تَقُولُوا سُورَةُ الْبَقَرَةِ، وَلَكِنْ قُولُوا السُّورَةُ الَّتِي يُذْكَرُ فِيهَا الْبَقَرَةُ، فَقَالَ: كَانَ ذَلِكَ فِي أَوَّلِ الْإِسْلَامِ إِذْ كَانَ الْمُشْرِكُونَ يَسْتَهْزِئُونَ بِالْقُرْآنِ فَيَقُولُونَ: سُورَةُ الْبَقَرَةِ وَسُورَةُ النَّمْلِ وَسُورَةُ الْعَنْكَبُوتِ، فَنُهِيَ الْمُسْلِمُونَ عَنْ ذَلِكَ كَمَا نُهُوا عَنْ قَوْلِهِمْ ﴿رَاعِنَا[۴]، فَلَمَّا نَصَرَ اللَّهُ رَسُولَهُ وَكَفَاهُ الْمُسْتَهْزِئِينَ وُسِّعَ لِلنَّاسِ، فَمَنْ قَالَ الْـآنَ سُورَةُ كَذَا فَلَيْسَ عَلَيْهِ جُنَاحٌ»؛ «از منصور درباره‌ی چیزی پرسیدم که از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم روایت می‌شود، اینکه نگویید سوره‌ی بقره، بلکه بگویید سوره‌ای که در آن از بقره یاد شده است، پس فرمود: این در آغاز اسلام بود هنگامی که مشرکان قرآن را مسخره می‌کردند و می‌گفتند: سوره‌ی بقره (گاو) و سوره‌ی نمل (مورچه) و سوره‌ی عنکبوت، پس مسلمانان از آن نهی شدند، چنانکه از گفتن <راعنا> نهی شدند، پس چون خداوند پیامبرش را یاری کرد و از مسخره‌کنندگان کفایت نمود، برای مردم وسعت داده شد، پس هر کس اکنون بگوید سوره‌ی فلان، بر او گناهی نیست».

↑[۱] . المعجم الأوسط للطبراني، ج۶، ص۴۷؛ فضائل القرآن للمستغفري، ج۲، ص۵۱۱؛ شعب الإيمان للبيهقي، ج۴، ص۱۷۲
↑[۲] . مسند أحمد، ج۱، ص۴۶۰؛ تاريخ المدينة لابن شبة، ج۳، ص۱۰۱۵؛ سنن أبي داود، ج۱، ص۲۰۸؛ سنن الترمذي، ج۵، ص۲۷۲؛ مسند البزار، ج۲، ص۸؛ فضائل القرآن لابن الضريس، ص۸۷؛ فضائل القرآن للنسائي، ص۸۴؛ تفسير الطبري، ج۱، ص۱۰۲؛ المصاحف لابن أبي داود، ص۱۱۴؛ شرح معاني الآثار للطحاوي، ج۱، ص۲۰۱؛ مشيخة ابن حذلم، ص۵۱؛ المعجم الكبير للطبراني، ج۱۱، ص۴۸؛ أحكام القرآن للجصاص، ج۱، ص۱۰؛ جزء أبي الطاهر للدارقطني، ص۳۳
↑[۳] . بنگرید به: مسند أبي داود الطيالسي، ج۱، ص۲۵۱؛ مصنف ابن أبي شيبة، ج۲، ص۲۳۹؛ فضائل القرآن للمستغفري، ج۲، ص۵۱۱؛ شعب الإيمان للبيهقي، ج۴، ص۱۷۳؛ ترتيب الأمالي الخميسية للشجري، ج۱، ص۱۲۲.
↑[۴] . البقرة/ ۱۰۴
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.