۱ . أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْهَرَوِيُّ، قَالَ: نَهَى الْمَنْصُورُ عَنْ بَيْعِ الْأَثْمَانِ إِلَّا مِثْلًا بِمِثْلٍ، لَا يُزَادُ وَاحِدٌ عَلَى الْآخَرِ، وَقَالَ: الصَّيَارِفَةُ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ.
ترجمهی گفتار:
محمّد بن عبد الرّحمن هروی ما را خبر داد، گفت: منصور از خرید و فروش پولها نهی فرمود، مگر مثل در برابر مثل، به صورتی که (ارزش) هیچ یک بیشتر از (ارزش) دیگری نباشد و فرمود: صرّافها بر لبهی پرتگاهی از آتشند.
۲ . أَخْبَرَنَا ذَاكِرُ بْنُ مَعْرُوفٍ الْخُرَاسَانِيُّ، قَالَ: سَأَلَهُ صَيْرَفِيٌّ عَنْ كَسْبِهِ، فَقَالَ: إِنِّي أَسْتَبْدِلُ الْكَلْدَارَ بِالْأَفْغَانِيِّ، فَآخُذُ عَلَى ذَلِكَ الْأَجْرَ، قَالَ: أَلَيْسَ النَّاسُ يَأْتُونَكَ؟ قَالَ: بَلَى، قَالَ: أَلَيْسَ لَكَ مَؤُونَةٌ؟ قَالَ: بَلَى، قَالَ: فَلَا بَأْسَ بِهِ، ثُمَّ قَالَ: أَتَقْبَلُ مِنِّي إِنْ أَوْصَيْتُكَ؟ قَالَ الرَّجُلُ: وَاللَّهِ إِنْ أَوْصَيْتَنِي بِتَرْكِ مَكْسَبِي لَتَرَكْتُهُ، قَالَ: خُذْ سَوَاءً، وَلَا تُشَارِطْ.
ترجمهی گفتار:
ذاکر بن معروف خراسانی ما را خبر داد، گفت: مردی صرّاف از آن جناب دربارهی کسب خود پرسید و گفت: من کلدار را به افغانی تبدیل میکنم و در ازای این کار اجرت میگیرم. فرمود: آیا نه این است که مردم به نزدت میآیند؟ گفت: آری. فرمود: آیا نه این است که برای تو هزینهای دارد؟ گفت: آری. فرمود: پس اشکالی ندارد. سپس فرمود: آیا از من میپذیری اگر تو را وصیّتی کنم؟ مرد گفت: به خدا سوگند اگر من را امر کنی که کسب و کارم را ترک کنم آن را ترک میکنم. فرمود: مساوی بگیر و شرط نکن.
شرح گفتار:
برای خواندن شرحی بر این دو گفتار نورانی، به پرسش و پاسخ ۱۶۰ مراجعه کنید.