نویسنده‌ی پرسش: رضا

تاریخ پرسش: ۱۳۹۹/۳/۲۸

شیطان رانده شده از بهشت، چگونه دوباره به بهشت نفوذ کرد و آدم و حوا را فریب داد؟

پاسخ به پرسش شماره: ۳۱

تاریخ پاسخ به پرسش: ۱۳۹۹/۴/۱

ظاهر این است که شیطان از بهشت رانده نشده بود، بلکه از آسمان رانده شده بود و مراد از آسمان جایی است که ﴿الْمَلَإِ الْأَعْلَى﴾[۱] یعنی فرشتگان، در آنجا به خدمت خداوند ایستاده‌اند؛ چراکه شیطان در آنجا بود و نه در بهشت و تبعاً از آنجا رانده شد و نه از بهشت؛ چنانکه خداوند با اشاره به آنجا فرمود: ﴿فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌ﴾[۲]؛ «پس از آنجا خارج شو؛ چراکه تو رانده شده‌ای» و فرمود: ﴿فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَنْ تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ﴾[۳]؛ «پس از آنجا فرود آی؛ زیرا تو را نمی‌رسد که در آنجا تکبّر کنی، پس خارج شو؛ چراکه تو از موجودات حقیر هستی». هر چند در پی اخراج آدم و حوا از بهشت، او نیز از بهشت خارج شد و به دنیا آمد تا آن دو و فرزندانشان را از بازگشت به بهشت بازدارد. به علاوه، ممکن است که اخراج شیطان توسّط خداوند، بی‌درنگ واقع نشده باشد، بلکه با دادن مهلتی کوتاه به او برای جمع کردن بساطش همراه بوده باشد؛ زیرا معمول است که صاحب‌خانه برای تخلیه مهلتی کوتاه می‌دهد تا کسی که او را اخراج کرده است، اقدامات لازم را انجام دهد و این کاری بجا محسوب می‌شود؛ خصوصاً با توجّه به اینکه شیطان فرشته نبود، بلکه بنا بر سخن خداوند ﴿كَانَ مِنَ الْجِنِّ﴾[۴]؛ «از جن بود» و معلوم است که جن مانند انسان ضعف‌ها و محدودیت‌هایی مادّی دارد. در این صورت، ورود شیطان به بهشت برای فریفتن آدم و حوا، می‌تواند در همین زمان انجام شده باشد.