نویسنده‌ی پرسش: احمد

تاریخ پرسش: ۱۳۹۵/۵/۳

نظر مبارک آقایمان حضرت منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی درباره عدّه‌ای که حضرت علی علیه السلام را خدای خود می‌دانند چیست؟ آیا همنشینی و ازدواج با این فرقه برای مسلمانان جایز است؟

پاسخ به پرسش شماره: ۱

تاریخ پاسخ به پرسش: ۱۳۹۵/۵/۸

کسانی که واقعاً امیر المؤمنین علیّ بن ابی طالب یا یکی دیگر از بندگان خدا را خدا می‌پندارند، کافر هستند؛ چنانکه فرموده است: ﴿مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِبَادًا لِي مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَكِنْ كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِمَا كُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَبِمَا كُنْتُمْ تَدْرُسُونَ ۝ وَلَا يَأْمُرَكُمْ أَنْ تَتَّخِذُوا الْمَلَائِكَةَ وَالنَّبِيِّينَ أَرْبَابًا ۗ أَيَأْمُرُكُمْ بِالْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ﴾[۱]؛ «هیچ بشری را نمی‌رسد که خداوند به او کتاب و حکمرانی و نبوّت بدهد، سپس به مردم بگوید که بندگانی برای من جز خداوند باشید، بلکه خداپرستانی باشید بدان سان که کتاب را می‌آموختید و بدان سان که درس می‌خواندید و نه اینکه شما را امر کند که فرشتگان و پیامبران را خدایانی بگیرید! آیا شما را به کفر امر می‌کند پس از اینکه شما مسلمان هستید؟!». با این وصف، دوستی با آنان مانند دوستی با سایر کافران جایز نیست، بلکه برائت از آنان مانند برائت از سایر کافران واجب است؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ ۚ أَتُرِيدُونَ أَنْ تَجْعَلُوا لِلَّهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا مُبِينًا﴾[۲]؛ «ای کسانی که ایمان آوردید! کافران را دوستانی جز مؤمنان نگیرید! آیا می‌خواهید که برای خداوند بر ضدّ خود حجّتی آشکار قرار دهید؟!»؛ همچنانکه ازدواج با آنان جایز نیست، تا آن گاه که اسلام آورند؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿وَلَا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكَاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ ۚ وَلَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ ۗ وَلَا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا ۚ وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ ۗ أُولَئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ﴾[۳]؛ «و با زنان مشرک ازدواج نکنید تا آن گاه که ایمان آورند و هرآینه کنیزی مؤمن بهتر از زنی مشرک است اگرچه شما را خوش آمده باشد و به ازدواج با مردان مشرک در نیاورید تا آن گاه که ایمان آورند و هرآینه برده‌ای مؤمن بهتر از مردی مشرک است اگرچه شما را خوش آمده باشد، آنان به سوی آتش دعوت می‌کنند»؛ همچنانکه خوردن و آشامیدن از ظروف آنان پیش از شست‌وشو جایز نیست؛ چراکه آنان نجس هستند؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ﴾[۴]؛ «ای کسانی که ایمان آوردید! جز این نیست که مشرکان نجس هستند». هر چند دعوت آنان به اسلام که امیر المؤمنین علیّ بن ابی طالب بر آن زندگی کرد و شهید شد، واجب کفایی است؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ۚ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾[۵]؛ «و باید از شما گروهی باشند که به سوی خیر دعوت می‌کنند و به معروف امر و از منکر نهی می‌نمایند و آنان همانا رستگارانند».

آری، مجازات این غالیان پس از دعوت، در صورتی که خلیفه‌ی خداوند در زمین حاکم شود، إعدام است؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت:

«سَأَلْتُ الْمَنْصُورَ عَنِ الْغُلُوِّ فِي الدِّينِ مَا هُوَ؟ فَقَالَ: هُوَ أَنْ تَقُولَ فِيهِ فَوْقَ مَا قَالَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ! قُلْتُ: فَالْغَالِي كَافِرٌ؟ قَالَ: إِذَا قَالَ فِي الدِّينِ مَا يُنَاقِضُ أَصْلَهُ فَهُوَ كَافِرٌ وَإِلَّا فَضَالٌّ مُبْتَدِعٌ! قُلْتُ: فَمَا حَدُّ الْغَالِي إِذَا كَانَ كَافِرًا؟ قَالَ: حَدُّهُ حَدُّ الْمُرْتَدِّ! أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ عَلِيًّا جِيءَ بِقَوْمٍ يَقُولُونَ بِرُبُوبِيَّتِهِ فَاسْتَتَابَهُمْ فَلَمَّا أَبَوْا أَنْ يَتُوبُوا قَتَلَهُمْ؟ قُلْتُ: إِنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّهُ أَحْرَقَهُمْ بِالنَّارِ وَمَا كَانَ يَنْبَغِي لَهُ! قَالَ: وَاللَّهِ لَوْ مَزَّقَهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ ثُمَّ أَطْعَمَهُمُ الْكِلَابَ لَكَانَ يَنْبَغِي لَهُ وَإِنَّمَا أَحْرَقَهُمْ بِالنَّارِ غَضَبًا لِلَّهِ لِيُحْرِقَ أَصْلَ الْغُلُوِّ فِيهِ وَكَانَ وَاللَّهِ إِمَامَ الْمُتَّقِينَ! قُلْتُ: أَلَمْ يَكُنِ ابْنُ عَبَّاسٍ مِمَّنْ يَقُولُ لَا يَنْبَغِي لَهُ؟! قَالَ: عَفَى اللَّهُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ! فَقَدْ كَانَ يَعْلَمُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ عَهِدَ إِلَيْهِ فِي أَصْغَرَ مِنْ ذَلِكَ»[۶]؛ «از منصور درباره‌ی غلو در دین پرسیدم که چیست؟ پس فرمود: این است که درباره‌اش فراتر از چیزی که خداوند و پیامبرش گفته‌اند بگویی! گفتم: پس غلو کننده کافر است؟ فرمود: هرگاه درباره‌ی آن چیزی بگوید که با اصل آن تناقض دارد کافر است وگرنه گمراهی بدعت‌گذار است! گفتم: با این وصف، حدّ غلو کننده هرگاه کافر باشد چیست؟ فرمود: حدّ او حدّ مرتدّ است! آیا نمی‌دانی که به نزد علی گروهی را آوردند که قائل به ربوبیّت او بودند، پس از آنان خواست که توبه کنند، پس چون از توبه کردن سر باز زدند آنان را کشت؟ گفتم: اینان می‌گویند که او آنان را با آتش سوزاند، در حالی که (این کار) برای او شایسته نبود! فرمود: به خدا سوگند اگر آنان را تکّه تکّه می‌کرد و سپس به سگ‌ها می‌خوراند برای او شایسته بود و جز این نیست که آنان را از روی خشمی برای خدا با آتش سوزاند تا ریشه‌ی غلو درباره‌ی خود را بسوزاند و او به خدا سوگند پیشوای پرهیزکاران بود! گفتم: آیا ابن عبّاس از کسانی نبود که می‌گفتند (این کار) برای او شایسته نبود؟! فرمود: خدا ابن عبّاس را ببخشاید! هرآینه می‌دانست که رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم درباره‌ی چیزی کوچک‌تر از این با او عهد کرده بود».