نویسنده‌ی پرسش: رضا

تاریخ پرسش: ۱۳۹۷/۲/۲۹

آیا اعتصاب غذا در زندان کاری شرعی و جایز است؟

پاسخ به پرسش شماره: ۱۶

تاریخ پاسخ به پرسش: ۱۳۹۷/۳/۴

اعتصاب غذا به معنای خودداری از خوردن و آشامیدن تا حدّی که عادتاً موجب مرگ یا از کار افتادن اعضاء بدن می‌شود، اقدام به خودکشی است و قاعدتاً جایز نیست؛ به دلیل سخن خداوند که فرموده است: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحَرِّمُوا طَيِّبَاتِ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ﴾[۱]؛ «ای کسانی که ایمان آوردید! چیزهای پاکی که خداوند برایتان حلال کرده است را (بر خود) حرام نکنید» و فرموده است: ﴿وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ﴾[۲]؛ «و خود را با دستانتان به هلاکت نیندازید» و فرموده است: ﴿وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ﴾[۳]؛ «و خودتان را نکشید» و فرموده است: ﴿يُهْلِكُونَ أَنْفُسَهُمْ﴾[۴]؛ «خودشان را هلاک می‌کنند» و به دلیل اینکه ضرر رساندن به خود، جایی در اسلام ندارد؛ چنانکه از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم روایت شده است که فرمود: «لَا ضَرَرَ وَلَا ضِرَارَ فِي الْإِسْلَامِ» و با توجّه به اینکه چنین کاری در میان صحابه و اهل بیت معمول نبوده است، در حالی که اگر جایز بود، دست کم برخی‌شان آن را انجام می‌دادند.

بنابراین، زندانی هرگاه شرعاً مستحقّ زندان باشد، باید آن را تحمّل کند و هرگاه شرعاً مظلوم باشد، باید روش‌های مشروعی را برای رهایی از زندان به کار گیرد و نباید ظلم خود را بر ظلم ظالم بیفزاید، مگر اینکه به خودداری از خوردن و آشامیدن تهدید یا تظاهر کند یا تا حدّی ادامه دهد که ضرر قابل توجّهی برای او ندارد، هرگاه می‌پندارد که این کارها به او سود می‌رساند و جایگزینی برای آن‌ها نیست.

خداوند همه‌ی زندانیان مظلوم را به فضل خود آزاد کند و به آغوش خانواده‌هاشان باز گرداند؛ خصوصاً مردان و زنان مؤمنی را که به جرم دعوت به سوی دین خالص و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی علیه السلام در زندان به سر می‌برند و با وجود فشارها، آزارها و ملامت‌های ظالمان، دست از آرمان علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی بر نمی‌دارند و پا از راه او پس نمی‌کشند.