| نویسنده‌ی پرسش: احمد | تاریخ پرسش: ۱۳۹۸/۳/۴ |
در مورد شستن لباس متنجّس با ماشین لباسشویی سؤال دارم. امروزه استفاده از ماشین لباسشویی و بخارشو رواج پیدا کرده است. آیا شستن لباس متنجّس به ادرار (که در اثر خشک شدن، مادّه‌ای از نجاست در آن نمانده است) با ماشین لباسشویی سبب تطهیر آن می‌شود؟ در صورت مثبت بودن جواب، شرایط آن چیست؟ معمولاً کارکرد ماشین لباسشویی به صورت باز شدن یک شیر برقی و عبور آب به داخل محفظه‌ی حاوی لباس و سپس بسته شدن این شیر برقی و چرخاندن لباس‌ها و در نهایت تخلیه‌ی آب لباس‌ها توسط یک پمپ است که این روند چند بار تکرار می‌شود.
آیا شستن چنین لباسی با بخار آب، سبب رفع نجاست ناشی از ادرار می‌شود؟
برای لباس‌های متنجّس به نجاسات دیگر چه می‌توان گفت؟
| پاسخ به پرسش شماره: ۲۰ | تاریخ پاسخ به پرسش: ۱۳۹۸/۳/۸ |
غرض از شستن لباس متنجّس، ازاله‌ی نجاست از آن است که می‌تواند به هر روشی و با هر نیّتی انجام شود؛ چراکه ازاله‌ی نجاست از آن، امری تعبّدی نیست تا منحصر به روش خاصّی باشد یا نیاز به قصد قربت داشته باشد، بل امری توصّلی است که با برطرف شدن عین نجاست و اثر آن تحقّق می‌یابد. بنابراین، اگر در شستشو با ماشین لباسشویی، عین نجاست برطرف می‌شود و آب یک مرتبه بر لباس متنجّس می‌گذرد، طهارت حاصل می‌گردد و در خصوص ادرار بهتر است که آب دو مرتبه بر آن بگذرد؛ به دلیل روایاتی از اهل بیت؛ مانند روایت محمّد بن مسلم که در آن آمده است: «سَأَلْتُ أَبا عَبْدِ اللّهِ عَلَيْهِ السَّلامُ عَنِ الثَّوْبِ يُصِيبُهُ الْبَوْلُ قالَ: اغْسِلْهُ فِي الْمَرْكَنِ مَرَّتَيْنِ، فَإِنْ غَسَلْتَهُ فِي ماءٍ جارٍ فَمَرَّةً واحِدَةً»[۱]؛ «از امام صادق علیه السلام درباره‌ی لباسی پرسیدم که ادرار به آن می‌رسد، فرمود: آن را دو مرتبه در تشت بشوی و اگر در آب جاری می‌شویی یک مرتبه» و روایت ابن أبی یعفور که در آن آمده است: «سَأَلْتُ أَبا عَبْدِ اللّهِ عَلَيْهِ السَّلامُ عَنِ الْبَوْلِ يُصِيبُ الثَّوْبَ، فَقالَ: اغْسِلْهُ مَرَّتَيْنِ»[۲]؛ «از امام صادق علیه السلام درباره‌ی ادرار پرسیدم که به لباس می‌رسد، پس فرمود: آن را دو مرتبه بشوی».
اما آیا شستن لباس متنجّس با چیزی غیر آب مانند بخار و مایعات شیمیایی، آن را تطهیر می‌کند؟ در صورتی که کار آب را انجام دهد، آری؛ چراکه در ازاله‌ی نجاست، آب موضوعیّت ندارد، بلکه طریقیّت دارد و این نظر ابو حنیفه و داود ظاهری و یکی از دو روایت رسیده از احمد و نظر برخی اهل حدیث و نظر شیخ مفید و سیّد مرتضی از شیعه است، هر چند مسلّماً شستن لباس متنجّس با آب بهتر است؛ با توجّه به سخن خداوند که فرموده است: ﴿وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا﴾[۳]؛ «و از آسمان آبی پاک کننده فرو فرستادیم» و فرموده است: ﴿وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَيُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ﴾[۴]؛ «و بر شما از آسمان آبی فرو می‌فرستد تا شما را با آن پاکیزه کند و پلیدی شیطان را از شما بزداید».
