نویسنده‌ی پرسش: خالد

تاریخ پرسش: ۱۳۹۵/۱۰/۴

سلام بر برادران اهل خراسان که به حق تنها زمینه‌سازان حکومت انسان کامل هستند. سوالی از قرآن دارم. در قرآن بدترین صدا صدای الاغ است. می‌شود وجه تشبیه را بفرمایید؟

پاسخ به پرسش شماره: ۶

تاریخ پاسخ به پرسش: ۱۳۹۵/۱۰/۷

خداوند در کتاب خود پس از امر به میانه‌روی در رفتار، به آهستگی در گفتار امر کرده و فرموده است: ﴿وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ ۚ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ﴾[۱]؛ «و صدایت را پایین آور؛ چراکه ناخوشایندترین صداها صدای خران است» و این از آن جهت است که در میان جانوران همزیست با انسان، صدای هیچ یک به اندازه‌ی صدای خران بلند و گوش‌خراش نیست و با این وصف، انسانی که با صدایی بلند و گوش‌خراش سخن می‌گوید، از این جهت به خران شباهت می‌یابد، در حالی که شباهت یافتن به خران برای انسان زیبنده نیست؛ چراکه انسان از نعمت عقل برخوردار است و بر خلاف خران می‌تواند صدای خود را کنترل کند تا سبب رنجش و آزار همزیستان نشود.

البته همه‌ی جانورانی که آفریدگار حکیم آفریده است، در ذات خود زیبا هستند؛ چنانکه فرموده است: ﴿الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ﴾[۲]؛ «کسی که هر چیزی آفرید را نیکو ساخت»، ولی هنگامی که در ارتباط با یکدیگر قرار می‌گیرند، ممکن است أحیاناً سبب رنجش و آزار یکدیگر شوند و این ناشی از ضعف طبیعی و محدودیّت ذاتی آن‌هاست، نه ناشی از عیبی در آفرینش خداوند؛ با توجّه به اینکه هیچ مخلوقی -از آن حیث که مخلوق است- بدون ضعف و محدودیّت، آفرینش نمی‌پذیرد و کمال تنها برازنده‌ی آفریدگار حکیم است. با این وصف، ناخوشایند بودن صدای خران، یک واقعیّت نسبی در ارتباط با انسان است و تبعاً نقصانی حقیقی برای این جانوران زیبا و عیبی در آفرینش خداوند محسوب نمی‌شود. حاصل آنکه صدای خران برای خران مناسب است، ولی برای انسان‌ها مناسب نیست و از این رو، انسان‌ها نباید مانند خران صدا کنند.