سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

در کشورهایی مانند ایران و افغانستان رسم است که پدر دختر باکره در قبال اذن نکاح، پولی تحت عنوان «شیربها» یا «طویانه» یا در زبان محلّی «گَله» از داماد می‌گیرد. در کثیری از موارد مبلغی که مطالبه می‌شود بسیار گزاف و کمرشکن است، طوری که بسیاری از جوانان توان پرداخت آن را ندارند و لذا به یکی از موانع ازدواج جوانان تبدیل شده است. برخی از علما نیز به شدّت با آن مخالفت کرده‌اند و آن را حرام مطلق دانسته‌اند و گفته‌اند که اگر پدر دختر، اذن نکاح را منوط به دریافت چنین پولی کند، اذن او دیگر معتبر نیست و دختر می‌تواند بدون اذن پدر ازدواج کند. نظر حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی در این باره چیست؟

مطالبه‌ی مال یا خدمتی از داماد در ازای اذن نکاح، هرگاه با رضایت و قبول او همراه باشد، حرام نیست؛ به دلیل سخن خداوند که فرموده است: ﴿قَالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنْكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلَى أَنْ تَأْجُرَنِي ثَمَانِيَ حِجَجٍ ۖ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْرًا فَمِنْ عِنْدِكَ ۖ وَمَا أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ ۚ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ ۝ قَالَ ذَلِكَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ ۖ أَيَّمَا الْأَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلَا عُدْوَانَ عَلَيَّ ۖ وَاللَّهُ عَلَى مَا نَقُولُ وَكِيلٌ[۱]؛ «گفت من می‌خواهم که یکی از این دو دخترم را به نکاح تو درآورم در ازای آنکه هشت سال برای من مزدوری کنی، پس اگر ده سال را کامل کردی، از نزد خود توست و من نمی‌خواهم که بر تو سخت بگیرم، ان شاء الله من را از صالحان خواهی یافت. (موسی) گفت: این (قراردادی) میان من و توست، هر یک از دو مدّت را به جای آوردم بر من باکی نیست و خداوند بر چیزی که می‌گوییم گواه است». با این حال، بهتر است که در ازای اذن نکاح، مال یا خدمتی از داماد مطالبه نشود؛ چراکه این کار سنّت پیامبر و خلفاء راشد و مهدیّ او نبوده است، ولی اگر مال یا خدمتی از داماد مطالبه می‌شود، باید متناسب با دارایی یا توانایی او باشد تا او را به سختی نیندازد؛ چنانکه فرموده: ﴿وَمَا أُرِیدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَیْكَ؛ «و من نمی‌خواهم که بر تو سخت بگیرم» و این دالّ بر عدم جواز سختگیری در این باره است. بنابراین، مطالبه‌ی مال یا خدمتی از داماد که او را با لحاظ دارایی یا توانایی‌اش به سختی نمی‌اندازد، اشکالی ندارد، ولی مطالبه‌ی مال یا خدمتی بیشتر جایز نیست و در صورت عدم رضایت و قبول داماد، اعتبار اذن پدر دختر را ساقط می‌کند؛ چراکه مصداق جلوگیری از خیر با تعدّی و گناه است و خداوند از اطاعت کسی که این کار را انجام می‌دهد نهی کرده و فرموده است: ﴿وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ ... مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ[۲]؛ «و از هر بسیار سوگند خورنده‌ی پست اطاعت نکن ... جلوگیری کننده از خیر، تعدّی کننده‌ی گناه‌کار».

توصیه‌ی علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی به خانواده‌های مسلمان این است که از خداوند بترسند و نکاح را برای جوانان آسان کنند و موانع غیر ضروری را از سر راه آن بردارند، تا انحرافات گوناگون در میانشان کاهش یابد. برای آنان بایسته است که بیشتر به تقوا و کمتر به پول اهمّیّت دهند و مانند کافران نباشند که تنها به زندگی حیوانی می‌اندیشند و برای خوردن و خوابیدن بیشتر حرص می‌زنند. بی‌گمان این زندگی دنیا ارزش چندانی ندارد و آن آخرت است که ارزشمند است، اگر بدانند.

↑[۱] . القصص/ ۲۷-۲۸
↑[۲] . القلم/ ۱۰-۱۲
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.