نویسنده‌ی پرسش: رضا راضی

تاریخ پرسش: ۱۳۹۴/۱۲/۱۷

چرا حضرت فاطمه فرمود: «اللهمّ عجّل في وفاتي سريعاً»؟ مگر نبی مکرم از آرزو کردن مرگ نهی نفرمود؟

پاسخ به پرسش شماره: ۶

تاریخ پاسخ به پرسش: ۱۳۹۴/۱۲/۲۱

عبارت «يَا إِلَهِي عَجِّلْ وَفَاتِي سَرِيعًا»، مصرع اوّل یک بیت از شعری است که در خبر واحد بسیار ضعیفی در کتاب «بحار الأنوار» نوشته‌ی محمّد باقر مجلسی به دختر رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم نسبت داده شده است. مؤلّف این کتاب که خود از بی‌اساس بودن این خبر اطّلاع داشته، پیش از آوردن آن گفته است: «وَجَدْتُ فِي بَعْضِ الْكُتُبِ خَبَرًا فِي وَفَاتِهَا عَلَيْهَا السَّلَامُ فَأَحْبَبْتُ إِيرَادَهُ وَإِنْ لَمْ آخُذْهُ مِنْ أَصْلٍ يُعَوَّلُ عَلَيْهِ»[۱]؛ «در برخی کتاب‌ها خبری درباره‌ی وفات آن حضرت علیها السّلام یافته‌ام که دوست دارم آن را بیاورم اگرچه آن را از منبعی که قابل اعتنا باشد نگرفته‌ام»!

اما تمنّای مرگ تنها برای کسانی جایز است که یقین دارند از اولیاء خداوند هستند و نزد او در آخرت جایگاهی نیکو دارند؛ چنانکه فرموده است: ﴿إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ﴾[۲]؛ «اگر می‌پندارید که شما سوای مردم اولیاء خداوند هستید، پس مرگ را تمنّا کنید، اگر راست می‌گویید» و فرموده است: ﴿قُلْ إِنْ كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الْـآخِرَةُ عِنْدَ اللَّهِ خَالِصَةً مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ﴾[۳]؛ «بگو اگر سرای آخرت نزد خداوند خالص برای شما جدای از مردم است پس مرگ را تمنّا کنید اگر راست می‌گویید»، ولی از آنجا که چنین یقینی بر خلاف خوف واجب از خداوند است و ایمن شدن از مکر او شمرده می‌شود، شایسته‌ی هیچ کس حتّی اولیاء خداوند نیست؛ چنانکه فرموده است: ﴿أَفَأَمِنُوا مَكْرَ اللَّهِ ۚ فَلَا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ﴾[۴]؛ «آیا از مکر خداوند ایمن شدند؟! پس از مکر خداوند جز گروه زیان‌کاران ایمن نمی‌شوند» و با این وصف، جایی برای تمنّای مرگ وجود ندارد.