آری، در صورتی که روش کار برخی انواع ماشین لباسشویی یا ماشینی که لباس را با چیزی غیر آب می‌شوید، معلوم نباشد، باید احتیاط کرد؛ چراکه بنا بر حکم عقل، نجاست یقینی به طهارت یقینی نیاز دارد.
| تعلیق شماره: ۱ | نویسنده‌ی تعلیق: ابراهیم | تاریخ تعلیق: ۱۴۰۴/۴/۹ |
من سه سؤال در مورد شستن لباس حاوی ادرار در ماشین لباسشویی با آب جاری دارم:
۱ . ما مطمئن نیستیم که آب جاری به تمام قسمت‌های نجاست می‌رسد؛ زیرا درب ماشین لباسشویی هنگام کار قفل می‌ماند، اگرچه احتمال دارد که به همه‌ی قسمت‌های نجاست برسد، اما قطعی نیست. آیا این برای پاک دانستن لباس‌ها کافی است؟
۲ . وقتی ماشین با آب جاری پر می‌شود، موادّ شوینده با آن مخلوط شده است. آیا این موضوع بر ماهیّت پاک شدن آن تأثیر می‌گذارد؟
۳ . پس از اینکه پر شدن ماشین با آب جاری متوقف می‌شود، چرخه‌ی شستشو با فشار دادن آب به بالا و پایین و سپس فشردن آب، شستن لباس‌ها را آغاز می‌کند. در طول این مرحله، سطح آب به سطح بالاتری نسبت به آب جاری که در طول فرآیند پر شدن با آب جاری به آن رسیده است، می‌رسد. بنابراین، آیا این باعث می‌شود که آن قسمت از ماشین لباسشویی در آن نقطه متنجّس باشد؛ زیرا بلا فاصله پس از توقّف جریان آب، فشرده نشده است؟
| پاسخ به تعلیق: ۱ | تاریخ پاسخ به تعلیق: ۱۴۰۴/۴/۲۵ |
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . برای پاک شدن چیز متنجّس، لازم است که آب به آن برسد و عین و رطوبت نجاست را با خود ببرد و اطمینان از تحقّق این حالت ضروری است؛ چراکه نجاست یقینی، به طهارت یقینی نیاز دارد. بنابراین، اگر مطمئن نیستید که این حالت در ماشین لباسشویی تحقّق می‌یابد، لازم است که قبل از انداختن لباس متنجّس در آن، محلّ نجاست را با دست تطهیر کنید؛ به این صورت که آن را یک یا دو مرتبه آب بگیرید و بفشارید و اگر محلّ نجاست برایتان معلوم نیست، همه‌ی لباس را یک یا دو مرتبه آب بگیرید و بفشارید و سپس -اگر قصد تنظیف دارید- در ماشین لباسشویی قرار دهید تا با موادّ شوینده شسته شود.
۲ . اگر آب با اطمینان به چیز متنجّس می‌رسد و عین و رطوبت نجاست را با خود می‌برد، مخلوط بودن آن به موادّ شوینده اشکالی ندارد؛ چراکه مقدار آب، بیشتر از مقدار موادّ شوینده است و ملاک در تطهیر، ازاله‌ی نجاست است.
۳ . هر جایی از ماشین لباسشویی که آب متنجّس به آن می‌رسد، متنجّس محسوب می‌شود، تا زمانی که آب پاکی بر آن بگذرد، ولی بر شما واجب نیست که دقّت و وارسی کنید که آب متنجّس به کجای ماشین لباسشویی رسیده است؛ زیرا دقّت و وارسی در این قبیل موارد، غالباً به عسر و حرج یا وسواس می‌انجامد که هیچ یک مشروع نیست.