منظور از یمانی در روایات کیست؟ آیا او اهل یمن است و حرکت خود را از یمن آغاز میکند؟
«یمانی» یعنی یمنی و یمنی به کسی گفته میشود که زاده یا ساکن یمن است؛ مانند طاووس بن کیسان یمانی و إبراهیم بن عمر یمانی و با این وصف، اطلاق «یمانی» بر کسی که زاده یا ساکن یمن نیست، کذب و إغراء به جهل است و تبعاً توسّط معصوم انجام نمیشود. این به معنای آن است که اگر ظهور کسی موسوم به «یمانی» پیش از ظهور امام مهدی علیه السلام ثابت باشد، او در یمن ظهور میکند، نه در جای دیگر؛ چنانکه در روایتی از امام باقر علیه السلام آمده است: «خُرُوجُ الْيَمانِيِّ مِنَ الْيَمَنِ»[۱]؛ «خروج یمانی از یمن» و در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: «خُرُوجُ رَجُلٍ مِنْ وُلْدِ عَمِّي زَيْدٍ بِالْيَمَنِ»[۲]؛ «خروج مردی از نسل عمویم زید در یمن». البته در هیچ روایت معتبری نیامده که یاری و اجابت مردی موسوم به «یمانی» بر مسلمانان واجب است؛ زیرا تنها روایت رسیده با این مضمون شاذ و ضعیف است، بل در هیچ روایت معتبری نیامده که مردی موسوم به «یمانی» مردی صالح و از اهل حقّ است؛ زیرا تنها روایت معتبر، صرفاً به ظهور او پیش از ظهور امام مهدی علیه السلام اشاره کرده و فرموده است: «وأَقْبَلَ الْيَمانِيُّ»[۳]؛ «و یمانی روی آورد»، بدون اینکه او را ستایش یا نکوهش کرده باشد؛ مگر اینکه مراد از او همان منصور صاحب پرچمهای سیاه باشد که در خراسان ظهور میکند و یاری و اجابتش بر هر مسلمانی واجب است و بنا بر روایتی، پس از امام مهدی علیه السلام در یمن ساکن میشود، ولی این ثابت نیست و بر فرض ثبوت آن، نمیتوان پیش از سکونت او در یمن، او را «یمانی» نامید و با این وصف، میتوان گفت که دلیلی بر صالح بودن و از اهل حقّ بودن مردی که پیش از ظهور امام مهدی علیه السلام «یمانی» نامیده میشود، وجود ندارد و این دلیلی دیگر بر جهالت و ضلالت مدّعیان دروغینی است که با این نام به سوی خود فرا میخوانند[۴].